Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA - Elżbieta Woźniak po rozpoznaniu w Wydziale I na posiedzeniu niejawnym w dniu [...] r. sprzeciwu B. M. od postanowienia starszego referendarza sądowego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia [...] r. odmawiającego przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi B. M. na bezczynność Prezydenta Miasta w przedmiocie ustalenia podatku od nieruchomości za 2018 rok p o s t a n a w i a: utrzymać zaskarżone postanowienie w mocy.
Sygn. akt I SAB/Sz [...]
U Z A S A D N I E N I E
Postanowieniem z dnia [...] r. starszy referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie odmówił przyznania skarżącej B. M. prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych.
Jak wynika z uzasadnienia postanowienia, skarżąca nie udzieliła odpowiedzi na wezwanie referendarza sądowego z dnia 19 grudnia 2018 r., którym zobowiązano ją do nadesłania wskazanych w wezwaniu dokumentów potwierdzających źródła przychodów, wysokość dochodów a także wysokość wydatków skarżącej oraz syna skarżącej prowadzącego z nią wspólne gospodarstwo domowe.
Wobec niewykonania ww. wezwania referendarz sądowy uznał, że nie było możliwe zweryfikowanie ogólnych informacji podanych w formularzu PPF.
Tym samym nie można było kategorycznie stwierdzić, że skarżąca jest osobą nie mogącą ponieść kosztów postępowania samodzielnie, czy z pomocą syna.
W sprzeciwie od tego postanowienia skarżąca zarzuciła, że referendarz działał bezpodstawnie wbrew "prawu RODO". Skarżąca podniosła, że w sprawie dwa razy złożyła wniosek o pomoc w zakresie całkowitym na formularzu urzędowym lecz bez skutku. W jej ocenie wszystkie formalności są spełnione. W konsekwencji, skarżąca podniosła o udzielenie pomocy w zakresie całkowitym i uwzględnienie złożonych wniosków.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie z w a ż y ł, co następuje:
Stosownie do treści art. 259 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) - dalej: "p.p.s.a.", m.in. od postanowienia o odmowie przyznania prawa pomocy strona albo adwokat, radca prawny, doradca podatkowy lub rzecznik patentowy mogą wnieść do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego sprzeciw w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia zarządzenia lub postanowienia.
W takiej sytuacji, tj. rozpatrując sprzeciw od takiego postanowienia, sąd
- jak stanowi art. 260 § 1 p.p.s.a. - wydaje postanowienie, w którym zaskarżone zarządzenie lub postanowienie referendarza sądowego zmienia albo utrzymuje w mocy. Wniesienie sprzeciwu od postanowienia referendarza sądowego wstrzymuje jego wykonalność, a sąd orzeka jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu art. 260 § 2 p.p.s.a.). Sąd rozpoznaje sprawę na posiedzeniu niejawnym (art. 260 § 3 p.p.s.a.).
W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 199 p.p.s.a., strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Wyjątkiem od tej zasady jest instytucja prawa pomocy określona w rozdziale 3 w dziale V p.p.s.a.
Prawo pomocy jest natomiast szczególną instytucją postępowania przed sądami administracyjnymi, która ma na celu zagwarantowanie konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które nie są w stanie samodzielnie ponieść kosztów postępowania sądowego, a tym samym realizację uprawnień wynikających z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji RP. Prawo dostępu do sądu nie ma jednak charakteru absolutnego i może być przedmiotem uzasadnionych prawnie ograniczeń. W przypadku, gdy dostęp do sądu jest ograniczony czy to przez działanie prawa, czy faktycznie, ograniczenie tego prawa nie będzie sprzeczne z ww. przepisami Konstytucji, gdy ograniczenie dostępu do sądu nie narusza samej istoty tego prawa, i zmierza do realizacji uzasadnionego prawnie celu, a nadto gdy zachowana została rozsądna relacja proporcjonalności pomiędzy stosowanymi środkami a celem, do realizacji którego stosowane środki zmierzały. Stąd ograniczona ilość funduszy publicznych dostępna na udzielanie pomocy prawnej sprawia, że koniecznością systemu wymiaru sprawiedliwości jest przyjęcie procedury selekcji, a sposób, w jaki ta procedura funkcjonuje w poszczególnych sprawach, winien być pozbawiony arbitralności lub dysproporcjonalności i nie powinien rzutować na istotę prawa dostępu do sądu.