Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek po rozpoznaniu w dniu 7 października 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 września 2009 r. sygn. akt I SA/Wa 947/09 przyznające J. K. prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od połowy wpisu od skargi w wysokości 100 zł w sprawie ze skargi J. K. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] maja 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji postanawia: oddalić zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu wniosku J. K. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi J. K. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] maja 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji, postanowieniem z dnia 11 września 2009 r., sygn. akt I SA/Wa 947/09 przyznał J. K. prawo pomocy w zakresie częściowym, obejmującym zwolnienie od połowy wpisu od skargi w wysokości 100 zł, odmawiając przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd wskazał, że wnioskodawca nie jest osobą pozbawioną środków do życia, co uzasadniałoby ewentualne uwzględnienie złożonego wniosku w całkowitym zakresie. Jednocześnie Sąd pierwszej instancji podniósł, że z posiadanych środków finansowych - mimo wykazywanych stosunkowo wysokich wydatków związanych z leczeniem - jest w stanie partycypować w kosztach postępowania, uiszczając połowę wpisu od skargi w wysokości 100 zł, czy też ponosząc opłaty kancelaryjne za podejmowane w niniejszej sprawie czynności Sądu.
Na powyższe postanowienie zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł skarżący J. K., zaskarżając to postanowienie w części odmawiającej przyznania prawa pomocy w zakresie odmowy zwolnienia od wpisu ponad kwotę 100 zł.
Powołując się na wyjątkowo trudną sytuację materialną skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i przyznanie mu prawa pomocy w części obejmującej zwolnienie od kosztów sądowych w całości.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Przede wszystkim podkreślić należy, że prawo pomocy polega na tym, że strona zostaje zwolniona przez sąd od kosztów sądowych oraz uzyskuje uprawnienie do udzielenia pełnomocnictwa wyznaczonemu przez sąd adwokatowi, radcy prawnemu, doradcy podatkowemu lub rzecznikowi patentowemu bez ponoszenia jego wynagrodzenia i wydatków (art. 244 § 1 i 2 P.p.s.a.). W art. 245 P.p.s.a. przewidziano możliwość przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata. Prawo to przyznaje się, jeżeli osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a.). Prawo pomocy w zakresie częściowym (art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.) polega natomiast na zwolnieniu tylko od opłat sądowych w całości lub części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Wchodzi zaś w rachubę, jeżeli osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania dla siebie i rodziny.
Instytucja prawa pomocy ma na celu umożliwienie dochodzenia swoich praw przed sądem osobom o bardzo niskich dochodach lub całkowicie tych dochodów pozbawionych, które z uwagi na swą sytuację materialną nie są w stanie pokryć kosztów związanych z postępowaniem sądowym. Zasadą jest bowiem, iż strona powinna partycypować w kosztach postępowania, w szczególności jeśli posiada stały miesięczny dochód.