Referendarz Sądowy Aneta Wirkowska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 23 lipca 2012 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku B. R. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi B. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] lipca 2011 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości postanawia odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie adwokata.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2012 r., sygn. akt I SA/Wa 1853/11 oddalił skargę B. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] lipca 2011 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości.
W tej sytuacji B. R. wnioskiem z dnia [...] lipca 2012 r., złożonym na urzędowym formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy, wystąpiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie adwokata.
Z oświadczenia o stanie rodzinnym, majątkowym i uzyskiwanych dochodach zawartego we wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, że wnioskodawczyni prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe. Źródłem jej utrzymania jest świadczenie emerytalne w wysokości [...] zł miesięcznie. Wnioskodawczyni zaznaczyła, że jest najemcą lokalu komunalnego oraz że posiada oszczędności w wysokości [...] zł (z przeznaczeniem na nagrobek). Oświadczyła ponadto, że nie zatrudnia i nie pozostaje w innym stosunku prawnym z adwokatem lub radcą prawnym.
W tym stanie sprawy stwierdzono, co następuje:
W myśl art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270) prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w jego toku.
Zgodnie zaś z art. 245 § 1 - 3 powołanej ustawy prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.
Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 1 i 2).
Podkreślić należy, że instytucja przyznania prawa pomocy jest rozwiązaniem szczególnym. Udzielenie prawa pomocy powinno sprowadzać się do przypadków, gdy sytuacja majątkowa strony jest wyjątkowo ciężka, gdy strona pozbawiona jest środków do życia lub posiadane środki są tak niewielkie, że zaspokajają tylko podstawowe potrzeby życiowe. Instytucja powyższa ma na celu umożliwienie dochodzenia swoich praw przed sądem osobom najuboższym. Każdy wnoszący sprawę do Sądu powinien zaś liczyć się z koniecznością ponoszenia kosztów postępowania zgodnie z przepisami obowiązującego prawa. Występując natomiast z wnioskiem o zwolnienie z obowiązku ponoszenia tych kosztów musi uprawdopodobnić okoliczności przemawiające za uwzględnieniem złożonego w tym przedmiocie wniosku.