Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Janina Antosiewicz po rozpoznaniu w dniu 9 października 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia E. J. na zarządzenie Zastępcy Przewodniczącego Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 września 2008 r. sygnatura akt II SA/Wa 1191/08 o wezwaniu skarżącego do uiszczenia wpisu w sprawie ze skargi E. J. na decyzję Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia akt postanawia: oddalić zażalenie
Zarządzeniem z dnia 4 września 2008 r., sygn. akt II SA/Wa 1191/08, Zastępca Przewodniczącego Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wezwał E. J. do uiszczenia wpisu sądowego od skargi na decyzję Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
Pismem z dnia 19 września 2008 r. E. J. wniósł zażalenie na to zarządzenie, odnosząc się w nim do szeregu okoliczności związanych z postępowaniem przed organami administracyjnymi, oraz podnosząc iż wezwanie go do uiszczenia wpisu jest sposobem na uniknięcie obowiązku udowodnienia winy pomawianej stronie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: zażalenie nie ma usprawiedliwionych podstaw.
Wniesione przez stronę zażalenie jest bezzasadne w świetle art. 220 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Przepis ten stanowi, iż Sąd nie podejmie żadnych czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata. W tym przypadku przewodniczący wzywa wnoszącego pismo, aby pod rygorem pozostawienia pisma bez rozpoznania uiścił opłatę w terminie siedmiu dni od doręczenia wezwania.
W tej sytuacji uznać należy, iż zaskarżone zarządzenie wydano zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i w tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji, na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 i art. 198 wskazanej ustawy.
Na marginesie zauważyć należy, iż stronie, która nie jest w stanie ponieść częściowych lub jakichkolwiek kosztów postępowania z uwagi na sytuację materialną, przysługuje w myśl art. 243 §1 przywołanej ustawy prawo do zwrócenia się do Sądu z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy, które zgodnie z art. 245 § 1 tej ustawy przyznane może być zakresie całkowitym lub częściowym, obejmującym zwolnienie od opłat sądowych i ewentualne ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Wniosek o przyznanie prawa pomocy składa się na urzędowym formularzu, który może być stronie przesłany po zwróceniu się ze stosownym żądaniem. Wniosek ten wolny jest od opłat sądowych, co wynika z art. 243 § 1 powołanej ustawy.