Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Drachal, Sędziowie NSA Jan Bała, Maria Serafin-Kosowska (spr.), Protokolant Joanna Kubacka, po rozpoznaniu w dniu 6 września 2005 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 maja 2005 r. sygn. akt III SA/Wa 341/05 w sprawie ze skargi R. M. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 listopada 2004 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne postanawia odrzucić skargę kasacyjną
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 30 maja 2005 r. sygn. III SA/Wa 341/05 stwierdził nieważność decyzji Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 4 listopada 2004r. Nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości z tytułu składek na ZUS oraz określił, że decyzja ta nie może zostać wykonana w całości.
W uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd przedstawiając stan sprawy podał, że w dniu 29 lipca 2004 r. R. M. złożyła wniosek o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Decyzją z dnia 6 września 2004 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił umorzenia zaległości składkowych powołując się na art. 28 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 z późn. zm.- powoływana dalej jako u.s.u.s.).
Na skutek złożenia przez R. M. wniosku o ponowne rozpatrzenia sprawy - zgodnie z pouczeniem zawartym w powyższej decyzji - Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 4 listopada 2004 r. nr [...] utrzymał w mocy decyzję Zakładu z dnia 6 września 2004 r. W uzasadnieniu tej decyzji Prezes Zakładu wskazał, iż po ponownej wnikliwej analizie przedłożonej dokumentacji nie znalazł podstaw do umorzenia należności. Stwierdził, że kserokopie wpłat przedstawione przez R. M. świadczą o tym, że posiadała ona środki finansowe na uregulowanie zadłużenia, zaś załączone pismo z dnia 29 lipca 2004r. jest jedynie zawiadomieniem o wszczęciu postępowania egzekucyjnego przez komornika sądowego i nie stanowi dowodu potwierdzającego nieskuteczność egzekucji.
R. M. zaskarżyła tę decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wnosząc o jej uchylenie. W uzasadnieniu skargi podniosła, że zachodzą przesłanki w świetle art. 28 u.s.u.s. do umorzenia należności ze względu na zaprzestanie prowadzenia działalności przy jednoczesnym braku majątku z którego można egzekwować należności, brak następców prawnych, brak możliwości przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie, brak majątku z którego można prowadzić egzekucję. Podkreśliła także, iż dokonała częściowej spłaty zaległych należności z tytułu składek.
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji wniósł o oddalenie skargi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny po rozpoznaniu skargi stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji i uzasadniając swoje stanowisko wskazał na to, że Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wydał decyzję działając we własnym imieniu - a nie w imieniu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - nie mając ku temu podstaw prawnych. Sąd podkreślił, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest jednostką organizacyjną - osobą prawną wykonującą swoje kompetencje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek przez wydanie decyzji. Przepis art. 83 ust. l u.s.u.s. określa podmiot uprawniony do wydawania decyzji w przedmiocie umarzania należności z tytułu składek. Tym podmiotem jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a nie Prezes Zakładu, którego pozycję uregulowano w art. 72 pkt l u.s.u.s. jako jednego z organów Zakładu. Kompetencje Prezesa Zakładu wskazane w art. 73 u.s.u.s. obejmują jedyny przypadek wydawania decyzji w sprawach indywidualnych dotyczących ubezpieczeń a mianowicie przyznawanie świadczeń w drodze wyjątku /ust.3 pkt.6/. Z treści zaskarżonej decyzji wynika natomiast jednoznacznie, że została ona wydana właśnie przez Prezesa Zakładu działającego we własnym imieniu. W ocenie Sądu brak jest zaś jakichkolwiek podstaw prawnych do uznania Prezesa Zakładu za organ uprawniony do rozpatrywania środków odwoławczych od decyzji w indywidualnych sprawach, wydawanych przez Zakład; uprawnienia takiego nie posiada także Zakład Ubezpieczeń Społecznych.