Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Ewa Dzbeńska po rozpoznaniu w dniu 18 października 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia T. N. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 18 września 2013 r., sygn. akt II SA/Ol 667/13 o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi T. N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Elblągu z dnia [...] maja 2013 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania dotyczącego rozgraniczenia nieruchomości postanawia: oddalić zażalenie
Postanowieniem z dnia 18 września 2013 r., sygn. akt II SA/Ol 667/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie odmówił T. N. przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.
W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że skarżąca dysponuje środkami wystarczającymi do własnego utrzymania po wypełnieniu ustawowego obowiązku uiszczenia wpisu sądowego w kwocie 200 zł. Posiada ona ponadto majątek nieruchomy - mieszkanie oraz dom i nieruchomość rolną. Wprawdzie, jak podaje, dom wymaga kapitalnego remontu, zaś mieszkanie jest w trakcie remontu i z tego tytułu niewątpliwie ponoszone są wydatki lecz skarżąca nie podaje wysokości tych kosztów. Skarżąca wskazuje jedynie, że otrzymywana emerytura w wysokości 2.467,69 zł jest pomniejszana z powodu egzekucji sądowej o kwotę 616,90 zł i do dyspozycji pozostaje jej 1.421,62 zł.
W związku z powyższym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie uznał, że skarżąca nie wykazała w sposób przekonujący, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła T. N., podnosząc argumenty związane z treścią zaskarżonej decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Elblągu.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje: zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 246 § 1 P.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje: 1) w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania; 2) w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Z powyższego przepisu jednoznacznie wynika, że instytucja prawa pomocy ma na celu umożliwienie dochodzenia swoich praw przed sądem osobom o bardzo niskich dochodach lub całkowicie tych dochodów pozbawionych, które z uwagi na swą sytuację materialną nie są w stanie pokryć kosztów związanych z postępowaniem sądowym.
Oceniając sytuację majątkową i możliwości płatnicze T. N., Sąd I instancji, właściwie uznał, że nie uzasadnia ona przyznania skarżącej prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.
Skarżąca prowadzi samodzielnie gospodarstwo domowe i uzyskuje stały dochód miesięczny w kwocie 2.467,69 zł. Wprawdzie dochód ten (zmniejszony z tytułu egzekucji sądowej) nie jest znaczny, jednakże nie można stwierdzić, aby T. N. była osobą, wobec której istnieje możliwość przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym. Nie bez znaczenia dla oceny wniosku jest okoliczność, że na obecnym etapie postępowania jedynym kosztem, jaki ciąży na stronie, jest obowiązek uiszczenia wpisu od skargi w wysokości 200 zł. Skarżąca wskazała, że posiada dom o pow. 120m², mieszkanie o pow. 38m² oraz nieruchomość rolną o pow. 0,03ha. Zgodnie natomiast ze stanowiskiem wielokrotnie wyrażanym zarówno w orzecznictwie jak i doktrynie posiadanie majątku, w szczególności nieruchomości (domu jednorodzinnego, mieszkania) wyklucza w zasadzie możliwość zwolnienia od kosztów sądowych (por. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 października 2004 r., sygn. akt FZ 454/04 oraz z dnia 17 października 2007 r., sygn. akt II OZ 1022/07). Udzielenie stronie prawa pomocy jest bowiem formą dofinansowania jej z budżetu państwa i powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach, gdy zdobycie przez stronę środków na koszty postępowania w inny sposób jest rzeczywiście (obiektywnie) niemożliwe.
Biorąc pod uwagę wysokość dochodu skarżącej oraz posiadany przez nią majątek stwierdzić należy, iż nie wykazała ona, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Z tych względów, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji, na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 P.p.s.a.