Dnia 22 września 2008 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym : Przewodniczący : Asesor WSA Alina Rzepecka po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 września 2008 roku wniosku Syndyka Masy Upadłości Przedsiębiorstwa Wielobranżowego "A" sp. z o.o. o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] r. Nr [...] w przedmiocie klasyfikacji taryfowej p o s t a n a w i a: zwolnić skarżącego od kosztów sądowych
W skardze kasacyjnej złożonej z zachowaniem terminu Syndyk Masy Upadłości Przedsiębiorstwa Wielobranżowego "A" sp. z o.o. złożył wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w całości. W uzasadnieniu wniosku podniósł, że środki masy upadłości nie są wystarczające do poniesienia kosztów sądowych. Wskazał, iż ponosi koszty prowadzonych postępowań sądowych, zamierza wytoczyć dalsze liczne powództwa przeciwko dłużnikom masy upadłości oraz, że przychody masy upadłości są wydawane na bieżące koszty związane z prowadzeniem postępowania upadłościowego. Z oświadczenia o majątku i dochodach masy upadłości wynika, że na rachunku bankowym do dyspozycji syndyka znajdowało się 21.170,64zł (na [...] września 2008 r.) Wskazał, że środki pozyskane z masy upadłości nie wystarczają na pokrycie roszczeń pracowniczych i wycenę masy. Podkreślił, iż aktualnie sprawdzane są możliwości unieważniania umów zbycia ruchomości i nieruchomości przez Zarząd spółki przed ogłoszeniem upadłości, jako czynności zdziałanych z pokrzywdzeniem wierzycieli. Nie ściągalne częściowo są również wierzytelności od kontrahentów zagranicznych w szczególności z państw byłego Związku Radzieckiego, które sięgają ponad 1.00.000,00zł. Wskazał,, że brak zwolnienia masy upadłości z kosztów spowoduje brak możliwości egzekwowanych od dłużników masy upadłości należności, które do końca tego roku się przedawnią, co z punktu widzenia prawa upadłościowego jest niecelowe i może spowodować umorzenie postępowania upadłościowego z krzywdą dla pozostałych wierzycieli. Z wyciągu bankowego nr [...] z dnia [...] sierpnia 2008r. ([...]) wynika, iż saldo na koniec dnia - 22 sierpnia 2008r. wynosi 21.170,64zł. obroty wn. 4.000,00zł saldo końcowe 17.170,64zł. saldo dostępne 17.170,64zł.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Prawo pomocy obejmuje na podstawie art.244 §1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz.1270 z późn. zm.; zw. dalej p.p.s.a.), między innymi, zwolnienie od kosztów sądowych. Jego zakres częściowy, zgodnie z art.245 §3 i §4 p.p.s.a., może obejmować zwolnienie od kosztów sądowych w całości lub w części. Sąd, oceniając przedmiotowy wniosek jest zobowiązany badać aktualną sytuację materialną skarżącego.
Przepis art.246 §2 pkt1 i 2 p.p.s.a. wskazuje przesłanki, na podstawie których następuje przyznanie prawa pomocy osobie prawnej. W zakresie całkowitym następuje ono, gdy osoba ta wykaże, iż nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania, a w zakresie częściowym, gdy wykaże, iż nie ma dostatecznych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania,
Wniosek skarżącego należy uznać za zasadny. Podzielając stanowisko, że instytucja prawa pomocy powinna być traktowana jako wyjątek od ogólnej zasady ustanowionej w art.199 p.p.s.a, zgodnie z którą strony ponoszą koszty postępowania, związane ze swoim udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (post. NSA z dnia 21 grudnia 2006r., II FSK 741/06) należy wskazać, iż analiza środków masy upadłości potwierdza słuszność twierdzeń skarżącego. W sprawie nie sposób pominąć przy analizie przesłanek zwolnienia od kosztów szczególnego usytuowania postępowania upadłościowego oraz roli syndyka masy upadłości. Postępowanie upadłościowe służy prawnej regulacji uniwersalnej egzekucji w przypadkach niewypłacalności przedsiębiorców. Ze względu na ekonomiczne, społeczne i prawne skutki postępowanie upadłościowe prowadzone jest zatem zarówno w interesie publicznym oraz prywatnym ogółu wierzycieli. Syndyk masy upadłości jest w tym postępowaniu organem państwa zobowiązanym do realizacji celu danego postępowania upadłościowego. W szczególności dotyczy to tzw. likwidacji masy upadłości, związanej między innymi z dochodzeniem roszczeń lub uregulowaniem, także na drodze sądowej, sytuacji spornych.
Z tych względów ocena przesłanek art.246 §2 p.p.s.a. wymaga odniesienia do funduszów masy upadłości oraz aktualnej sytuacji postępowania upadłościowego.
Z przedstawionej argumentacji, oświadczeń, dokumentów wynika, iż syndyk masy dysponuje niewielką ilością gotówki i środków zgromadzonych na rachunkach bankowych. Trafnie przy tym podnosi, że w sytuacji pozostawania bez zaspokojenia roszczeń pracowniczych lub innych korzystających z uprzywilejowania nie uzasadnia przypisywania pierwszeństwa w pokryciu kosztom sądowym.
W ocenie sądu obowiązek pokrycia kosztów sądowych mógłby zagrażać kontynuacji postępowania upadłościowego.
Z tych też względów zasadne jest zwolnienie skarżącego od kosztów sądowych w sprawie na podstawie art.246 §2 pkt1 i 2 w zw. z art.254 §1 P.p.s.a. orzeczono jak w sentencji.