Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA : Edyta Anyżewska po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej wniosku J. P. o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi J. P. o stwierdzenie, że nastąpiło naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki (przewlekłość postępowania) w postępowaniu toczącym się wobec strony przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Krakowie, o sygn. akt I SAB/Kr 2/07 w sprawie ze skargi J. P. na bezczynność Wójta Gminy P. w sprawie podatku od nieruchomości postanawia: przyznać skarżącemu prawo pomocy w zakresie częściowym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych.
W dniu 26 marca 2008 r. (data nadania pisma w urzędzie pocztowym) J. P. złożył skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu toczącym się wobec niego przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Krakowie, o sygn. akt I SAB/Kr 2/07, nastąpiła przewlekłość postępowania.
W odpowiedzi na wezwanie do opłacenia wpisu od skargi w kwocie 100 zł skarżący złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie.
Z motywów wniosku wynikało, że miesięczny dochód strony stanowi emerytura w kwocie 1026 zł (netto). Skarżący jest osobą o złym stanie zdrowia, w związku z czym miesięczne koszty leczenia wynoszą około 800 zł. Stan zdrowia i wiek (68 lat) nie pozwalają skarżącemu pracować, stąd też posiadana nieruchomość rolna (3,56 ha) nie jest uprawiana. Strona jest właścicielem domu o powierzchni 60 m-, nie przedstawiającego jednakże żadnej wartości (nieruchomość ta - jak wskazał skarżący - jest w stanie "ruiny", a ponadto nie jest zaopatrzona w media). Według oświadczenia skarżącego nie korzysta on również ze wsparcia rodziny, ani ze świadczeń socjalnych. Strona podniosła także, iż w postępowaniu, którego dotyczy skarga o stwierdzenie przewlekłości postępowania, została zwolniona od kosztów sądowych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Stosownie do art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej P.p.s.a., przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie częściowym gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
W świetle cytowanego przepisu zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy rozpatrywana jest w dwóch aspektach - z uwzględnieniem z jednej strony wysokości obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej jej możliwości finansowych (por. M. Knysiak-Molczyk, Prawo pomocy w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, PS 2003, nr 11-12, s. 85).
Analiza tego rodzaju, przeprowadzona w niniejszym przypadku, prowadzi do wniosku, że środki, którymi strona dysponuje, nie pozwalają jej na poniesienie opłaty stałej od skargi o stwierdzenie przewlekłości postępowania w kwocie 100 zł, bez uszczerbku utrzymania, o którym mowa w przytoczonym wyżej unormowaniu.
Przez uszczerbek utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, o którym mowa w art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a., należy bowiem rozumieć zachwianie sytuacji materialnej i bytowej strony skarżącej w taki sposób, iż nie jest ona w stanie zapewnić sobie minimum warunków socjalnych (por. post. NSA z dnia 12 stycznia 2005 r., sygn. akt FZ 424/04, niepubl.).
Z oświadczeń skarżącego wynika natomiast, że zasadniczą część dochodu jest zmuszony przeznaczać na pokrycie kosztów leczenia. Kwota wymaganej opłaty sądowej stanowi w tej sytuacji ponad 1/3 i tak już niewielkiej kwoty pozostającej skarżącemu na wydatki związane z własnym utrzymaniem (około 250 zł). Wydatek tego rodzaju byłby zatem istotnym obciążeniem finansowym dla skarżącego. Jego poniesienie mogłoby spowodować uszczerbek utrzymania koniecznego dla strony.
Mając powyższe na uwadze Sąd kasacyjny orzekł jak w sentencji, na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.