Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Ewa Dzbeńska po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 31 grudnia 2009 r., sygn. akt II SO/Wa 27/09 oddalające wniosek o wymierzenie Prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu grzywny za nieprzekazanie skargi, odpowiedzi na skargę i akt sprawy w sprawie ze skargi Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka na bezczynność Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w przedmiocie rozpatrzenia wniosku z dnia 17 marca 2009 r. o dopuszczenie do udziału w postępowaniu w charakterze organizacji społecznej postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.
Postanowieniem z dnia 31 grudnia 2009 r., sygn. akt II SO/Wa 27/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił wniosek o wymierzenie grzywny Prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu grzywny za nieprzekazanie skargi, odpowiedzi na skargę i akt sprawy w przedmiocie rozpatrzenia wniosku z dnia 17 marca 2009 r. o dopuszczenie do udziału w postępowaniu w charakterze organizacji społecznej.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd I instancji wskazał, że w dniu 15 października 2009 r. Helsińska Fundacja Praw Człowieka złożyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniosek o wymierzenie Prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu grzywny za nieprzekazanie Sądowi jej skargi z dnia 20 sierpnia 2009 r. na bezczynność w przedmiocie rozpatrzenia wniosku z dnia 17 marca 2009 r. o dopuszczenie do udziału, w charakterze organizacji społecznej, wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę.
W odpowiedzi na wniosek o wymierzenie grzywny organ wniósł o jego oddalenie. Przyznał, iż wprawdzie przekroczony został 30-dniowy termin, o którym mowa w art. 54 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jednak organ wywiązał się z ustawowego obowiązku i w dniu 29 października 2009 r. przekazał skargę wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę do Sądu.
Organ podniósł ponadto, iż przedmiotowa skarga na bezczynność jest nieuzasadniona, gdyż postanowieniem nr [...] z dnia [...] października 2009 r. dopuszczono Helsińską Fundację Praw Człowieka do udziału w wymienionym postępowaniu administracyjnym.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalając wniosek o wymierzenie grzywny stwierdził, że przepis art. 55 § 1 P.p.s.a. ma na celu wyegzekwowanie od organu administracji wypełnienia przez niego obowiązków procesowych. Nie jest to forma "kary" za uchybienie terminowi, określonemu w art. 54 § 2 ustawy. Rozpoznając wniosek o wymierzenie grzywny Sąd orzeka na podstawie stanu faktycznego w chwili orzekania, a zatem uchybienie przez organ trzydziestodniowemu terminowi nie stanowi podstawy do nałożenia grzywny, jeżeli mimo opóźnienia, przekazał on sądowi akta wraz z odpowiedzią na skargę przed rozpoznaniem wniosku.
Mając na uwadze fakt, iż organ w całości wypełnił obowiązki określone w art. 54 § 2 ustawy, tj. przekazał skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wraz z aktami sprawy oraz odpowiedzią na skargę, w dniu 30 października 2009 r., Sąd uznał, iż w niniejszej sprawie brak jest podstaw do wymierzenia grzywny.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Wnosząc o jego uchylenie, zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła naruszenie art. 55 § 1 P.p.s.a. poprzez przyjęcie błędnej wykładni, iż przepis ten ma na celu jedynie wyegzekwowanie od organu administracji publicznej wypełnienia przez niego obowiązków procesowych w postaci przekazania skargi sądowi, w terminie trzydziestu dni od dnia jej wniesienia. Wobec tego błędne jest przyjęcie, że uchybienie przez organ trzydziestodniowemu terminowi nie stanowi podstawy do nałożenia grzywny, jeżeli mimo opóźnienia organ przekazał sądowi akta wraz z odpowiedzią na skargę przed rozpoznaniem wniosku, natomiast już po jego wniesieniu.