Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Aneta Żak po rozpoznaniu w dniu 18 października 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku E. B. o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi E. B. na decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia [...] lipca 2013 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia z mocy prawa przez Województwo [...] prawa własności nieruchomości postanawia odmówić przyznania prawa pomocy.
Skarżący E. B. w odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu od skargi na decyzję Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w przedmiocie stwierdzenia nabycia z mocy prawa z dniem 1 stycznia 1999 r. przez Województwo [...] prawa własności nieruchomości, w dniu 12 września 2013 r. wystąpił z wnioskiem o zwolnienie lub częściowe zwolnienie z wpisu od skargi, ustalonego w wysokości 200 zł. Skarżący oświadczył, że z uwagi na zwiększone w okresie jesiennym wydatki na zakup opału, uiszczenie wpisu od skargi stanowić będzie dla niego znaczące obciążenie. W dniu 12 września 2013 r. skarżący uiścił jednak kwotę 200 zł tytułem wpisu od skargi (k. 17), a następnie wystąpił z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. W oświadczeniu złożonym na urzędowym formularzu (PPF) wniosku o prawo pomocy skarżący wskazał, że prowadzi gospodarstwo domowe z żoną, posiada dwa mieszkania o pow. [...] m2, z których jedno zajmuje córka z rodziną, działkę o pow. [...] arów oraz pomieszczenie gospodarzenie ([...] m2). Wnioskodawca oświadczył także, że nie posiada żadnych oszczędności zaś łączny dochód rodziny, na który składają się jego renta ([...] zł) oraz świadczenie przedemerytalne żony ([...] zł) wynosi [...] zł brutto. W świetle wyjaśnień strony, środki finansowe, które pozostają do jego dyspozycji po poniesieniu niezbędnych wydatków (zakup opału, opłaty za energię, wodę, podatki) są na tyle niskie, że nie pozwalają mu partycypować w kosztach sądowych.
Mając powyższe na uwadze należało zważyć, co następuje:
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270), dalej: p.p.s.a., przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie częściowym gdy wnioskodawca wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Analiza ujawnionej we wniosku o prawo pomocy sytuacji finansowej skarżącego dokonana z uwzględnieniem wysokości obciążeń finansowych, jakie wiążą się z udziałem skarżącego w postępowaniu sądowadministracyjnym wszczętym złożoną przez niego skargą wskazują na brak podstaw do pozytywnego rozpoznania wniosku skarżącego o zwolnienie od kosztów sądowych. Należy stwierdzić, że pomimo tego, iż z oświadczeń złożonych przez skarżącego wynika, że dochody osiągane w jego gospodarstwie domowym w całości służą pokryciu wydatków ponoszonych w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, to nie można uznać, iż skarżący, właściciel kilku nieruchomości, posiadający wraz z żoną stale źródło dochodów, nie ma zdolności do poniesienia we własnym kosztów sądowych w sprawie. Ujawniona we wniosku wysokość dochodów skarżącego oraz jego żony - [...] zł brutto, niewątpliwie wskazuje na potrzebę rozważnego gospodarowania pozyskiwanymi środkami, jednakże nie może przesądzić o konieczności uwzględnienia zgłoszonego żądania. Należy bowiem zauważyć, że na obecnym etapie postępowania na skarżącym nie ciąży obowiązek poniesienia żadnych kosztów sądowych, zaś uiszczenie przez wnioskodawcę wpisu od skargi umożliwia skierowanie jego skargi do rozpoznania przez Sąd. Wysokość kosztów sądowych związanych z ewentualnym wniesieniem przez stronę środków odwoławczych w sprawie (zażaleń, skargi kasacyjnej) lub wystąpieniem z wnioskiem, którego uwzględnienie wiąże się z obowiązkiem poniesienia opłat kancelaryjnych nie przekroczy każdorazowo kwoty 100 zł, a więc połowy kwoty dotychczas przez skarżącego jednorazowo uiszczonej tytułem wpisu od skargi, zaś ich poniesienie będzie procesem rozłożonym w czasie. Uznając, że wysokość tych opłat w odniesieniu do przedstawionej powyżej sytuacji finansowej skarżącego, posiadającego majątek oraz stałe źródło dochodów pozwalała przyjąć, bez potrzeby wezwania wnioskodawcy na podstawie art. 255 p.p.s.a. do złożenia dodatkowych oświadczeń (np. w sprawie posiadania przez jego żonę dodatkowego źródła dochodów, co wiąże się z tym, że osoby pobierające świadczenia przedemerytalne nie zostały pozbawione możliwości kontynuowania pracy zawodowej i mogą osiągać dodatkowy dochód tak na podstawie umowy o prace, jak i w innej formie - umowy zlecenia, umowy o dzieło, lub poprzez prowadzenie własnej działalności gospodarczej) oraz dokumentów źródłowych dotyczących jego stanu majątkowego i dochodów (np. odpisów zeznań podatkowych, wyciągów i wykazów z posiadanych rachunków bankowych, w tym kont i lokat dewizowych lub innych dokumentów, przedstawienia rachunków za wydatki, o których mowa we wniosku o prawo pomocy, np. dokumentujących wysokość wydatków na zakup opału), że poniesienie kosztów sądowych w sprawie, której dotyczy rozpoznawany wniosek nie będzie prowadzić do uszczerbku w utrzymaniu rodziny skarżącego.
Należy jednocześnie wyjaśnić skarżącemu, że w sytuacji, kiedy należny wpis został uiszczony przed złożeniem wniosku o prawo pomocy, nie ma podstaw do zwrotu uiszczonej kwoty na skutek pozytywnego rozstrzygnięcia podjętego w postępowaniu wpadkowym w przedmiocie prawa pomocy, gdyż postanowienie o przyznaniu prawa pomocy ma charakter konstytutywny i wywołuje skutki ex nunc, tzn. od daty wniesienia wniosku. Nie działa ono zatem z mocą wsteczną, lecz obejmuje swoim zakresem wszelkie przyszłe i potencjalne koszty sądowe, w tym również opłaty sądowe (zob. np. postanowienie NSA z 12 lipca 2011 r., II OZ 584/11).
Z powołanych względów, na podstawie art. 258 § 2 pkt 7 oraz art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a., postanowiono jak w sentencji.