Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący - Sędzia WSA Alicja Polańska po rozpoznaniu w Wydziale I w dniu 4 marca 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M. M. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz o ustanowienie radcy prawnego w sprawie z jego skargi przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej w przedmiocie zwrotu podatku akcyzowego postanawia: 1) przyznać wnioskodawcy prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym ustanowienie radcy prawnego, 2) w pozostałym zakresie wniosek oddalić.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie postanowieniem z dnia
14 lutego 2013 r. sygn. akt I SA/Sz 8/13 odrzucił skargę M. M. w sprawie przeciwko Dyrektorowi Izby Celnej o zwrot podatku akcyzowego.
W dniu 25 lutego 2013 r. skarżący złożył wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego, adwokata, doradcy podatkowego i rzecznika patentowego. Uzasadniając swój wniosek wskazał, że utrzymuje się z emerytury wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym w wysokości [...] zł (netto). Dodał, że jest osobą niepełnosprawną o znacznym stopniu niepełnosprawności, co wpływa na znaczne zwiększenie jego kosztów utrzymania, z powodu konieczności zakupu leków i opłacania opieki. W oświadczeniu o stanie rodzinnym, majątku i dochodach wskazał, że we wspólnym gospodarstwie domowym pozostaje z nim wnuczka K. M., która studiuje i utrzymuje się z prac dorywczych. Skarżący podał, że posiada mieszkanie o pow. [...] m2 oraz garaż z płyty obornickiej o powierzchni [...] m2, a także trzynastoletni samochód marki [...]. Ponadto podał, że nie zgromadził oszczędności, papierów czy przedmiotów wartościowych.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie zważył, co następuje:
Stosownie do przepisu art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U z 2012 roku, poz. 270), zwanej dalej: "p.p.s.a.", prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania. Na podstawie art. 245 § 1 p.p.s.a., prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 2 p.p.s.a.). Natomiast, prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 p.p.s.a.). Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a.), a w zakresie częściowym, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a.).
W ocenie sądu, wniosek skarżącego nie zasługuje na uwzględnienie w pełnym zakresie. Skarżący wniósł o przyznanie mu prawa pomocy w zakresie całkowitym, obejmującym zwolnienie go od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika. Ciężar dowodu spoczywa na skarżącym, albowiem zwrot: "gdy wykaże" oznacza, że na skarżącym spoczywa ciężar wykazania, iż znajduje się on w sytuacji uprawniającej do skorzystania z prawa pomocy. Skarżący nie wykazał, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, albowiem uzasadniając swój wniosek wskazał, iż utrzymuje się z emerytury wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym w wysokości [...] (netto) złotych miesięcznie, co stanowi dość wysokie dochody. W gospodarstwie domowym pozostaje z nim jedynie 24-letnia wnuczka, która studiuje i podejmuje prace dorywcze (dochodów z tego tytułu wnioskodawca nie podał). Wobec tego, sąd uznał, że wnioskodawca nie spełnił przesłanek uzasadniających zwolnienie go od ponoszenia kosztów sądowych. Ponadto, zauważyć należy, że do tej pory strona skarżąca nie była wzywana do ponoszenia jakichkolwiek opłat z uwagi na okoliczność, że już z samej skargi wynikało, iż podlegała ona odrzuceniu (art. 222 p.p.s.a.). Zatem, ewentualne koszty będą się wiązały z opłatą od skargi kasacyjnej, o ile zostanie ona złożona. Jednakże, mając na uwadze fakt, że skarżący jest osobą schorowaną, niepełnosprawną, z czym wiąże się konieczność ponoszenia dodatkowych kosztów zakupów leków i opłacenia opieki, a wnioskodawca nie posiada żadnych oszczędności, sąd postanowił przyznać mu radcę prawnego.
Dodatkowo, należy podnieść, że ustanowienie pełnomocnika z urzędu ma szczególne znaczenie z uwagi na etap, na jakim znajduje się postępowanie w niniejszej sprawie, ponieważ postanowieniem z dnia 14 lutego 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie odrzucił skargę skarżącego. Od postanowienia tego przysługuje skarżącemu skarga kasacyjna (art. 173 § 1 p.p.s.a.). Powyższy środek odwoławczy objęty jest przymusem radcowsko-adwokackim (art. 175 § 1 p.p.s.a.). W tym stanie rzeczy od przyznania prawa pomocy przez ustanowienie pełnomocnika z urzędu może być uzależniona realizacja przez skarżącego konstytucyjnego prawa do sądu.
Mając powyższe okoliczności na uwadze, na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 i pkt 2 p.p.s.a., orzec należało jak w sentencji postanowienia.