Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wojciech Jakimowicz po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażaleń Z.N., W.P., M.W., J.R., G.R., J.K., A.Z. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 3 lutego 2017 r., sygn. akt: II SA/Rz 1026/16 o odmowie wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skarg Z.N., W.P., M.W., J.K., J.B., J.R., J.K., B.B., A.Z., A.Z.-W. i G.R. na decyzję Wojewody Podkarpackiego z dnia [..] maja 2016 r., nr [..] w przedmiocie umorzenia postępowania dotyczącego trwałego zarządu postanawia: oddalić zażalenia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie postanowieniem z dnia 3 lutego 2017 r., sygn. akt: II SA/Rz 1026/16 odmówił wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji Wojewody Podkarpackiego z dnia [..] maja 2016 r., nr [..] w przedmiocie umorzenia postępowania dotyczącego trwałego zarządu, wskazując w uzasadnieniu, że skarżący nie wykazali przed jakimi ewentualnymi skutkami domagają się ochrony. Ponadto w ocenie Sądu zaskarżona decyzja wydana w przedmiocie umorzenia postępowania zarządu nie jest aktem, który może w ogóle wywołać skutki, o których mowa w art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz.U. z 2016 r., poz. 718).
Z zażaleniami na powyższe postanowienie Sądu wystąpili skarżący podnosząc, iż pojęcie wykonania należy odnosić do wszystkich aktów i czynności poddanych kontroli sprawowanej przez sąd administracyjny, co może oznaczać, że akt przestaje czasowo wywoływać skutki prawne, jakie wynikają z zawartego w nim rozstrzygnięcia.
Zdaniem skarżących wykonanie decyzji o umorzeniu postępowania w sprawie wygaszenia trwałego zarządu spowoduje, że BPN w U.D. będzie miał prawo do wydawania arbitralnych decyzji w przedmiocie najmowanych lokali, co przyczyni się najprawdopodobniej do nieodwracalnej utraty prawa do wykupu zajmowanych lokali na preferencyjnych warunkach, co wywoła szkodę majątkową najemcom.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenia nie zasługiwały na uwzględnienie. Zasadniczym warunkiem uwzględnienia wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu, a w istocie merytorycznej oceny jego zasadności, jest ustalenie, że objęty wnioskiem akt bezpośrednio podlega wykonaniu. Przez wykonanie aktu administracyjnego należy rozumieć spowodowanie w sposób dobrowolny lub doprowadzenie w trybie przymusu państwowego (egzekucji) do takiego stanu rzeczy, który jest zgodny z rozstrzygnięciem zawartym w danym akcie. Nie każdy akt administracyjny kwalifikuje się do tak rozumianego wykonania, a ponadto nie każdy wymaga wykonania. Instytucja tymczasowej ochrony sądowej odnosi się do takich aktów, które nakładają na adresata określone obowiązki bądź przyznają uprawnienia i mogą być realizowane dobrowolnie bądź przymusowo w drodze egzekucji (T. Woś, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, wyd. VI. Wolters Kluwer, 2016). Wstrzymanie wykonania dotyczy zatem sytuacji, gdy zaskarżony akt wywołuje skutki materialnoprawne, a za taki akt nie sposób uznać decyzji o umorzeniu postępowania. Oznacza to, że wniosek skarżących nie był możliwy do uwzględnienia, jako że zaskarżona decyzja Wojewody Podkarpackiego jest orzeczeniem o charakterze procesowym (niemerytorycznym), które nie rozstrzyga sprawy co do istoty i nie wywołuje skutków materialnoprawnych.
Naczelny Sąd Administracyjny w całości podziela stanowisko Sądu I instancji, który uznał, że zaskarżony akt, który stanowi procesową formą zakończenia postępowania - nie wywołuje skutków, które mogłyby uzasadniać wstrzymanie jego wykonania. Jego przedmiotem nie jest żadne nakazane zachowanie się podmiotu uprawnionego lub zobowiązanego do jego wykonania, które polegałoby na działaniu, zaniechaniu określonego działania, znoszeniu zachowania innych podmiotów, czy też świadczeniu w rozumieniu prawa cywilnego. Wstrzymaniu wykonania podlegają decyzje, które nadają się do wykonania i mogą być wykonywane, zwłaszcza w trybie egzekucji. Chodzić może o takie decyzje, które nakładają na stronę pewne obowiązki lub przyznają prawa. Tymczasem zaskarżona decyzja nie ma takiego charakteru. Cechy tej nie mają akty odmowne, jak również te z konstytutywnych aktów uprawniających, które nie wymagają żadnych działań ze strony uprawnionych podmiotów dla spowodowania określonego w nim stanu faktycznego lub prawnego (J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2006, s. 186 i n.). W orzecznictwie przyjmuje się, że także decyzje o umorzeniu postępowania nie nadają się do wykonania. Taka decyzja nie nakłada na jej adresata żadnych obowiązków i nie podlega wykonaniu w drodze egzekucji administracyjnej. Jakkolwiek kształtuje pewien stan prawny, to jednak nie wywołuje żadnych skutków w rozumieniu przepisu art. 61 § 3 p.p.s.a.
Podstawą odmowy wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji jest zatem prawidłowe stanowisko Sądu I instancji o braku przesłanek do zakwalifikowania materialnoprawnych skutków decyzji jako uzasadniających udzielenie ochrony tymczasowej na podstawie art. 61 § 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Z tych przyczyn Naczelny Sąd Administracyjny w oparciu o art. 184 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji.