Naczelny Sąd Administracyjny w składzie Przewodniczący: sędzia NSA Gabriela Jyż po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia W. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 24 listopada 2015 r. sygn. akt V SAB/Wa 1/15 w zakresie odrzucenia skargi kasacyjnej w sprawie ze skargi W. S. na przewlekłe prowadzenie sprawy przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w przedmiocie wniosku o umorzenie zaległych składek na ubezpieczenie społeczne postanawia: oddalić zażalenie
Postanowieniem z dnia 24 listopada 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. odrzucił skargę kasacyjną W. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 20 maja 2015 r. odrzucającego skargę strony na przewlekłe prowadzenie sprawy przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w przedmiocie wniosku o umorzenie zaległych składek na ubezpieczenie społeczne.
W motywach orzeczenia Sąd I instancji podał, że w związku z odrzuceniem skargi strony została ona, wraz z doręczeniem jej odpisu tego postanowienia, poinformowana o sposobie i terminie wniesienia środka zaskarżenia, w tym również o wymogu sporządzenia skargi kasacyjnej przez adwokata lub radcę prawnego.
Wniesiona przez W. S. skarga kasacyjna została sporządzona i podpisana przez stronę osobiście.
W takim stanie sprawy Sąd I instancji stwierdzając niezachowanie jednego z koniecznych warunków wniesienia skargi kasacyjnej, w oparci o art. 175 § 1 i art. 178 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej: p.p.s.a.), skargę tą odrzucił.
Zażaleniem, ustanowiony z urzędu pełnomocnik W. S. zaskarżył w całości postanowienie Sąd I instancji zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 175 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 15 w zw. z art. 7 i w zw. z art. 8 K.p.a. poprzez bezpodstawne odrzucenie skargi kasacyjnej sporządzonej przez skarżącego polegające na pozbawieniu go możliwości dochodzenia swoich praw na drodze postępowania administracyjnego, w sytuacji gdy jest to sprzeczne z zasadami ogólnymi procedury administracyjnej oraz zasadami słuszności, w szczególności stanowi naruszenie zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego, zasady pogłębiania zaufania uczestników postępowania do władzy publicznej oraz zasady prawdy obiektywnej (interes społeczny oraz słuszny interes obywateli), co skutkowało odrzuceniem skargi kasacyjnej.
Podnosząc ten zarzut strona wniosła o uwzględnienie w całości skargi kasacyjnej oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie znajduje usprawiedliwionych podstaw.
Jak trafnie wskazał, Sąd I instancji, warunkiem skutecznego wniesienia skargi kasacyjnej jest jej sporządzenie przez adwokata lub radcę prawnego. Przywołany wymóg wynika wprost z brzmienia art. 175 § 1 p.p.s.a. Nie jest zatem możliwe aby skarga kasacyjna sporządzona samodzielnie przez stronę nie będącą radcą prawnym lub adwokatem zainicjowała postępowanie kasacyjnej, w ramach którego istnieje opisany przymus sporządzenia tego środka odwoławczego przez profesjonalistę.
W stanie faktycznym tej sprawy, w którym skarżący W. S. samodzielnie sporządził i wniósł skargę kasacyjną od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 20 maja 2015 r. odrzucającego jego skargę, co znajduje potwierdzenie w opatrzeniu jej swoim podpisem, nie została spełniona omówiona powyżej konieczna przesłanka warunkująca skuteczność wniesienia środka zaskarżenia do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Zasadnym wobec tego było odrzucenie takiej skargi kasacyjnej przez Sąd I instancji, co też niewadliwie uczynił.
Odnosząc się do kwestii przyznania skarżącemu prawa pomocy poprzez ustanowienie dla niego profesjonalnego pełnomocnika z urzędu, co nastąpiło po wniesieni wadliwej skargi kasacyjnej wskazać należy, że złożenie wniosku o przyznanie prawa pomocy nie wstrzymuje biegu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej. Termin ten upływa bezskutecznie zanim postępowanie wpadkowe w sprawie wniosku o przyznanie prawa pomocy zostanie zakończone. W tym przypadku konieczne jest złożenie wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej z uwzględnieniem faktu, że postanowienie sądu o ustanowieniu dla strony pełnomocnika z urzędu powoduje przerwanie przyczyny uchybienia terminowi do złożenia tego środka zaskarżenia. Brak pełnomocnika profesjonalnego traktować należy jako niezawinioną przyczyną strony w niezachowaniu terminu na dokonanie tej czynności procesowej (por. postanowienie NSA z dnia 20 grudnia 2011 r., sygn. akt II GSK 2206/11). Tym samym pełnomocnik ustanowiony w sprawie mocą postanowienia Sądu I instancji powinien był, pomimo wniesienia przez stronę przez niego reprezentowaną skargi kasacyjnej, wystąpić o przywrócenie termin do dokonania tej czynności.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, w oparciu o art. 184 w zw. z art. 197 § 1 i 2 p.p.s.a. postanowił jak w sentencji.