Referendarz Sądowy Aneta Wirkowska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 29 grudnia 2009 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku T.K. i M.K. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi T.K. i M.K. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] września 2009 r., nr [...] w przedmiocie odmowy uwzględnienia wniosku w sprawie ustalenia odszkodowania postanawia odmówić T.K. i M.K. przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.
T.K. oraz M.K. wnioskiem z dnia 4 grudnia 2009 r., złożonym na urzędowym formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy, wystąpili do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi T.K. i M.K. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] września 2009 r., nr [...] w przedmiocie odmowy uwzględnienia wniosku w sprawie ustalenia odszkodowania.
Z oświadczenia o stanie rodzinnym, majątkowym i uzyskiwanych dochodach zawartego we wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, że we wspólnym gospodarstwie domowym wraz z wnioskodawcami pozostaje J.K. - żona M.K.. Źródłem utrzymania rodziny są wynagrodzenia ze stosunku pracy M.K. i J.K. oraz świadczenie emerytalne T.K. w łącznej wysokości [...] zł miesięcznie. Posiadany majątek to dom o powierzchni użytkowej [...] m- oraz działka o powierzchni [...] m-.
W uzasadnieniu wniosku wnioskodawcy podkreślili, że są osobami schorowanymi oraz że znaczną część uzyskiwanego dochodu przeznaczają na zakup lekarstw i leczenie. Skarżący zaznaczyli, że poważnym obciążeniem finansowym rodziny są opłaty związane z utrzymaniem (światło, gaz, woda, wywóz śmieci) oraz wskazali, że J.K. nabyła nieodpłatnie od Skarbu Państwa akcje spółki [...] - [...] każda o wartości nominalnej [...] zł, które nie mogą być przedmiotem obrotu przed 1 lipca 2010 r.
W odpowiedzi na wezwanie z dnia 9 grudnia 2009 r. wnioskodawcy nadesłali zaś szereg dokumentów potwierdzających podnoszone we wniosku okoliczności dotyczące ich sytuacji majątkowej, w tym wyciąg z posiadanego przez J.K. i M.K. rachunku bankowego, z którego wynika, że na dzień 1 grudnia 2009 r. do dyspozycji pozostawały środki pieniężne w wysokości [...] zł.
W tym stanie sprawy stwierdzono, co następuje:
W myśl art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w jego toku.
Zgodnie zaś z art. 245 § 1 - 3 powołanej ustawy prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 1 i 2).
Podkreślić należy, że instytucja przyznania prawa pomocy jest rozwiązaniem szczególnym. Instytucja ta ma na celu umożliwienie dochodzenia swoich praw przed sądem osobom o bardzo niskich dochodach lub całkowicie tych dochodów pozbawionych, które z uwagi na swą trudną sytuację materialną nie są w stanie ponieść kosztów związanych z postępowaniem sądowym. Zasadą bowiem jest, że strona powinna partycypować w kosztach postępowania, w szczególności wówczas gdy posiada stały miesięczny dochód. Udzielenie prawa pomocy jest formą dofinansowania strony postępowania z budżetu państwa i powinno mieć miejsce wyjątkowo, w sytuacjach, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Każdy wnoszący sprawę do sądu powinien zaś liczyć się z koniecznością ponoszenia kosztów postępowania zgodnie z przepisami obowiązującego prawa. Występując natomiast z wnioskiem o zwolnienie z obowiązku ponoszenia tych kosztów musi uprawdopodobnić okoliczności przemawiające za uwzględnieniem złożonego w tym przedmiocie wniosku.