Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Maria Serafin-Kosowska po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2014 r. w Wydziale I na posiedzeniu niejawnym, sprawy ze skargi J. P. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia (...) grudnia 2012 r., nr (...), w przedmiocie odmowy wypłaty emerytury od 1 lipca 2000 r. do 31 sierpnia 2002 r., w związku z wnioskiem skarżącego o przyznanie mu prawa pomocy, poprzez zwolnienie od kosztów sądowych - postanawia - oddalić wniosek.
Postanowieniem z dnia 4 listopada 2014 r., sygn. I SA/Rz 946/14, Sąd odrzucił skargę J. P. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia (...) grudnia 2012 r. w przedmiocie odmowy wypłaty emerytury uznając, że nie jest właściwy do rozpoznania tego typu spraw, które podlegają kognicji sądów powszechnych.
Wnioskiem z dnia 19 listopada 2014 r. skarżący zwrócił się do Sądu o przyznanie mu prawa pomocy, poprzez ustanowienie dla niego adwokata. W oświadczeniu złożonym na urzędowym formularzu skarżący podał, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z małżonką, a źródło ich utrzymania stanowią pobierane przez nich świadczenia emerytalne, których łączna wysokość wynosi 4 357,50 zł miesięcznie brutto.
W uzasadnieniu złożonego wniosku skarżący podkreślił, że razem z żoną pokrywa koszty utrzymania domu, w którym oprócz niego i jego małżonki zamieszkuje jeszcze ich synowa z dwiema córkami. Udzielają oni jej też pomocy w spłacie kredytu zaciągniętego na budowę domu, w wysokości 500 zł miesięcznie. W związku z tym faktem skarżący podkreślił, że nie jest w stanie sfinansować kosztów ustanowienia w sprawie adwokata i opłacenia skargi kasacyjnej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:
Jak stanowi art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.; powoływana dalej jako: ppsa.), przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym następuje gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
W niniejszej sprawie skarżący, składając oświadczenie na urzędowym formularzu PPF, wystąpił o ustanowienie adwokata z urzędu, tj. o przyznanie mu prawa pomocy w zakresie częściowym (art. 245 § 3 ppsa). Tym samym ograniczył zakres swojego wcześniejszego żądania (w piśmie z dnia 19 listopada 2014 r.), zgodnie z którym domagał się przyznania mu prawa pomocy w zakresie całkowitym.
Zgodnie z powołanym wyżej art. 246 § 1 pkt 2 ppsa merytoryczne rozpoznanie wniosku o przyznanie prawa pomocy następuje poprzez ocenę sytuacji materialnej wnioskodawcy w kontekście możliwości pokrycia przez niego kosztów związanych z zainicjowanym przez niego postępowaniem sądowoadministracyjnym. Ustawodawca wprowadził jednak wyjątek od tej reguły, o którym mowa w art. 247 ppsa, Przepis ten stanowi, że prawo pomocy nie przysługuje stronie w razie oczywistej bezzasadności jej skargi. W tym więc wypadku sąd odstępuje od badania sytuacji materialnej osoby wnoszącej o przyznanie prawa pomocy, z uwagi na bezprzedmiotowość skargi.
W niniejszej sprawie Sąd odrzucił skargę J. P. stwierdzając, że jest niewłaściwy do jej rozpoznania, gdyż sprawa ta należy do sądu powszechnego. W uzasadnieniu podkreślił, że do sądów administracyjnych należy jedynie niewielka kategoria spraw zaliczanych do spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z art. 83 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1442, ze zm.) są to bowiem jedynie sprawy dotyczące przyznania bądź odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku oraz sprawy związane z odmową umorzenia należności z tytułu składek. Katalog tych spraw jest zamknięty, a brzmienie art. 83 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest jednoznaczne i nie budzi wątpliwości interpretacyjnych. W tej sytuacji oczywistym więc jest, że Sąd nie jest władny do rozpoznania skargi J. P. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o odmowie wypłaty emerytury, której przedmiot nie mieści się zakresie jego kompetencji. Tym samym skarga J. P. jest bezprzedmiotowa, co oznacza, że mocy art. 247 ppsa nie przysługuje mu w niniejszej sprawie prawo pomocy.
Mając więc na uwadze powyższe, Sąd, na podstawie art. 247 ppsa, oddalił wniosek J. P. o przyznanie mu prawa pomocy.