Referendarz sądowy Grzegorz Antas Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku J. K. o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi J. K. na postanowienie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] grudnia 2011 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy.
W związku z doręczeniem postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 października 2013 r. sygn. I SA/Wa 1208/13 odrzucającego skargę kasacyjną J. K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 września 2013 r. o odrzuceniu skargi na postanowienie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] grudnia 2011 r. w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji skarżąca wraz z zażaleniem na wskazane wyżej postanowienie wystąpiła o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych.
W formularzu PPF wnioskodawczyni podała, że nie posiada środków pozwalających jej na opłacenie wpisu od zażalenia w kwocie 100 zł ze względu na niskie dochody rodziny. Wskazała, że prowadzi gospodarstwo domowe składające się z trzech osób. Skarżąca utrzymuje się ze świadczenia emerytalnego w wysokości [...] zł. Zamieszkujący z nią syn oraz wnuk (lat [...]) otrzymują dodatkowo świadczenia w wysokości [...] zł. Z oświadczenia wynika, że po uiszczeniu niezbędnych kosztów utrzymania mieszkania oraz wydatków na naukę wnuka rodzina dysponuje kwotą [...] zł (na osobę miesięcznie). Jedynym składnikiem majątku skarżącej, jak wynika z wniosku, jest budynek mieszkalny (powierzchnia - [...] m²), w której wnioskodawczyni zamieszkuje.
Rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy zważyć należało, co następuje:
Stosownie do art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270), dalej: p.p.s.a., przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym następuje, gdy wnioskodawca wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Wskazana przesłanka przyznania prawa pomocy w odniesieniu do kosztów sądowych podlega rozważeniu w powiązaniu z zasadami obciążania strony kosztami jej udziału w postępowaniu sądowym. Nie zachodzi bowiem podstawa do dokonywania merytorycznej oceny sytuacji materialnej strony domagającej się zwolnienia od kosztów sądowych w przypadku, gdy na niej, ze względu na orzeczenie sądowe lub z mocy prawa, nie ciąży jakikolwiek obowiązek poniesienia tychże kosztów. W takim wypadku odmowa przyznania prawa pomocy uzasadniona jest nie tyle posiadaniem przez stronę postępowania środków finansowych w wysokości wystarczającej do poniesienia wydatków wynikających z jej udziału w postępowaniu, ile bezprzedmiotowością przyznania stronie ma mocy orzeczenia sądowego uprawnienia procesowego w omawianym zakresie.
W rozpoznawanej sprawie wskazana kwestia wymagała zaznaczenia z uwagi na to, że skarżąca zwróciła się o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie, w której postanowieniem z dnia 10 października 2013 r. została odrzucona skarga kasacyjna sporządzona przez skarżącą samodzielnie z naruszeniem art. 175 § 1-3 p.p.s.a., a równocześnie zażalenie na to orzeczenie, wraz z którym skarżąca wystąpiła z żądaniem przyznania prawa pomocy, zostało wniesione z uchybieniem normie, o której mowa w art. 175 § 1-3 w związku z art. 194 § 4 p.p.s.a., stanowiącym nieusuwalny brak i skutkującym odrzuceniem tego środka zaskarżenia przez Sąd. Stosownie do art. 214 p.p.s.a., jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do uiszczenia kosztów sądowych obowiązany jest ten, kto wnosi do sądu pismo polegające opłacie. W myśl art. 222 p.p.s.a. nie żąda się jednakże opłat od pisma, jeżeli już z niego wynika, że podlega ono odrzuceniu. Przywołany przepis posługuje się wprawdzie sformułowaniem odnoszonym do "żądania" opłaty, niemniej zawartą w nim normę prawną należy rozumieć jako zwolnienie z mocy prawa strony postępowania z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych wywołanych wniesieniem środka zaskarżenia, który podlega odrzuceniu.
Mając na uwadze, że skarżąca, na obecnym etapie postępowania w związku z podjętymi przez siebie czynnościami procesowymi nie jest zobowiązana do uiszczenia jakichkolwiek kosztów sądowych, na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 oraz art. 258 § 2 pkt 7 p.p.s.a., orzeczono jak w sentencji postanowienia.