Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych S.W. i P.W. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 9 października 2012 r., sygn. akt II SA/Kr 1844/11 o umorzeniu postępowania sądowoadministracyjnego w sprawie ze skargi S.W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia [...] września 2011 r., nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności postępowania postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie
Postanowieniem z dnia 9 października 2012 r., sygn. akt II SA/Kr 1844/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie umorzył postępowanie sądowoadministracyjne w sprawie ze skargi S.W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia [...] września 2011 r., nr [...], którym utrzymano w mocy postanowienie tego Kolegium z dnia [...] maja 2010 r., nr [...], odmawiające stwierdzenia nieważności postanowienia Starosty Wielickiego z dnia [...] marca 2007 r., nr [...] w przedmiocie wszczęcia z urzędu postępowania scaleniowego w miejscowości T., gmina K..
W uzasadnieniu swojego postanowienia Sąd wskazał, iż w dniu wnoszenia skargi, tj. 2 listopada 2011 r., S. W., jako właścicielka nieruchomości objętej procesem scalania gruntów, była uprawniona do wszczęcia postępowania sądowoadministracyjnego. Jednakże w dniu 4 listopada 2011 r. przekazała własność tej nieruchomości w drodze darowizny na rzecz P. W., który został dopuszczony do udziału w postępowaniu w charakterze uczestnika. W ocenie Sądu okoliczność przeniesienia prawa własności nieruchomości oznaczała, iż skarżąca utraciła przymiot strony w niniejszym postępowaniu, a co za tym idzie przestał istnieć przedmiot zaskarżenia. To zaś powodowało konieczność umorzenia postępowania w oparciu o art. 161 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej jako P.p.s.a.
Skargi kasacyjne od powyższego postanowienia wnieśli S. W. i P. W., reprezentowani przez tego samego radcę prawnego. W jednobrzmiących skargach kasacyjnych domagano się uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Postanowieniu postawiono zarzut naruszenia:
1. art. 161 § 1 pkt 3 ustawy P.p.s.a., przez bezpodstawne umorzenie postępowania sądowoadministracyjnego, mimo iż postępowanie to nie stało się bezprzedmiotowe z tzw. "innych przyczyn" niż wskazane w art. 161 § 1 pkt 1 i pkt 2 P.p.s.a., albowiem skarżąca nie utraciła interesu prawnego w zaskarżeniu postanowienia, gdyż ten zachowała na mocy postanowień art. 21 ust. 2 ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów, a gdyby nawet przyjąć odmiennie niż jednoznacznie stanowi tenże art. 21 ust. 2, to i tak skutkiem zbycia przez skarżąca jej udziałów we współwłasności nieruchomości obejmującej działkę ewidencyjną nr 1628 obr. T., powiat wielicki, było następstwo prawne również w ramach przedmiotowego postępowania, albowiem nabywca tych udziałów P. W. skutecznie zgłosił udział w tym postępowaniu i został postanowieniem WSA w Krakowie dopuszczony do udziału w przedmiotowym postępowaniu, w którym w całości poparł skargę oraz przyłączył się do jej wszystkich zarzutów, twierdzeń oraz wniosków, w tym przyłączył się do wniosku o uchylenie zaskarżonego postanowienia Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia 5 września 2011 r.,
2. art. 161 § 1 pkt 3 in fine P.p.s.a., a to w związku z art. 50 § 1 P.p.s.a. oraz art. 21 ust. 2 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów. Przyjęcie z ostrożności procesowej, że art. 161 § 1 pkt 3 in fine może być uznany za przepis z zakresu prawa materialnego (przynajmniej w poniżej wskazanym zakresie), wynika z powołania się przez WSA w Krakowie w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia na przesłankę materialnoprawną zastosowania wyrażonej w tym przepisie dyspozycji umorzenia postępowania. Według uzasadnienia zaskarżonego postanowienia tą przesłanką materialnoprawną uzasadniającą umorzenie postępowania sądowoadministraycjnego jest utrata przez stronę skarżącą interesu prawnego, co zaś skutkowało utratą przymiotu strony (z chwilą dokonania darowizny przedmiotowej nieruchomości), a ta zaś utrata przymiotu strony oznaczała, że "przedmiot zaskarżenia przestał istnieć. Zdaniem autora skargi kasacyjnej interes prawny, choć może wynikać zarówno z przepisów materialnoprawnych jak i z przepisów proceduralnych, traktowany jest jako przesłanka materialnoprawna legitymująca skarżącego do wniesienia skargi, brak interesu prawnego w chwili wnoszenia skargi według utrwalonej już judykatury skutkuje oddaleniem skargi (o ile brak ten nie jest aż tak "ewidentny" i oczywisty, że wymusza odrzucenie skargi jako niedopuszczalnej.,