Referendarz sądowy Grzegorz Antas Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku W. K. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi W. K. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Ministra Infrastruktury i Rozwoju w przedmiocie wniosku o wznowienie postępowania postanawia: 1. przyznać prawo pomocy poprzez ustanowienie adwokata, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka w [...]; 2. odmówić przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie.
W. K. po wniesieniu skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Ministra Infrastruktury i Rozwoju w przedmiocie wniosku o wznowienie postępowania zwrócił się o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym.
W formularzu PPF wnioskodawca podał, że nie posiada środków pozwalających mu na udział w postępowaniu sądowym. Z wniosku wynika, że skarżący prowadzi [...] gospodarstwo domowe. Wnioskodawca zaznaczył, że obecnie jest osobą [...] oraz że nie korzysta ze świadczeń z pomocy społecznej. Utrzymuje się ze świadczenia emerytalno-rentowego w wysokości [...] zł (netto). Skarżący jest osobą w podeszłym wieku ([...] lat), z licznymi schorzeniami.
Zarządzeniem z dnia 31 maja 2016 r. wnioskodawca w związku z tym, że oświadczenie zawarte we wniosku o przyznanie prawa pomocy zostało uznane za niewystarczające do oceny jego aktualnego stanu majątkowego i możliwości płatniczych, został zobowiązany do uzupełnienia złożonego wniosku, stosownie do art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania, pod rygorem niewykazania przesłanek przyznania prawa pomocy, poprzez przedstawienie: informacji na temat miejsca aktualnego zamieszkania (przebywania) w świetle uznawania siebie za osobę bezdomną. W przypadku przebywania u rodziny lub znajomych - przestawienie oświadczenia tych osób potwierdzającego zamieszkiwanie skarżącego w tym miejscu, w przypadku podmiotów instytucjonalnych - odpowiednich zaświadczeń; oświadczenia o ponoszonych kosztach utrzymania; informacji o sposobie odbioru świadczenia emerytalno-rentowego wraz z przedstawieniem kopii dokumentu potwierdzającego tę okoliczność, oświadczenia odnośnie do posiadania rachunku bankowego, a także oświadczenia o przysługiwaniu skarżącemu na zasadach wspólności małżeńskiej praw majątkowych do lokalu mieszkalnego.
Odpowiadając na powyższe wezwanie, wnioskodawca przedstawił oświadczenia córki i żony, z których wynika, że mieszkanie skarżącego w wyniku [...] zostało zniszczone, co spowodowało, że skarżący epizodycznie zamieszkiwał u córki. Pomiędzy skarżącym a jego żoną istnieć ma separacja faktyczna. Przedstawione przez wnioskodawcę zaświadczenie z ZUS wskazuje, że otrzymuje on świadczenie w wysokości wcześniej przez siebie określonej.
Rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy zważyć należało, co następuje:
Zgodnie z art. 246 § 1 p.p.s.a., przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (pkt 1), natomiast zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (pkt 2). Jak przyjmuje się w orzecznictwie sądowym, instytucja prawa pomocy stanowi wyjątek od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez strony postępowania. Udzielenie stronie prawa pomocy jest formą dofinansowania jej z budżetu państwa i powinno mieć zastosowanie wobec osób znajdujących się w szczególnie ciężkim położeniu finansowym, w sytuacjach, gdy zdobycie przez stronę środków na poniesienie kosztów sądowych jest rzeczywiście (obiektywnie) niemożliwe.
Przy ocenie zdolności skarżącego do ponoszenia kosztów postępowania uwzględnić należało, że wnioskodawca uzyskuje dochody ze świadczeń emerytalno-rentowych, służące przede wszystkim pokryciu niezbędnych kosztów utrzymania. O ile środki te przekraczające nieznaczenie kwotę [...] zł należy ocenić jako niewystarczające do poniesienia we własnym zakresie kosztów ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika, o tyle oceny tej nie da się odnieść do wymaganych kosztów sądowych. W niniejszej sprawie skarżący został wezwany do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w wysokości 100 zł i taki poziom obciążenia finansowego należy uznać za możliwy do poniesienia przez skarżącego bez narażenia go na ryzyko zaistnienia uszczerbku dla jego utrzymania.
Ponieważ inne ewentualne przyszłe koszty sądowe w sprawie nie przekraczają jednorazowo powyżej wskazanego poziomu, ustaleniu dotyczącemu możliwości uiszczenia przez skarżącego wpisu od skargi nadać należało uogólnione znaczenie prowadzące do oddalenia sformułowanego we wniosku żądania przyznania prawa pomocy poprzez zwolnienie skarżącego od kosztów sądowych. Stanowisko o niemożności traktowania dochodów emerytalno-rentowych jako źródła pokrycia wydatków na ustanowienie pełnomocnika, jeżeli jego udział w postępowaniu strona uważa za konieczny, decydował o przyznaniu wnioskodawcy prawa pomocy poprzez ustanowienia adwokata.
Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 oraz art. 258 § 2 pkt 7 p.p.s.a., orzeczono jak w sentencji postanowienia.