Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodnicząca: SNSA Irena Kamińska po rozpoznaniu w dniu 17 października 2007 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia T. J. z dnia 21 września 2007 r. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 września 2007 r., sygn. akt I SA/Wa 952/07 o przyznaniu prawa pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie adwokata z urzędu i o odmowie przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie w sprawie ze skargi T. J. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zwrotu wniosku o odszkodowanie z tytułu korzystania z nieruchomości postanawia oddalić zażalenie
Postanowieniem z dnia 12 września 2007r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie o przyznał Skarżącej prawo pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie pełnomocnika z urzędu i odmówił przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że z treści nadesłanego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, że Skarżąca pozostaje we wspólnym gospodarstwie z małżonkiem, a ich miesięczny dochód wynosi w sumie (...) zł. Małżonkowie J. posiadają nieruchomość o pow.(...) m2, nie posiadają natomiast kont bankowych ani oszczędności. Jak zauważył Wojewódzki Sąd Administracyjny po odliczeniu comiesięcznych wydatków, na wyżywienie i codzienne potrzeby pozostaje skarżącej i jej współmałżonka ok. (...) zł.
W opinii Sądu wykazana przez wnioskodawczynię sytuacja materialna przemawia za tym, aby przyznać jej prawo pomocy w zakresie częściowym, ponieważ z kwoty ok. (...) zł trudno byłoby jej ponieść koszty związane z ustanowieniem w sprawie profesjonalnego pełnomocnika.
Sąd nie znalazł natomiast podstaw do zwolnienia T. J. od ponoszenia kosztów sądowych. Uzyskuje ona bowiem wraz z mężem stały, miesięczny dochód, z którego mogą opłacić koszty sądowe, w tym koszty wpisu od skargi w wysokości 100 zł. Skarżąca inicjując postępowanie sądowe powinna, zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego liczyć się z koniecznością partycypowania w przynajmniej części kosztów z nim związanych i w miarę możliwości zabezpieczyć środki na ten cel.
W zażaleniu na powyższe postanowienie Skarżąca wniosła o uchylenie powyższego postanowienia w części odmawiającej zwolnienia jej od kosztów sądowych. Wskazała, że jest osobą starszą, schorowaną, pobierającą rentę inwalidzką. Z (...) zł miesięcznego dochodu, który uzyskuje wraz z mężem, opłacają rachunki za: energię elektryczną, gaz, zakup leków oraz odkładają na opłacenie ogrzewania domu w okresie zimowym.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje.
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 245 § 1 - 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. W zakresie całkowitym obejmuje ono zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Natomiast w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie od opłat sądowych w całości lub w części, albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata lub radcy prawnego.
Zauważyć należy, iż zgodnie z generalną zasadą ponoszenia przez strony kosztów postępowania sądowego, wyrażoną między innymi w art. 199 powołanej ustawy, strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Prawo pomocy stanowi wyjątek od tej zasady i jest instytucją, która znajduje zastosowanie wobec osób, znajdujących się w szczególnie ciężkiej sytuacji materialnej, w związku z którą nie są w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, o czym stanowi art. 246 § 1 pkt 2 ustawy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny słusznie stwierdził, że uzyskując dochód w wysokości ok. (...) zł miesięcznie, po odliczeniu comiesięcznych wydatków skarżąca nie byłaby w stanie opłacić profesjonalnego pełnomocnika. Natomiast z kwoty pozostającej do dyspozycji skarżącej i jej współmałżonka, tzn. ok. (...) zł miesięcznie w przeliczeniu na jednego członka rodziny pozostającego we wspólnym gospodarstwie, skarżąca może ponieść koszty wpisu sądowego, który w tym wypadku wynosi 100 zł. Każdy kto wnosi do Sądu skargę powinien liczyć się z koniecznością ponoszenia choćby części kosztów postępowania i w miarę własnych możliwości zabezpieczyć środki na ten cel. Dlatego też należy uznać, że Wojewódzki Sąd Administracyjny słusznie przyznał skarżącej prawo pomocy jedynie w zakresie częściowym, nie zwalniając jej od obowiązku wniesienia wpisu.
Biorąc powyższe pod uwagę na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w postanowieniu.