Wniosek w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku w sprawie zagospodarowania działki oraz nakazania przywrócenia poprzedniego stanu zagospodarowania
Uzasadnienie strona 5/5

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego akcentuje się, że dla ustalenia treści normy prawnej wypływającej z przepisu art. 59 ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym koniecznym jest zastosowanie innych metod wykładni, głównie na płaszczyźnie celowościowej i systemowej. Jeśli się bowiem zważy, że w przypadku samowolnej zmiany zagospodarowania terenu, o której mowa w art. 59 ust. 2 ww. ustawy, a więc w przypadku braku planu miejscowego, właściwy organ administracji dysponuje instrumentem prawnym umożliwiającym doprowadzenie terenu do stanu zgodnego z prawem - tj. decyzją wydawaną na podstawie art. 59 ust. 3 ustawy, to przyjąć należy, że także w razie samowolnej zmiany zagospodarowania terenu bez względu na to, czy nastąpiło to na terenie objętym planem miejscowym, czy też nieposiadającym planu, stan zgodności z prawem osiągać należy przy zastosowaniu instytucji przewidzianych art. 59 ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Przyjęcie sposobu interpretacji przepisu art. 59 ust. 3 w związku z ust. 2 ustawy dokonanego jedynie przy zastosowaniu metody wykładni gramatycznej prowadziłoby do uznania, że w przypadku niezgodnej z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zmiany sposobu zagospodarowania terenu niewymagającej pozwolenia na budowę nie byłoby możliwe uruchomienie postępowania w przedmiocie likwidacji skutków samowoli w powyższym znaczeniu. Jak się wskazuje, żaden inny powszechnie obowiązujący przepis prawa nie określa kompetencji organu administracji do wszczęcia i prowadzenia postępowania w tym przedmiocie. Tak rozumiany przepis musi budzić poważne wątpliwości interpretacyjne o charakterze konstytucyjnym. Trybunał Konstytucyjny w szeregu orzeczeniach wskazywał, że w sytuacji, gdy przepis prawa budzi wątpliwości co do jego konstytucyjności, pożądane jest podjęcie próby doprowadzenia do jego konstytucjonalizacji przez praktykę sądową (por. wyroki TK z dnia 2 marca 2004 r. sygn. SK 53/03 - OTK 2004 r. Nr 3, poz. 16, z dnia 27 października 2004 r. sygn. SK 1/04 - OTKA 2004 r. Nr 9, poz. 96). Interpretując przepis art. 59 ust. 3 w związku z ust. 2 ustawy w myśl konstytucyjnych zasad państwa prawnego (art. 2) i równości wobec prawa (art. 31 ust. 1), w dotychczasowym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wobec powyższego przyjmuje się, że przepis ten ma również odpowiednie zastosowanie w przypadku zmiany zagospodarowania terenu, która nie wymaga pozwolenia na budowę, z wyjątkiem tymczasowej, jednorazowej zmiany zagospodarowania terenu trwającej do roku dokonanej na terenie objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Stanowisko to opiera się na zauważeniu, że nie sposób założyć, by racjonalnie działający ustawodawca wyłączył spod jakiejkolwiek kontroli sprawdzenie zgodności zmiany sposobu zagospodarowania terenu niewymagającej pozwolenia na budowę z ustaleniami planu miejscowego, z drugiej zaś strony stworzył prawną możliwość dokonania takiej kontroli w przypadku robót budowlanych wymagających pozwolenia na budowę lub zgłoszenia albo zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymagającej zgłoszenia, czy też tylko zmiany sposobu zagospodarowania terenu na terenie nieobjętym planem miejscowym. Naczelny Sąd Administracyjny podkreśla, że powyższe stanowisko dotyczące odpowiedniego stosowania przepisu art. 59 ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w odniesieniu do zmiany sposobu zagospodarowania terenu objętego planem miejscowym Naczelny Sąd Administracyjny wyrażał zarówno na gruncie spraw sądowoadministracyjnych w przedmiocie zmiany sposobu zagospodarowania terenu rozpoznawanych przez organy administracji architektoniczno - budowlanej (wyroki NSA z dnia 15 lutego 2018 r., II OSK 1028/16, z 18 lipca 2017 r., II OSK 2882/15, 21 stycznia 2009 r., II OSK 6/08), jak i spraw z wniosków o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego wynikłego pomiędzy tymi organami a organami nadzoru budowlanego (postanowienie NSA z dnia 17 grudnia 2008 r. II OW 81/08).

Z powołanych względów, przyjąć należało, że dotychczas ustalony stan faktyczny i prawny sprawy wskazuje na właściwość Wójta Gminy G. wynikającą z art. 59 ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym do rozpoznania wniosku H. R. w przedmiocie samowolnej zmiany sposobu zagospodarowania działki nr ew. [...] należącej do R. G. .

Z powyższych względów, na podstawie art. 4 i art. 15 § 1 pkt 4 i § 2 P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny postanowił, jak w sentencji.

Strona 5/5