Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Ewa Dzbeńska po rozpoznaniu w dniu 23 października 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia W. K. i J. K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 września 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 2099/12 o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi W. K. i J. K. na decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] września 2012 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia odszkodowania za nieruchomość postanawia: oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 25 września 2013 r., sygn. akt I SA/Wa 2099/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił przyznania W. K. i J. K. prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych.
W uzasadnieniu swojego stanowiska Sąd I instancji wskazał, że w oświadczeniu złożonym na urzędowym formularzu wnioskodawcy podali, że posiadają dom o powierzchni 78m² położony na działce o powierzchni 575m². Skarżący otrzymuje świadczenie rentowe w wysokości 1.047,25 zł. Skarżąca, prowadząca działalność gospodarczą, zadeklarowała w oświadczeniu, że uzyskuje dochody w skali miesiąca w wysokości ok. 1.500 zł stwierdzając jednocześnie, że dochód z działalności za rok 2012 to kwota 1.622,08 zł. Posiadane zasoby pieniężne skarżący określili jako kwotę wynikającą z uzyskanego odszkodowania w wysokości 1.749.189 zł pomniejszonego o podatek VAT.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmawiając przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie uznał, że sytuacja majątkowa skarżących nie daje podstaw do przyjęcia, iż nie są oni w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku koniecznego dla siebie i rodziny. Wskazano, że koszty te w chwili obecnej obejmują wyłącznie wpis sądowy od skargi kasacyjnej w wysokości 100 zł. Sąd I instancji miał również na uwadze, że jest on już drugim wnioskiem skarżących, który rozpoznany został odmownie prawomocnym postanowieniem z dnia 9 listopada 2012 r.
Obecna sytuacja materialna skarżących w stosunku do deklarowanej poprzednio nie tylko się nie pogorszyła, ale znacznie się poprawiła. J. K. uzyskuje świadczenie rentowe w wyższej wysokości (pierwotnie - 988 zł, aktualnie - 1.047,25 zł), natomiast dochody W. K. z prowadzonej działalności gospodarczej pozostają na poziomie około 1.500 zł (brutto) miesięcznie w odróżnieniu od poprzednio ponoszonej straty. Analiza złożonego oświadczenia majątkowego wskazuje, zdaniem Sądu I instancji, na to, że wnioskodawcy mają zabezpieczone potrzeby bytowe, a ich łączny dochód miesięczny (brutto) to kwota w wysokości 2.547,25 zł oraz środki pieniężne pochodzące z uzyskanego odszkodowania za przejętą nieruchomość.
Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie sytuacji materialnej skarżących nie można oceniać w oderwaniu od wypłaconego im odszkodowania. Skoro kwota odszkodowania znalazła się na rachunku skarżących to jest ona sumą posiadanych przez nich środków. Tym samym mogą się one stać źródłem regulowania wydatków w obrocie prywatnoprawnym, jak też nie ma przeszkód, by mogły one również pokrywać zobowiązania o charakterze publicznoprawnym, w szczególności pokrywać koszty sądowe w przypadku wszczęcia przez skarżących postępowania sądowego.
Na powyższe postanowienie zażalenie wnieśli W. K. i J. K., domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.
Zaskarżonemu postanowienie zarzucono naruszenie art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej powoływanej jako "P.p.s.a.", wskazując że łączny miesięczny dochód skarżących wynosi 2.547 zł brutto, od której należy odliczyć wszelkie należności publiczno-prawne, koszty prowadzenia gospodarstwa domowego, opłaty na leki i rachunki za media. Podkreślono także, że W. K. z działalności gospodarczej w roku 2012 r. osiągnęła roczny dochód w wysokości 1.622,08 zł, a środki pieniężne otrzymane z tytułu odszkodowania za przejętą przez Skarb Państwa nieruchomość mają posłużyć na zakup nieruchomości porównywalnej z wywłaszczoną. Tym bardziej, że skarżący wraz z utratą przedmiotowej nieruchomości utracili korzyści z tytułu jej wynajmu. Jednocześnie podkreślono, że rekompensata za przejęcie nie może posłużyć na pokrycie kosztów postępowania zmierzającego do powiększenia otrzymanego odszkodowania o podatek VAT.