Starszy Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie: Michał Śmiałowski po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2015r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M.J., o zwolnienie od kosztów sądowych, w sprawie ze skargi o wymierzenie grzywny w trybie art. 154 p.p.s.a. Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu , postanawia: zwolnić stronę skarżącą od kosztów sądowych
Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wpłynął wniosek M.J. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, w sprawie ze skargi o wymierzenie grzywny w trybie art. 154 p.p.s.a. Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu .
Jak wynika z uzasadnienia wniosku, zawartego w nim "oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku i dochodach", M.J. samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe. Otrzymuje rentę rodzinną z ZUS w wysokości 1556,11 zł. oraz dodatek pielęgnacyjny w kwocie 208,17 zł.
Jej miesięczne wydatki obejmują : opłatę za energię elektryczną - 137,84 zł. , opłatę za gaz ziemny 28,92 zł., opłatę za telefon - 61,63 zł. (30,79 zł. + 30,84 zł. = 61,63 zł.), opłatę za odpady kom. - 14,40 zł., koszty leczenia - 600 zł., koszty opatrunków na rany - 200 zł. Strona płaci ponadto podatek gruntowy którego rata wynosi 134 zł.
Wnioskodawczyni jest właścicielką nieruchomości o pow. 0,7261 ha, zabudowanej domem, w którym nie ma łazienki , co i bieżącej wody. Parter budynku ma 76 m2 a suteryna - 38 m2. M. J. nie posiada oszczędności ani przedmiotów o wartość pow. 3000 euro.
Zdaniem orzekającego wniosek zasługuje na uwzględnienie.
Instytucja prawa pomocy stanowi jedną z gwarancji realizacji konstytucyjnej zasady prawa do sądu. Umożliwia ona dostęp do sądu podmiotom, które nie są w stanie samodzielnie pokryć kosztów związanych z prowadzeniem postępowania sądowego.
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym ma też charakter wyjątkowy. Stosowane jest wobec osób o bardzo trudnej sytuacji materialnej. Stanowi odstępstwo zarówno od ogólnej zasady przewidzianej w art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j Dz.U. z 2012r., poz. 270 z p. zm.) zgodnie z którą strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie jak i od konstytucyjnego obowiązku ponoszenia danin publicznych wynikającego z art. 84 Konstytucji RP. Instytucja ta stanowi jednocześnie formę dofinansowania strony skarżącej z budżetu państwa, przez co stosowanie jej powinno sprowadzać się do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe.
W myśl art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego ( § 2). Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje natomiast zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (§ 3).
Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej, w zakresie całkowitym przysługuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, a w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246§1 pkt 1 i 2 w/w ustawy).