Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Małgorzata Rysz po rozpoznaniu w dniu 26 września 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia J. M. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 6 maja 2019 r. sygn. akt III SA/Kr 247/19 w zakresie odrzucenia skargi w sprawie ze skargi J. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia [...] listopada 2018 r. nr [...] w przedmiocie potwierdzenia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych postanawia uchylić zaskarżone postanowienie.
Postanowieniem z 6 maja 2019 r. (sygn. akt III SA/Kr 247/19) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, działając na podstawie art. 220 § 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.; dalej zwanej "ppsa"), odrzucił skargę J. M. (dalej zwanego "Skarżącym") na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z [...] listopada 2018 r. (nr [...]) w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
WSA wskazał, że zarządzeniem z 4 marca 2019 r. Skarżący zestal wezwany do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w kwocie 200 zł, stosownie do § 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.). Zarządzenie to zostało doręczone Skarżącemu 20 marca 2019 r. Skarżący nie uiścił żądanego wpisu sądowego. WSA uznał, że skoro Skarżący w zakreślonym terminie nie uiścił należnego wpisu sądowego od skargi, to skarga podlegała odrzuceniu.
Skarżący złożył zażalenie na postanowienie WSA. Stwierdził w szczególności, że źle zrozumiał treść pisma procesowego.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Zaskarżone postanowienie podlega uchyleniu, aczkolwiek z innych przyczyn niż wskazane w zażaleniu.
Podstawę prawną zaskarżonego postanowienia stanowił art. 220 § 3 ppsa. Zgodnie z tym przepisem skarga, skarga kasacyjna, zażalenie oraz skarga o wznowienie postępowania, od których pomimo wezwania nie został uiszczony należny wpis, podlegają odrzuceniu przez sąd.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, w tej sprawie nie zostały spełnione wszystkie elementy hipotezy normy wynikającej z cytowanego przepisu. Wprawdzie Skarżący nie uiścił wpisu sądowego, mimo że został wezwany do wykonania tego obowiązku, jednak w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego wpis w niniejszej sprawie nie był należny, a zatem brak jego uiszczenia nie może skutkować odrzuceniem skargi.
Zgodnie z art. 239 § 1 pkt 1 lit. e) ppsa nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych strona skarżąca działanie, bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. W uchwale z 23 maja 2015 r. (sygn. akt II GPS 2/15) Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów stwierdził, że do spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych, o których mowa w art. 239 pkt 1 lit. e) ppsa (obecnie norma ta jest zawarta w art. 239 § 1 pkt 1 lit. e ppsa), należą sprawy z ubezpieczenia zdrowotnego. W uzasadnieniu tej uchwały wskazano, że pomimo, że kwestie związane z ubezpieczeniem społecznym i zdrowotnym regulowane są dwoma różnymi aktami prawnymi, to jednak ubezpieczenia te mają wspólny mianownik jakim jest konstytucyjne prawo do zabezpieczenia społecznego (art. 67 ust. 1 Konstytucji RP) oraz historycznie ukształtowane rozumienie ubezpieczenia społecznego obejmującego ubezpieczenie zdrowotne. Argumentację o składającym się na zabezpieczenie społeczne systemie ubezpieczeń społecznych i ubezpieczeń zdrowotnych Naczelny Sąd Administracyjny w poszerzonym składzie wsparł dodatkowo przez odwołanie się do unormowań unijnych, a mianowicie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. UE z dnia 30 kwietnia 2004 r. L 166, s. 1 ze zm.; Polskie wydanie specjalne z 2004 r. rozdz. 05, t. 5, s. 72). Rozporządzenie to odnosząc się do wymienionych w art. 3 działów zabezpieczenia społecznego, zalicza do nich m.in. świadczenia z tytułu choroby, macierzyństwa, inwalidztwa, starości, rent rodzinnych, przy czym wśród świadczeń z tytułu choroby wymienia się świadczenia rzeczowe (art. 17), a te zdefiniowane w art. 1 pkt va (i) odpowiadają przewidzianym w państwie członkowskim świadczeniom opieki zdrowotnej. Naczelny Sąd Administracyjny odwołał się także do poglądu wyrażonego przez Trybunał Konstytucyjny, który przyjął, iż "zabezpieczenie społeczne obejmuje całokształt świadczeń, jakie - ze środków publicznych - są przyznawane obywatelowi, będącemu w potrzebie" (m.in. wyrok TK z 20 listopada 2001 r., sygn. akt SK 15/01, publik. OTK ZU z 2001 r. nr 8, poz. 252).