Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Joanna Sieńczyło-Chlabicz po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia [...] na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 24 stycznia 2019 r., sygn. akt III SA/Kr 105/18 w zakresie oddalenia wniosku [...] o wyłączenie sędziego WSA Jarosława Wiśniewskiego w sprawie ze skargi [...] na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w [...] z dnia [...] listopada 2017 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie wniosku o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków odwołania od decyzji postanawia: oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 24 stycznia 2019 r., sygn. akt III SA/Kr 105/18 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił wniosek [...] o wyłączenie sędziego WSA Jarosława Wiśniewskiego w sprawie ze skargi [...] na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w [...] z dnia [...] listopada 2017 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie wniosku o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków odwołania od decyzji.
Sąd I instancji uznał, że w stosunku do sędziego WSA Jarosława Wiśniewskiego nie zachodzą przyczyny wskazane w art. 18 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018, poz. 1302 ze zm. - dalej: p.p.s.a.). Świadczy o tym oświadczenie złożone przez tego sędziego, a skarżący nie wskazuje na jakiekolwiek prawdopodobieństwo zaistnienia przyczyn wymienionych w tym przepisie, jak również nie uprawdopodobnił on okoliczności, uzasadniających wyłączenie sędziego na podstawie art. 19 p.p.s.a. Podnoszone przez skarżącego twierdzenia i zarzuty nie zostały poparte żadnymi dowodami mogącymi wywołać wątpliwość co do bezstronności. Podstawy do uznania braku bezstronności sędziego nie stanowi zaś fakt, że orzeczenia wydawane w sprawie nie odpowiadają interesom skarżącego i nie są zgodne z jego oczekiwaniami.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł skarżący, domagając się jego uchylenia.
Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił brak bezstronności oraz błędną ocenę okoliczności przemawiających jednoznacznie za wyłączeniem sędziego WSA Jarosława Wiśniewskiego. Skarżący wskazał, że sędzia WSA Jarosław Wiśniewski nie jest dla niego żadnym autorytetem. Według skarżącego poczynania tego sędziego powinny spowodować pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie znajduje usprawiedliwionych podstaw.
Instytucja wyłączenia sędziego zarówno na wniosek jak i z mocy prawa jest gwarancją procesową mającą zapewnić rozpoznanie sprawy przez sąd w składzie, którego sędziowie nie pozostają w relacjach osobistych ze stronami oraz nie mieli związków z rozpoznawaną sprawą. Istota przepisów o wyłączeniu sędziego sprowadza się do wyeliminowania przyczyn, które mogą wzbudzać wątpliwości co do bezstronności i obiektywizmu sędziego w rozpoznaniu określonej sprawy. Poza wypadkami wyłączenia z mocy prawa (art. 18 p.p.s.a.) wyłączenie sędziego następuje także na wniosek, jeżeli zachodzą okoliczności, które mogłyby wywołać uzasadnione wątpliwości co do bezstronności sędziego (art. 19 p.p.s.a.). Na gruncie art. 19 p.p.s.a. podstawą wyłączenia sędziego są zarówno okoliczności wynikające ze stosunku osobistego pomiędzy sędzią a jedną ze stron lub jej przedstawicielem tj. stosunek pokrewieństwa, przyjaźni, dłuższej znajomości, zależności służbowej lub gospodarczej itp. jak i wszelkie inne okoliczności o charakterze obiektywnym dające podstawę do sformułowania uzasadnionych zastrzeżeń co do bezstronności sędziego przy rozstrzyganiu danej sprawy.
Przez okoliczności, o których mowa w powołanym art. 19 p.p.s.a. rozumieć należy zarówno te okoliczności związane z osobistymi stosunkami między sędzią a stroną czy jej przedstawicielem, jak również inne uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne, które w sytuacji konkretnego sędziego mogą budzić uzasadnione wątpliwości co do wydania orzeczenia opartego na w pełni zobiektywizowanych przesłankach. Przez stosunki osobiste rozumieć należy relacje charakteryzujące się istnieniem więzi uczuciowej, emocjonalnej bądź gospodarczej. Inne uzasadnione okoliczności mogą dotyczyć np. wcześniejszych związków sędziego z daną sprawą jak wykonywanie obowiązków służbowych jeszcze przed objęciem przez niego funkcji sędziego (por. postanowienie NSA z dnia 10 kwietnia 2014 r., sygn. akt II OZ 353/14). Warunkiem koniecznym dla wyłączenia sędziego z wniosku strony na podstawie art. 19 p.p.s.a. jest - oparte na wyłącznie zobiektywizowanych przesłankach - uprawdopodobnienie istnienia opisanych okoliczności, które będą budzić wątpliwości odnośnie wydania przez sędziego orzeczenia.