Tak ukształtowany charakter prawa pomocy wynika z tego, iż generalną zasadą postępowania sądowego, wyrażoną w art. 199 p.p.s.a., jest ponoszenie kosztów związanych z udziałem w postępowaniu.
Odstępstwo od tej zasady ma na celu zagwarantowanie prawa do sądu podmiotom, których obiektywnie nie stać na poniesienie kosztów postępowania. Zwolnienie od obowiązku ponoszenia kosztów postępowania powinno sprowadzać się więc jedynie do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w takim postępowaniu jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 października 2004 r., GZ 71/04, ONSA i WSA 2005, nr 1, poz. 8). W tym kontekście należy wskazać, że zasadność wniosku strony oceniana jest z uwzględnieniem jej możliwości finansowych (por. postanowienie NSA z 30 listopada 2005 r., sygn. akt II FZ 781/05, niepubl.).
Nadto należy podkreślić, iż to na wnioskodawcy spoczywa ciężar dowodu, a w szczególności obowiązek wykazania braku możliwości poniesienia jakichkolwiek kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Rozstrzygniecie w tej kwestii będzie zależało od tego, co zostanie udowodnione przez stronę. Strona musi zatem wykazać, iż jej sytuacja materialna jest na tyle trudna, iż uzasadnia poczynienie odstępstwa od generalnej reguły ponoszenia kosztów procesu. (vide: J. Tarno, Prawo o postępowania przed sądami administracyjnymi - Komentarz, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2006, s. 504; B. Dauter i inni, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Komentarz, Wyd. Zakamycze, Kraków 2005, s. 592).
W wyniku analizy sytuacji rodzinnej, finansowej i majątkowej skarżącego, dokonanej w oparciu o oświadczenie zawarte we wniosku o prawo pomocy, informacje przekazane dodatkowo w piśmie sporządzonym 12 sierpnia 2016 r. oraz dane wynikające z wyciągów z rachunku bankowego, referendarz uznał, iż w przypadku skarżącego zachodzi przesłanka uzasadniająca przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych ponad kwotę wpisu od skargi.
Jak ustalono na podstawie wyciągów z rachunków bankowych miesięcznie na konto skarżącego wpływają środki pieniężne w wysokości 1.134,60 zł (przelewy zewnętrzne). Oznacza to, że w następstwie obciążenia wydatkami opisanymi we wniosku o przyznanie prawa pomocy w kwocie 491 zł skarżącemu i jego żonie w celu zaspokojenia innych niezbędnych życiowo potrzeb, jak wyżywienie, odzież czy środki czystości i higieny, pozostały niewielkie środki finansowe opiewające na kwotę 643,60 zł. Zakładając nawet, że skarżący i jego żona w celu zmniejszenia kosztów utrzymania posiłkują się również hodowlą i uprawą roślin na własne potrzeby z posiadanej nieruchomości rolnej, w ocenie referendarza, nie umożliwia mu to poniesienie całych kosztów bez uszczerbku ich utrzymania koniecznego.
Jednocześnie należy podnieść, że wpływ na skuteczność wniosku skarżącego o zwolnienie od kosztów sądowych ma fakt uiszczenia wpisu sądowego w kwocie 100 zł w dniu 10 czerwca 2016 r. (tj. przed złożeniem przedmiotowego wniosku). Jak wynika bowiem z art. 243 § 1 p.p.s.a. wniosek o przyznanie prawa pomocy można wnieść w każdym czasie i obejmuje on koszty sądowe aktualne na dzień jego wniesienia oraz na przyszłość. Zwolnienie od tej opłaty sądowej (o co wnosi skarżący we wniosku) nie mogło być brane pod uwagę przy rozpatrywaniu wniosku o przyznanie prawa pomocy, albowiem wniosek taki jest skuteczny od momentu jego wniesienia i nie obejmuje on zwolnienia od kosztów, do uiszczenia których strona obowiązana jest przed jego złożeniem. Zwolnienie od kosztów sądowych nie ma mocy wstecznej, (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 czerwca 2004 r., sygn. akt FZ 125/04, dostępne na stronie Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych, adres strony https;//cbois.nsa.gov.pl/cbois; postanowienie NSA z dnia 25 stycznia 2012 r., sygn. akt II OZ 9/12, Lex nr 1107925; postanowienie WSA w Warszawie z dnia 5 września 2006 r., sygn. akt II SA/Wa 791/06, Lex nr 234889).
Zatem w niniejszej sprawie wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych nie mógł objąć uiszczonego już wpisu od skargi, a jedynie przyszłe koszty sądowe, których obowiązek poniesienia może powstać w toku postępowania sądowego.
Mając na względzie powyższe, na podstawie art. 258 § 2, pkt 7 p.p.s.a., orzeczono jak w sentencji.