Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk po rozpoznaniu w dniu 5 września 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Powiatu K. - K. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 29 maja 2013 r., sygn. akt II SA/Op 214/13 odrzucającego skargę Powiatu K.- K. na wezwanie Wojewody Opolskiego z dnia [...] marca 2013 r., nr [...] w przedmiocie wezwania rady powiatu do niezwłocznego powołania dyrektora publicznego zakładu opieki zdrowotnej oraz wezwania rady powiatu do uzupełnienia składu osobowego zarządu powiatu postanawia oddalić skargę kasacyjną
Postanowieniem z dnia 29 maja 2013 r., sygn. akt II SA/Op 214/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu odrzucił skargę Powiatu Kędzierzyńsko - Kozielskiego na wezwanie Wojewody Opolskiego z dnia 4 marca 2013 r., nr NK.II.4110.3.2013.IM w przedmiocie wezwania rady powiatu do niezwłocznego powołania dyrektora publicznego zakładu opieki zdrowotnej oraz wezwania rady powiatu do uzupełnienia składu osobowego zarządu powiatu.
W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że zaskarżone pismo Wojewody Opolskiego z 4 marca 2013 r. nie jest aktem podlegającym kontroli sądu administracyjnego. Sąd podał, że wezwanie w niniejszej sprawie zostało wydane na zasadzie art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.), dalej u.s.p., który to przepis określa przesłanki i tryb zastosowania środka nadzorczego, o charakterze personalnym, polegającego na rozwiązaniu zarządu powiatu. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli zarząd powiatu dopuszcza się powtarzającego naruszenia Konstytucji lub ustaw, wojewoda wzywa radę powiatu do zastosowania niezbędnych środków, a jeżeli wezwanie to nie odnosi skutku - za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej - występuje z wnioskiem do Prezesa Rady Ministrów o rozwiązanie zarządu powiatu. W razie rozwiązania zarządu, do czasu wyboru nowego, funkcję zarządu pełni osoba wyznaczona przez Prezesa Rady Ministrów. Wydane w tym trybie rozstrzygnięcie nadzorcze podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego, stosownie do art. 85 ust. 1 u.s.p., z powodu niezgodności z prawem w terminie 30 dni od dnia ich doręczenia.
Dalej Sąd ten wywiódł, że ten rodzaj postępowania nadzorczego znajduje także zastosowanie w przypadku organów samorządu gminnego, bowiem ustawodawca w art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) określił tryb postępowania w przypadku, gdy powtarzających naruszeń prawa dopuszcza się organ wykonawczy gminy (czyli wójt, burmistrz, bądź prezydent). Również poglądy i uwagi wyrażone w doktrynie oraz w orzecznictwie sądowoadministracyjnym w zakresie interpretacji przepisów dotyczących postępowania nadzorczego przewidzianego przepisami ustawy o samorządzie gminnym należy stosować w drodze analogii także do postanowień dotyczących postępowania nadzorczego w stosunku do zarządu powiatu.
Zdaniem Sądu Wojewódzkiego na gruncie uregulowania zawartego w art. 83 ust. 2 u.s.p. nie ulega wątpliwości, że przepis ten określa przesłanki i tryb zastosowania środka nadzorczego o charakterze personalnym, polegającego na rozwiązaniu zarządu powiatu. W świetle tego przepisu, wydanie środka nadzorczego w postaci odwołania zarządu powiatu poprzedzone jest postępowaniem, które składa się z kilku obligatoryjnych etapów, w których splatają się uprawnienia wojewody i Prezesa Rady Ministrów, a także ministra do spraw administracji publicznej. Wyróżnić należy etap wstępny, polegający na wezwaniu rady powiatu przez wojewodę do zastosowania niezbędnych środków. Etap ten może, ale nie musi, prowadzić do podjęcia kolejnej czynności postępowania. Dopiero bowiem brak skutków wezwania otwiera następny etap postępowania uprawniający wojewodę do wystąpienia, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji, z wnioskiem o rozwiązanie zarządu powiatu. Podjęcie tej czynności (wezwania rady powiatu), warunkuje dalsze procedowanie i umożliwia Prezesowi Rady Ministrów wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego o rozwiązaniu zarządu. Etapem końcowym analizowanej procedury jest zaś wyznaczenie przez Prezesa Rady Ministrów osoby, która do czasu wyboru nowego zarządu pełni jego funkcję.