Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Maria Myślińska po rozpoznaniu w dniu 24 lipca 2014 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia [...] na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 czerwca 2014 r. sygn. akt V SA/Wa 100/14 w zakresie odmowy przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi [...] na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia kwoty nienależnie pobranych płatności bezpośrednich do gruntów rolnych postanawia: oddalić zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 12 czerwca 2014 r., sygn. akt V SA/Wa 100/14 odmówił [...] przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia [...] listopada 2013 r. w przedmiocie odmowy umorzenia kwoty nienależnie pobranych płatności bezpośrednich do gruntów rolnych.
W ocenie Sądu I instancji złożone przez [...] dokumenty nie pozwalają na pełna ocenę jego sytuacji finansowej. W tym kontekście WSA podkreślił, że złożone zaświadczenie z dnia 4 marca 2014 r. o wysokości rocznego dochodu z gospodarstwa rolnego dotyczyły roku 2012, a skarżący był wzywany do złożenia zaświadczenia za rok 2013. Także złożone zaświadczenie z Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w [...] jedynie wskazuje, że skarżący nie figuruje jako dostawca mleka, a więc nie potwierdza ono, że wnioskodawca utrzymuje się z hodowli 4 krów.
Sąd I instancji uznał, że nie można ustalić jakie i w jakiej wysokości skarżący osiąga dochody oraz na jaki cel ponosi wydatki. Te zaś wątpliwości powodują, iż nie można dokonać pełnej oceny, czy strona spełnia ustawowe przesłanki do udzielenia prawa pomocy.
[...] wniósł zażalenie na postanowienie z dnia 12 czerwca 2014 r. zaskarżając je w całości oraz domagając się jego uchylenia.
W uzasadnieniu podniósł, że żyje na granicy ubóstwa, nie mając poza wskazanymi we wniosku o przyznanie prawa pomocy żadnych innych dochodów. Poza tym skarży wskazał, że jego gospodarstwo rolne jest w podupadłym stanie i nie przynosi praktycznie żadnych dochodów.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie znajduje usprawiedliwionych podstaw.
Zgodnie z art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst. jedn. Dz. U. z 2012 r., 270 ze zm. - dalej p.p.s.a.) strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Natomiast uregulowana w art. 243-263 p.p.s.a. instytucja prawa pomocy w postępowaniu sądowo-administracyjnym stanowi odstępstwo od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez strony. W myśl art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Z treści powołanego przepisu wynika, że ciężar dowodu, co do wykazania okoliczności uzasadniających przyznanie prawa pomocy spoczywa na wnioskodawcy. Zgodnie z art. 252 § 1 p.p.s.a. wniosek o przyznanie prawa pomocy powinien zawierać oświadczenie strony obejmujące dokładne dane o stanie majątkowym i dochodach. Jeżeli oświadczenie to okaże się niewystarczające do oceny rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego strony lub budzi wątpliwości, to strona jest obowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego (art. 255 p.p.s.a.). Strona ma zatem inicjatywę dowodową w zakresie właściwego przedstawienia przyczyn uzasadniających przyznanie prawa pomocy, a sąd na podstawie przedstawionych przez stronę dowodów dokonuje oceny, czy wystąpiły przesłanki przyznania prawa pomocy.