Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Banasiewicz po rozpoznaniu w dniu 21 października 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia R. T. B. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 9 września 2010 r., sygn. akt II SA/Bk 370/10 oddalające wniosek o wyłączenie od orzekania w sprawie sędziego NSA E. T. w sprawie ze skargi R. T. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Białymstoku z dnia [...] kwietnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji o zasiłek celowy postanawia: oddalić zażalenie
Na rozprawie w dniu 17 sierpnia 2010 r. skarżący zgłosił wniosek o wyłączenie od rozpoznania przedmiotowej sprawy sędziego NSA E. T. W uzasadnieniu podał, że o stronniczości sędziego świadczy fakt zasiadania w składzie sędziowskim, który to skład oddalił jego wnioski dowodowe.
Wnioskowany do wyłączenia sędzia złożył oświadczenie, z którego wynika, że nie istnieją żadne okoliczność tego rodzaju, że mogłyby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w sprawie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku postanowieniem z dnia 9 września 2010 r., sygn. akt II SA/Bk 370/10, oddalił na podstawie art. 19 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) wniosek R. T. B. o wyłączenie od orzekania sędziego NSA E. T., podzielając w pełni jednolity od wielu lat pogląd, że wątpliwość co do bezstronności sędziego musi być uzasadniona, co wiąże się z przedstawieniem przez stronę w jej wniosku odpowiedniej argumentacji. Niedopuszczalne jest formułowanie zarzutów o generalnym braku bezstronności danego sędziego w oderwaniu od specyfiki i okoliczności konkretnej sprawy (vide: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, pod red. T Wosia, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis Warszawa 2005, uwagi do art. 19). Orzeczenie o wyłączeniu powinno być oparte o w pełni zobiektywizowane przesłanki dotyczące sprawy, w której wniosek został złożony. Nadto, jak zauważa się w orzecznictwie, wniosku o wyłączenie sędziego nie uzasadnia nawet prowadzenie przez niego rozprawy z naruszeniem przepisów postępowania czy też niewłaściwa postawa sędziego oraz wadliwe prowadzenie rozprawy w innej sprawie (postanowienie NSA z dnia 22 grudnia 2004 r., OZ 863/04, niepubl.).
Sąd podał, że skarżący nie dopełnił żadnego ze wskazanych warunków uzasadniających uwzględnienie jego żądania. Argumentacja wniosku jest lakoniczna, skarżący nie wskazuje, jakie okoliczności czynią ww. sędziego iudex suspectus w tej konkretnej sprawie. Podniesienie zarzutu orzekania w składzie sędziowskim, który to skład nie uwzględnił wniosków dowodowych skarżącego, nie uzasadnia w sposób wiarygodny istnienia uzasadnionej wątpliwości co do bezstronności sędziego w sprawie niniejszej. Tym bardziej, że co do zasady sąd administracyjny nie przeprowadza postępowania dowodowego. Wyjątkowo w trybie art. 106 § 3 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sąd może ale nie musi przeprowadzić dowodu uzupełniającego z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł R. T. B., domagając się jego uchylenia.
Naczelny Sad Administracyjny zważył, co następuje:
Przyczyny wyłączenia sędziego z mocy samej ustawy zostały enumeratywnie wymienione w art. 18 § 1 p.p.s.a. Zgodnie z powyższym przepisem sędzia jest wyłączony w sprawach: 1) w których sędzia jest stroną bądź pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziałuje na jego prawa lub obowiązki, 2) małżonka sędziego, krewnych sędziego lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia oraz powinowatych bocznych do drugiego stopnia, 3) osób związanych z sędzią z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli, 4) w których sędzia był lub jest jeszcze pełnomocnikiem jednej ze stron, 5) w których sędzia świadczył usługi prawne na rzecz jednej ze stron lub jakiekolwiek inne usługi związane ze sprawą, 6) w których sędzia brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jak też w sprawach o ważność aktu prawnego sporządzonego z jego udziałem lub rozpoznanego przez niego, a także w sprawach, w których występował jako prokurator, 6a) dotyczących skargi na decyzję albo postanowienie, jeżeli w prowadzonym wcześniej postępowaniu w sprawie brał udział w wydaniu wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie, 7) w których sędzia brał udział w rozstrzyganiu sprawy w organach administracji publicznej. Treść art. 18 § 1 p.p.s.a. jednoznacznie wskazuje, że zawarte w tym przepisie wyliczenie jest wyczerpujące. Z uwagi na wskazany wyżej charakter tego wyliczenia przyjmuje się, że objęte nim przyczyny wyłączenia nie powinny być interpretowane rozszerzająco (vide: postanowienie NSA z dnia 16 marca 2004 r., GZ 4/04, ONSAiWSA 2004/1/7). Art. 19 p.p.s.a. zakreśla natomiast tzw. względne przesłanki wyłączenia. Wskazuje mianowicie, że niezależnie od wymienionych w art. 18 p.p.s.a. przyczyn wyłączenia, sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie.