Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jerzy Bujko (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Małgorzata Stahl Sędzia WSA del. Arkadiusz Despot - Mładanowicz Protokolant Andżelika Nycz po rozpoznaniu w dniu 25 sierpnia 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Starosty Rzeszowskiego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Starostą Rzeszowskim, a Wójtem Gminy Kamień w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozstrzygnięcia w sprawie nałożenia obowiązku utrzymania w należytym stanie urządzeń melioracji wodnych postanawia: wskazać jako organ właściwy do rozpoznania sprawy Starostę Rzeszowskiego.
Wnioskiem z dnia 6 maja 2009 r. Starosta Rzeszowski wystąpił o rozstrzygnięcie negatywnego sporu o właściwość zaistniałego między Starostą Rzeszowskim a Wójtem Gminy Kamień w zakresie ustalenia, który z organów samorządu terytorialnego jest właściwy do rozpatrzenia wniosku H.P. w sprawie nałożenia na A.P. obowiązku utrzymania w należytym stanie urządzeń melioracji wodnych szczegółowych (drenowania) usytuowanych na jej działce położonej we wsi Nowy Kamień, tj. nałożenia obowiązku usunięcia (wycięcia) uprawy wikliny.
Postanowieniem z dnia 29 maja 2008 r. Wójt Gminy Kamień przekazał Staroście Rzeszowskiemu podanie H.P. wskazując go jako organ właściwy do rozpoznania sprawy na podstawie art. 77 ust. 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 239, poz. 219 ze zm.). Starosta Rzeszowski podkreślił we wniosku, że wykonanie urządzeń objętych podaniem nastąpiła pod rządami nieobowiązującej już ustawy z 24 października 1974 r. - Prawo wodne, która nie wymagała uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na tego rodzaju prace. Jednocześnie organ stwierdził, że A.P. prowadzi uprawę wikliny przyczyniającą się do degradacji gruntów i nie wywiązuje się z ustawowego obowiązku utrzymania w stanie sprawności technicznej urządzeń melioracji szczegółowych. W związku z powyższym podanie winno być rozpatrzone w oparciu o przepisy ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. Nr 16, poz. 78 ze zm.), które w art. 15 ust. 5 przekazują właściwości wójta zobowiązanie właściciela, z którego winy dochodzi do innych form degradacji gruntów, do wykonania w określonym terminie odpowiednich zabiegów. Tymczasem nałożenie przez starostę obowiązku w trybie art. 77 ust. 2 ustawy Prawo wodne możliwe jest jedynie wówczas, gdy strona legitymuje się pozwoleniem wodnoprawnym.
W odpowiedzi na wniosek Wójt Gminy Kamień podniósł, że obowiązek wynikający z treści art. 77 ust. 2 ustawy Prawo wodne ciąży na właściwym staroście niezależnie od funkcjonowania w obrocie prawnym pozwolenia wodnoprawnego. Również na podstawie art. 15 ust. 4 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych obowiązek rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na staroście. Nawet uznając, że doszło do degradacji gruntów w rozumieniu art. 4 pkt 16 tejże ustawy, to konieczne jest orzeczenie o rekultywacji gruntów, do czego powołany jest starosta (art. 22 ust. 2 ustawy).
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej: p.p.s.a., sądy administracyjne rozpoznają, z zastrzeżeniem art. 22 § 1 K.p.a. - spory o właściwość powstałe pomiędzy organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej. Przez spór kompetencyjny lub spór o właściwość w rozumieniu podanego przepisu należy rozumieć sytuację, w której przynajmniej dwa organy administracji publicznej jednocześnie uważają się za właściwe do załatwienia konkretnej sprawy (spór pozytywny), lub też każdy z nich uważa się za niewłaściwy do jej załatwienia (spór negatywny).