Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Runge - Lissowska po rozpoznaniu w dniu 15 października 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia S. J. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 września 2013 r. sygn. akt I SO/Wa 9/13 o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym w sprawie ze skargi S. J. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] kwietnia 2013 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przyznać S. J. prawo pomocy w zakresie częściowym, obejmującym zwolnienie z wpisu od skargi,
Zaskarżonym postanowieniem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił S. J. przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym. W uzasadnieniu Sąd stwierdził, iż skarżący oświadczył, że on i jego żona uzyskują dochód z tytułu świadczeń emerytalnych w łącznej kwocie 2122,22 zł. Z oświadczenia skarżącego wynika też, iż ponosi on koszty związane z koniecznością zakupu leków, a uzyskiwane dochody w całości przeznaczone są na koszty utrzymania. W ocenie Sądu wskazane przez skarżącego okoliczności nie stanowiły przesłanki przyznania stronie prawa pomocy na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej P.p.s.a., nie wskazywały bowiem na niemożność poniesienia przez nią jakichkolwiek kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla niej i jej rodziny. Sąd podkreślił, iż skarżący jest właścicielem kilku działek, z których jedną sprzedał, uzyskując z tego tytułu kwotę 205 000 zł. Ponadto koszty, na jakie wskazywała strona, nie mogą być w całości uznane za niezbędne dla jej utrzymania, bowiem w części są one związane ze spłatą zaciągniętych pożyczek, m.in. na zakup sprzętu rehabilitacyjnego.
Zażalenie na to postanowienie wniósł S. J., wnosząc o przyznanie mu prawa pomocy. Żalący się ponownie opisał swoją sytuację materialną, wskazując między innymi, iż kwota uzyskana ze sprzedaży działki w całości przeznaczona została na modernizację budynku mieszkalnego oraz inne prace remontowe. Ponadto podniesiono, iż sprzęt rehabilitacyjny zakupiony został z uwagi na zły stan zdrowia żony skarżącego, a pozostałe nieruchomości należące do niego - mimo podejmowanych prób - nie mogą zostać sprzedane z uwagi na brak ofert.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Prawo pomocy w zakresie częściowym, którego przyznania domagał się S. J., może być udzielone osobie fizycznej jeżeli wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla niej i jej rodziny, co wynika z art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.
Instytucja przyznania prawa pomocy wprowadzona została do postępowania sądowoadministracyjnego celem umożliwienia obrony swoich praw przed sądem osobom o znikomych dochodach, lub dochodów tych pozbawionym i znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej. Skarżący uzyskuje wprawdzie stały miesięczny dochód - z wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, iż łączny dochód rodziny skarżącego wynosi 2122,22 zł miesięcznie. Jednakże zarówno on jak i jego żona są osobami w podeszłym wieku, niewątpliwie zatem ponoszą wysokie koszty związane ze stanem ich zdrowia. Tym samym nie można przyjąć, aby skarżący nie mógł być uznany za podmiot, wobec którego mogło będzie mieć zastosowanie częściowego chociażby zwolnienia od obowiązku ponoszenia kosztów postępowania. Na ocenę tę pozostaje bez wpływu okoliczność, iż S. J. sprzedał nieruchomość, bowiem oświadczył on, że kwota uzyskana z tego tytułu w całości przeznaczona została na modernizację budynku mieszkalnego oraz inne prace remontowo - budowlane, zaś w aktach sprawy znajdują się dokumenty uprawdopodabniające to oświadczenie.
Ponadto nie można zgodzić się ze stanowiskiem Sądu I instancji, że sam fakt posiadania przez stronę działek wskazuje na to, że sytuacja materialna strony jest na tyle dobra, że jest ona w stanie ponieść pełne koszty postępowania. Jak podkreślił to skarżący fakt niesprzedania pozostałych działek nie jest skutkiem jego złej woli, ale ogólnej sytuacji na rynku nieruchomości. Dlatego twierdzenia Sądu wyrażone w tym zakresie uznać trzeba za nietrafne. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego sytuacja materialna i rodzinna strony pozwala na stwierdzenie, że spełnia on warunki przyznania mu prawa pomocy w zakresie częściowym ,obejmującym zwolnienie go od obowiązku uiszczenia wpisu sądowego od skargi.
Mając na uwadze powyższe Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji, na podstawie art. 188 w zw. z art. 197 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.