Dnia 20 kwietnia 2022 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zdzisław Kostka Sędziowie: Sędzia NSA Paweł Miładowski (spr.) Sędzia del. NSA Jerzy Stankowski po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku R. P. o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Powiatowym Inspektorem Nadzoru Budowlanego w W., a Burmistrzem Miasta i Gminy W. w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku o nawiezienie ziemi w celu zabezpieczenia osuwiska postanawia: wskazać Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w W. jako organ właściwy w sprawie.
R. P. złożyła do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniosek o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Powiatowym Inspektorem Nadzoru Budowlanego, zwanym dalej "PINB", w W., a Burmistrzem Miasta i Gminy W..
We wniosku wskazała, że zarządca ośrodka narciarsko-rekreacyjnego w P. w celu zabezpieczenia fundamentu górnej stacji wyciągu narciarskiego WI prowadził roboty ziemne, spychał co roku ziemię przez kilka lat na działkę nr [...] w P., w rejon górnej stacji wyciągu narciarskiego WI w celu jej uzupełnienia na teren czynnego osuwiska, co powoduje zaburzenie równowagi, a następnie uaktywnienie się osuwiska (przemieszczanie się mas ziemnych na sąsiednią działkę nr [...] w P.). Każdego roku wiosną ziemia się obsuwa z pod fundamentu wyciągu narciarskiego i przemieszcza się w głąb działki nr [...] w P..
Wnioskodawczyni zwracała się do PINB w W. (pismo z 23 listopada 2020 r.) oraz do Burmistrza Miasta i Gminy W. (pismo z 5 stycznia 2021 r.), jednak żaden z tych organów nie podjął działań w sprawie wskazując, że to ten drugi organ jest właściwy w sprawie. A zatem żaden z urzędów nie chce podjąć interwencji w sprawie prowadzenia robót ziemnych przez spychanie ziemi na działkę nr [...] w P., w rejon górnej stacji wyciągu narciarskiego WI, na teren czynnego osuwiska, co powoduje zaburzenie równowagi, a następnie uaktywnienie się osuwiska (przemieszczanie się mas ziemnych na sąsiednią działkę nr [...] w P.). Wobec przedstawionych faktów wnioskodawczyni uważa, że jej wniosek do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego jest zasadny.
W odpowiedzi na wniosek PINB w W. wniósł o oddalenie wniosku o rozstrzygnięcie negatywnego sporu kompetencyjnego z uwagi na uznanie się przez Burmistrza Miasta i Gminy W. właściwym do prowadzenia postępowania w sprawie, ponieważ przekazanie sprawy do Burmistrza, ale w 2015 r., nie było kwestionowane, i jak wiadomo z urzędu organowi na dzień zawiadomienia z dnia 15 stycznia 2021 r. postępowanie prowadzone z ww. wniosku nie zostało zakończone. W ocenie PINB, sprawa dotycząca osunięcia się ziemi na działkę sąsiednią była przedmiotem prowadzonego przez UMiG W. postępowania wyjaśniającego, w którym to postępowaniu w toku kontroli przeprowadzonej przez pracowników UMiG W. ustalono, że masy ziemne z działki R. P. zostaną usunięte w terminie do 4 czerwca 2015 r. (m.in. zawiadomienie z dnia 22 kwietnia 2015 r., znak: [...]), co wskazuje na podjęcie czynności w sprawie przez jednostkę samorządu terytorialnego.
Ewentualnie PINB wniósł o wskazanie Burmistrza Miasta i Gminy W. jako organu właściwego w sprawie, ponieważ nie mamy do czynienia z robotami budowlanymi, ani budowlą (art. 3 pkt 7 Prawa budowlanego). Skoro zarówno nawożenie mas ziemnych, a tym bardziej ich przemieszczanie w ramach działki, czy i ich spychanie na działki sąsiednie oraz teren osuwiska nie implikuje powstania żadnego obiektu budowlanego nie można przyjąć, iż organem właściwym w sprawie może, czy też powinien być uznany PINB w W.. Także z faktu prowadzenia przez PINB postępowania administracyjnego w sprawie stanu technicznego legalnie powstałego wyciągu w obrębie terenu gdzie wykonywano rzeczone prace ziemne, tj. ich przesuwanie, nie można wyprowadzić wniosku o tożsamości obu stanów faktycznych. W ocenie organu, rozróżnić należy usunięcie ewentualnych nieprawidłowości w stanie technicznym obiektu wykonanego legalnie na stoku, który nie był objęty pozwoleniem na budowę, i który zachował swój kształt i kąt nachylenia, a kwestią związaną z osuwiskiem i jego zabezpieczeniem jako robót o charakterze niejednokrotnie większym i wykraczającym poza bariery postępowania związanego z użytkowaniem obiektu budowlanego, za który mas gruntu, czy też samą skarpę, uznać nie sposób. Natomiast Gmina W. niezależnie od prowadzonego postępowania w sprawie naruszenia stosunków wodnych (pismo z dnia 16.07.2021 r., znak: [...] UMIG W.) posiada także kompetencje związane z regulacjami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2021 r. poz. 741) dotyczącymi zmiany zagospodarowania terenu, która nie wymaga pozwolenia na budowę, i w konsekwencji wydaniem decyzji w trybie art. 59 ust. 3 rzeczonej ustawy. Z kolei w ustawie Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219) wskazano na definicję masowych ruchów ziemi: rozumie się przez to powstające naturalnie lub na skutek działalności człowieka osuwanie, spełzywanie lub obrywanie powierzchniowych warstw skał, zwietrzeliny i gleby, wskazując, iż tereny zagrożone ruchami masowymi ziemi podlegają obserwacji przez starostę (art. 110a ustawy), natomiast wójt, burmistrz lub prezydent miasta mogą w drodze decyzji nakazać wykonanie czynności zmierzających do ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko, czy też przywrócenia środowiska do stanu właściwego (art. 363 ustawy).