Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Bogusław Wolas po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2008 r. na posiedzeniu niejawnym sprzeciwu "M" Spółka jawna w likwidacji w O., M. G. - H., R. H. od postanowienia Referendarza sądowego w Wojewódzkim Sądzie Administarcyjnym w Krakowie z dnia 9 października 2008 r. oddalajacego wniosek strony skarżącej o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi "M" Spółka jawna w likwidacji w O., M. G. - H., R. H. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za miesiąc styczeń 2002 r. postanawia : - odmówić stronie skarżącej zwolnienia od kosztów sądowych -
We wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych z dnia [...].06.2008 r. strona skarżąca - M. G. - H., R. H. "M" Spółka Jawna w likwidacji podała, iż obecnie spółka nie prowadzi działalności. Dotychczas przedmiotem działalności wnioskodawcy był handel detaliczny artykułami nieżywnościowymi w wyspecjalizowanych sklepach. Firma nie posiada majątku, środków trwałych, nie posiada rachunku bankowego. Wspólnicy z własnych dochodów spłacają zaległe zobowiązania wobec ZUS i wierzycieli. Kapitał zakładowy firmy wynosi 500 zł. Rok 2007 spółka zamknęła stratą w wysokości 18 tys. zł. W uzupełnieniu wniosku strona skarżąca podała, iż rozlicza się na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, w związku z czym zwolniona jest od obowiązku sporządzania bilansu i sprawozdania finansowego. Miesięcznie wspólnicy spółki osiągają dochody w wysokości 845,17 zł (M. G. - H.) i 2 134,72 zł (R. H.). Nie posiadają oni żadnych oszczędności, jak również przedmiotów o wartości powyżej 3 tys. Euro. Z załączonych zeznań o wysokości osiągniętego dochodu PIT-37 wynika, iż w 2007 r. M. G - H. osiągnęła dochód w wysokości 15 177,28 zł, natomiast R. H. w wysokości 12 699,66 zł. Miesięczne wydatki wspólników kształtują się na poziomie około 3700 zł miesięcznie. Załączone zostały także wyciągi z rachunków bankowych obejmujące operacje za ostatnie trzy miesiące oraz wykaz nieruchomości posiadanych przez wspólników.
Postanowieniem z dnia 9.10.2008 r. referendarz sądowy oddalił wniosek strony skarżącej o zwolnienie od kosztów sądowych.
W uzasadnieniu wskazano, iż instytucja przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym zgodnie z art. 246§2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) przysługuje osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, która wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania. Ciężar udowodnienia braku możliwości pokrycia kosztów postępowania spoczywa na wnioskodawcy. Podkreślono, iż udzielnie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do przypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe. Referendarz sądowy w tut. Sądzie uznał, iż przesłanki określone w art. 246§2 pkt 2 p.p.s.a. nie zostały przez wnioskodawcę spełnione. Z akt sprawy wynika, iż strona skarżąca jest spółką jawną w likwidacji, a zainicjowane postępowanie sądowe dotyczy prowadzonej przez nią działalności gospodarczej. Skoro dostępność do sądu wymaga z natury rzeczy posiadania środków finansowych, posiadanie tych środków staje się więc istotnym składnikiem prowadzonej działalności. Oznacza to, że w procedurze planowania wydatków związanych z działalnością spółki, przewidując realizację swoich praw przed sądem, należy także uwzględnić konieczność posiadania środków na prowadzenie procesu sądowego. Planowanie wydatków bez uwzględnienia tej zasady powoduje, że strona wyzbywa się zdolności do zapłaty kosztów sądowych. Nie może wówczas skutecznie podnieść zarzutu, iż odmowa zwolnienia jej od kosztów sądowych jest ograniczeniem dostępności do realizacji jej praw przed sądami. Z zeznań podatkowych o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) PIT-36L wynika, iż w roku 2007 spółka osiągnęła przychód w wysokości 18 904,54 zł przy kosztach uzyskania przychodu 36 881,46 zł, co dało stratę w wysokości 17 976,92 zł. Wykazana strata nie oznacza, iż nastąpił brak środków finansowych uniemożliwiający poniesienie kosztów sądowych w niniejszej sprawie. Strata jest bowiem wynikiem bilansowym nadwyżki kosztów nad przychodami i nie jest tożsama z brakiem środków finansowych. Wskazano, iż spółka na bieżąco spłaca raty zaległości z tytułu podatku VAT oraz zaległości wobec ZUS. Oznacza to, że dysponuje środkami na spłatę ciążących na niej zobowiązań. Ponadto orzekający zwrócił uwagę, iż likwidator spółki w skardze do tut. Sądu w sprawie o sygn. akt I SA/Kr 511/08 sam zaakcentował, iż spółka znalazła możliwość dalszej egzystencji i możliwości powrotu na rynek działalności gospodarczej po unormowaniu spraw związanych z zagrożeniem jej bytowi na rynku. Spółka podejmuje próby powrotu na arenę działalności gospodarczej poszukując dogodnego lokum na jej prowadzenie i odpowiedniej gałęzi działalności gospodarczej, w której mogłaby prowadzić działalność. Orzekający zwrócił także uwagę, iż wspólnicy osiągają stałe dochody z tytułu zatrudnienia w spółce "G". Ponadto z uzasadnienia załączonych decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego wynika, iż M. G. - H. zatrudniona jest także w firmie "E" za wynagrodzeniem miesięcznym 3 150 zł brutto. Posiada ona także 250 udziałów po 100 zł każdy w Spółce "G". O okolicznościach tych pełnomocnik strony - na wezwanie referendarza sądowego o wykazanie miesięcznych dochodów wspólników - nie wspominał. Strona skarżąca korzysta także z pomocy radcy prawnego.