Referendarz Sądowy Dariusz Pirogowicz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku J. K. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi J. K. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] grudnia 2007 r., nr [...] w przedmiocie wywłaszczenia nieruchomości i odszkodowania postanawia odmówić przyznania J. K. prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych.
J. K. wnioskiem z dnia 8 lutego 2008 r. (zawartym w skardze) uzupełnionym wnioskiem z dnia 4 kwietnia 2008 r. wystąpiła o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze swojej skargi na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] grudnia 2007 r., nr [...] w przedmiocie wywłaszczenia nieruchomości i odszkodowania.
Z oświadczenia o stanie rodzinnym, majątkowym i uzyskiwanych dochodach zawartego we wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, że skarżąca prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z mężem. Posiada nieruchomość rolną o pow. [...] ha i dom o pow. [...] m2. Podała ponadto, że posiada [...] ciągnik rolniczy [...]. Skarżąca spłaca kredyt w kwocie [...] złotych, którego miesięczna rata wynosi [...] złotych. Podstawowym źródłem rodziny są emerytury otrzymywane przez małżonków w łącznej kwocie [...] złotych ([...] zł skarżąca i [...] złotych jej mąż). Skarżąca poniosła, że jest po zawale serca i kontynuuje leczenie. Na lekarstwa wydaje ok. [...] złotych, w okresie zimowym na opał wydaje ok. [...] złotych. Zgodnie z oświadczeniem nie posiada ona żadnych oszczędności ani przedmiotów wartościowych, nie zatrudnia i nie pozostaje w innym w innym stosunku prawnym z adwokatem lub radca prawnym.
Mając powyższe na uwadze stwierdzono co następuje.
W myśl art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w jego toku. Zgodnie zaś z art. 245 § 1 powołanej ustawy prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym.
W niniejszej sprawie J. K. wnosi o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, o którym mowa w art. 245 § 3 powołanej wyżej ustawy, tj. o zwolnienie od kosztów sądowych. W myśl tego przepisu prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Przy czym przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym następuje - gdy strona wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 ustawy). Z przepisu tego wynika, że ciężar udowodnienia braku możliwości pokrycia kosztów postępowania sądowego spoczywa na wnioskującym o przyznanie prawa pomocy. To wnioskodawca jako osoba zainteresowana winien wykazać zasadność złożonego wniosku oraz spełnienie ustawowych przesłanek.
W badanej sprawie J. K. nie wykazała, że nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania w pełnej wysokości bez ryzyka wystąpienia uszczerbku koniecznego utrzymania siebie i męża. Przeciwnie w przedstawionym stanie faktycznym dotyczącym jej sytuacji materialnej nie można stwierdzić, by poniesienie kosztów procesu (na obecnym etapie postępowania jest to wpis stosunkowy w kwocie 588 złotych oraz ewentualne opłaty kancelaryjne) leżało poza zakresem jej możliwości finansowych. Skarżąca oraz jej mąż posiadają stałe i regularne źródło dochodów w postaci emerytur w łącznej wysokości [...] złotych, posiadają również gospodarstwo rolne o pow. [...] ha, które również stanowić może potencjalne źródło dochodów. Wprawdzie skarżąca podniosła, iż w związku ze swoim stanem zdrowia ponosi wydatki na leki (średnio ok. [...] złotych) oraz spłaca kredyt w wysokości [...] złotych miesięcznie, jednakże mając na uwadze wysokość wspomnianych wyżej dochodów oraz możliwość uzyskiwania dodatkowych środków finansowych z prowadzonego gospodarstwa rolnego nie można przyjąć, iż jest ona osobą ubogą i że poniesienie kosztów procesu w pełnej wysokości może spowodować uszczerbek w jej niezbędnych kosztach utrzymania - co uzasadniałoby przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 powołanej ustawy.
Podkreślić należy, że instytucja prawa pomocy przewidziana ww. przepisami stanowi pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w swoich koniecznych kosztach utrzymania. Ubiegający się o taką pomoc powinien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych swoich kosztów utrzymania. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa. Przy czym to skarżąca musi wykazać brak możliwości zabezpieczenia środków niezbędnych do prowadzenia procesu przez własne oszczędności.
W tej sytuacji, na podstawie art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, postanowiono jak w sentencji.