Referendarz sądowy Lucyna Picho Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 1 września 2009 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M. B. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi M. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] maja 2009 r., nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności orzeczenia administracyjnego postanawia odmówić przyznania M. B. prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.
W związku ze złożoną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargą na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] maja 2009 r., nr [...], M. B. wystąpiła z wnioskiem o przyznanie jej prawa pomocy w zakresie całkowitym.
W oświadczeniu złożonym na urzędowym formularzu wniosku skarżąca wskazała, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z mężem. Ich łączny miesięczny dochód wynosi brutto [...] zł i składa się na niego renta inwalidzka wnioskodawczyni w wysokości [...] zł (netto [...] zł), dochód w wysokości [...] zł uzyskiwany z tytułu jej zatrudnienia w wymiarze - etatu, oraz renta w wysokości [...] zł (netto [...] zł) wypłacana jej mężowi.
W uzasadnieniu złożonego wniosku M. B. wskazała, że nie jest w stanie ponieść kosztów bez uszczerbku dla siebie i rodziny. Zarówno ona jak i mąż są schorowani, zamieszkują w mieszkaniu komunalnym. Lokal nie jest ogrzewany, pozbawiony jest również gazu i ciepłej wody. Brak gazu powoduje konieczność ponoszenia większych wydatków za energię elektryczną.
Na dowód powyższych twierdzeń M. B. załączyła do wniosku o przyznanie prawa pomocy kopię przelewu kwoty [...] zł tytułem opłaty (czynszu) za zajmowany lokal.
Na wstępie stwierdzić należy, że prawo pomocy zgodnie z art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) może być przyznane osobie fizycznej na jej wniosek. Prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym - wówczas obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego, lub częściowym - wówczas obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych i wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 1, § 2 i § 3 powołanej ustawy).
Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, natomiast przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym następuje - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 ustawy).
Dokonując oceny sytuacji majątkowej M. B. uznać należało, że nie daje ona podstaw do zwolnienia skarżącej zarówno z ponoszenia kosztów sądowych jak i do przyznania jej prawa pomocy w zakresie ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika.
W pierwszej kolejności zauważyć należy, że przy ocenie zasadności wniosku o przyznanie prawa pomocy ustawodawca nakazuje stosowanie surowych kryteriów oceny. Strona domagając się uwzględnienia takiego wniosku w całości czy też w części musi udowodnić, że znajduje się w wyjątkowo trudnej sytuacji, która w znaczący sposób odbiega od przeciętnej. Tylko zatem te osoby, które wykażą, iż ich sytuacja materialna jest ciężka mogą oczekiwać pozytywnego rozpoznania wniosku. Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy stwierdzić należy, że M. B. nie pozostaje wraz z mężem w trudnej sytuacji majątkowej. Małżonkowie co miesiąc dysponują kwotą około [...] zł, mają zapewnione potrzeby bytowe. Z treści wniosku nie wynika, że są zobowiązani do ponoszenia co miesiąc szczególnie wysokich wydatków. W ocenie referendarza sądowego nawet przy uwzględnieniu kwot na leczenie, wyżywienie czy na opłaty związane z korzystaniem z zajmowanego lokalu nie spełniają przesłanki z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Nie bez znaczenia dla oceny sytuacji majątkowej M. B. jest również to, że na obecnym etapie postępowania sądowego koszty o zwolnienie od których wnioskuje skarżąca nie są wysokie bowiem ograniczają się w zasadzie do opłacenia wpisu od skargi w wysokości 200 zł, oraz do poniesienia przez stronę opłat kancelaryjnych.
Na marginesie zaznaczyć należy, że postępowanie administracyjne, którego dalszą konsekwencją jest postępowanie sądowe zostało zainicjowane m. in. przez wnioskodawczynię. A skoro tak to powinna ona liczyć się z koniecznością partycypowania przynajmniej w części jego kosztów, ich wystąpienie przewidzieć i w miarę możliwości zabezpieczyć na ten cel odpowiednie środki.
Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 w związku z art. 258 § 1 i 2 pkt 7 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, postanowiono jak w sentencji.