Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Włodzimierz Ryms po rozpoznaniu w dniu 27 lipca 2011 r., na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. K. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 19 maja 2011 r., sygn. akt II SA/Ke 250/11 w zakresie odrzucenia skargi J. K. na uchwałę Rady Gminy O. z dnia [...] marca 2011 r., nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Kielcach do ponownego rozpoznania.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 19 maja 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach odrzucił skargę J. K. na uchwałę Rady Gminy O. z dnia [...] marca 2011 r. w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że zaskarżona uchwała została doręczona skarżącemu w dniu 1 kwietnia 2011 r. Siedmiodniowy termin do złożenia skargi do sądu administracyjnego, stosownie do art. 191 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. z 2010 r., Nr 176, poz. 1190 ze zm.), dalej Ordynacja, upływał z dniem 8 kwietnia 2011 r. Skarżący wniósł skargę w dniu 14 kwietnia 2011 r., a zatem z uchybieniem terminu.
W skardze kasacyjnej skarżący zarzucił naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w związku z art. 85 (prawidłowo z art. 58) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej P.p.s.a. Skarżący podniósł, że w terminie do zaskarżenia uchwały złożył zawiadomienie do Wojewody Świętokrzyskiego informując o naruszenie ustawy o samorządzie gminnym. Sąd pierwszej instancji nie zbadał przyczyn uchybienia terminu do wniesienia skargi. Wnoszący skargę kasacyjną podniósł, że Sąd może przywrócić termin do dokonania czynności, jeżeli uchybienie terminu nastąpiło z przyczyn niezawinionych przez stronę.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Przepis art. 191 ust. 1 Ordynacji, w brzmieniu ustalonym przez art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 5 września 2008 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 180, poz. 1111), która weszła w życie z dniem 25 października 2008 r. i ma zastosowanie do kadencji następujących po kadencji, w czasie której weszła w życie, stanowi, że zainteresowanemu (radnemu) służy skarga od uchwały rady o wygaśnięciu mandatu radnego do sądu administracyjnego w terminie 7 dni od dnia doręczenia uchwały. Przepis ten wprost uregulował kwestię wnoszenia skargi do sądu administracyjnego przez radnego (uprzednio prawo radnego do wniesienia skargi do sądu administracyjnego na uchwałę rady o wygaśnięciu mandatu radnego wywodzono z art. 101 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym). Jakkolwiek art. 191 Ordynacji reguluje kwestię terminu do wniesienia skargi (7 dni od dnia doręczenia uchwały), to nie odnosi się do trybu jej wnoszenia (czy skargę wnosi się w tym terminie bezpośrednio do Sądu, czy za pośrednictwem organu). Należy bowiem wskazać, że czym innym jest określenie terminu do wniesienia skargi, a czym innym tryb wnoszenia skargi. Ordynacja nie reguluje wszystkich kwestii dotyczących wnoszenia skargi do sądu administracyjnego, a wobec tego poza szczególnymi uregulowaniami przyjętymi w Ordynacji, mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Wykładnia art. 53 i 54 P.p.s.a. prowadzi do przyjęcia, że niezależnie od terminu do wniesienia skargi, odrębnie uregulowana jest kwestia trybu wnoszenia skargi (art. 54 P.p.s.a.), do którego dostosowane jest postępowanie przed sądami administracyjnymi. Zgodnie z art. 54 § 1 P.p.s.a. skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi. Ten tryb wnoszenia skargi ma zastosowanie w każdym przypadku, chyba że ustawa szczególna stanowi inaczej (np. art. 13 ustawy z dnia 5 lipca 1990 r. Prawo o zgromadzeniach, art. 30 c ust 2 ustawy z dnia 6 grudnia 2006r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju). Tak więc z przepisu art. 191 ust. 1 Ordynacji, który określa tylko termin do wniesienia skargi, nie można wyprowadzać wniosku, iż przepis ten zmienia tryb wnoszenia skargi, określony w art. 54 § 1 P.p.s.a. Z art. 205 Ordynacji samorządowej wynika natomiast, że termin do wniesienia skargi na uchwałę rady gminy jest zachowany, jeżeli przed upływem terminu skarga zostanie złożona, co jest równoznaczne z tym, że przed końcem tego terminu skarga powinna być złożona w urzędzie gminy (w godzinach urzędowania urzędu gminy). Jest to przepis szczególny, który wyłącza możliwość zachowania terminu poprzez oddanie pisma w polskim urzędzie pocztowym.