Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Antoni Hanusz, Sędziowie NSA Bogdan Lubiński, Andrzej Jagiełło (sprawozdawca), Protokolant Anna Dziosa, po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2011 r. na rozprawie w Izbie Finansowej wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. o rozstrzygnięciu sporu o właściwość pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w S. a Wojewodą Z. w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania zażalenia M. T. na postanowienie Starosty Powiatu P. z dnia 15 czerwca 2010 r. w sprawie stanowiska wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym postanowił: wskazać Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. jako organ właściwy w sprawie.
II FW 4/10
U Z A S A D N I E N I E
Postanowieniem z dnia 15 czerwca 2010 r., w przedmiocie stanowiska wierzyciela w sprawie zarzutów dłużnika (zobowiązanego) na prowadzone postępowanie egzekucyjne, Starosta Powiatu P. uznał zarzuty za nieuzasadnione. Na postanowienie to, zgodnie z zawartym w nim pouczeniem, dłużniczka M.T. wniosła zażalenie do Wojewody Z.
Postanowieniem z dnia 26 lipca 2010 r. Wojewoda Z. przekazał zażalenie Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w S. jako organowi właściwemu do jego rozpoznania zgodnie z art. 1 i 2 ustawy z dnia 12 października o samorządowych kolegiach odwoławczych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 856 ze zm.)- dalej ustawa o s.k.o.
Nie zgadzając się z tym stanowiskiem, wnioskiem z 22 października 2010 r. Samorządowe Kolegium Odwoławczemu w S. wystąpiło do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego w tej sprawie pomiędzy nim a Wojewodą Z.
Zdaniem SKO stanowisko zajęte przez Wojewodę Z. jest nieprawidłowe. Przywołany przez niego art. 1 ustawy o s.k.o. stanowi, iż są one organami wyższego stopnia w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego i Ordynacji podatkowej, w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Organem odwoławczym w stosunku do wierzyciela, w tym także wyrażającego stanowisko w sprawie zarzutów na podstawie 34 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954) - dalej: u.p.e.a. - jest właściwy dla wierzyciela organ wyższego stopnia, o którym mowa w art. 17 k.p.a. Zgodnie z tym przepisem organami wyższego stopnia w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego są samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej. Zasada ta została powtórzona w art. 1 ust. 1 ustawy o s.k.o.. Obydwa powołane przepisy, chociaż różnie sformułowane, mają to samo znaczenie prawne i zakładają i domniemanie właściwości kolegiów, które upada, kiedy przepis prawa wprost wskazuje jako właściwy inny organ (tak m.in. NSA w postanowieniu z dnia 8.11.2007 sygn. I OW 80/07)
W sprawie, w której powstał spór kompetencyjny pomiędzy organami, wierzyciel -Starosta Powiatu P. wypowiadał się w sprawie należącej do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej. Podstawą wszczęcia postępowania egzekucyjnego była jego ostateczna decyzja z dnia 15 grudnia 2006r. wydana na podstawie art. 76 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w tych zaś sprawach organami wyższego rzędu nad jednostkami samorządu terytorialnego są wojewodowie. Zgodnie bowiem z art. 10 ust. 7 postępowaniu administracyjnym w sprawach związanych z wykonywaniem zadań wynikających z ustawy, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej: organem właściwym jest starosta a organem wyższego stopnia jest wojewoda. Oznacza to, że w wypadku gdy ustawa wyraźnie nie wskazuje określonego organu do wykonywania zadań wynikających z ustawy organem tym jest starosta, w stosunku do którego organem wyższego stopnia jest wojewoda. W cyt. orzeczeniu Naczelny Sąd Administracyjny na tle ówcześnie obowiązującego art. 10 ust. 4 ustawy stwierdził, że w sprawach rozpatrywanych w oparciu o przepisy tej ustawy wojewoda jest organem wyższego stopnia, gdy decyzję w pierwszej instancji wydaje starosta (z zastrzeżeniem, że ustawa nie stanowi inaczej) i zawsze, gdy dotyczy to świadczeń z tytułu bezrobocia niezależnie od tego, jaki organ wydał decyzję w pierwszej instancji.