Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Arkadiusz Despot - Mładanowicz Sędziowie sędzia NSA Małgorzata Miron /spr./ sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk Protokolant asystent sędziego Katarzyna Ślizak po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy z wniosku Wojewody Podkarpackiego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Wojewodą Podkarpackim a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Rzeszowie w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania zażalenia na postanowienie Prezydenta Miasta Rzeszowa z dnia [...] czerwca 2014 r. znak: [...] nakładające grzywnę w celu przymuszenia do wykonania obowiązku rozbiórki tymczasowego obiektu budowlanego postanawia: wskazać Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Rzeszowie jako organ właściwy do rozpoznania zażalenia.
Wojewoda Podkarpacki w dniu 16 lutego 2015 r. wystąpił do Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskiem o rozstrzygnięcie negatywnego sporu kompetencyjnego, zaistniałego pomiędzy Wojewodą Podkarpackim, a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Rzeszowie, dotyczącego ustalenia, który z organów jest właściwy do rozpoznania zażalenia na postanowienie Prezydenta Miasta Rzeszowa z dnia [...] czerwca 2014 r., znak: [...] nakładające grzywnę w celu przymuszenia do wykonania obowiązku rozbiórki tymczasowego obiektu budowlanego. W uzasadnieniu wniosku podniesiono, iż pismem z dnia 21 stycznia 2015 r. znak: SKO.418/18/2014 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Rzeszowie przekazało Wojewodzie Podkarpackiemu do rozpatrzenia zgodnie z kompetencjami zażalenie W.W. na ww. postanowienie Prezydenta Miasta Rzeszowa z dnia [...] czerwca 2014 r. W uzasadnieniu przedmiotowego pisma SKO w Rzeszowie wskazało, że zgodnie z art. 23 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2014 r., poz. 1619 ze zm., dalej jako "u.p.e.a.") nadzór nad egzekucją administracyjną sprawują organy wyższego stopnia w stosunku do organów właściwych do wykonywania tej egzekucji, przy czym w myśl art. 82 ust. 3 Prawa budowlanego, organem administracji architektoniczno-budowlanej wyższego stopnia w stosunku do starosty jest wojewoda. Tym samym w ocenie Kolegium, stosownie do art. 17 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r., poz. 267, dalej "k.p.a.") w zw. z art. 18 u.p.e.a., organem właściwym do rozpoznania przedmiotowego zażalenia jest Wojewoda.
W ocenie Wojewody Podkarpackiego z powyższym stanowiskiem nie sposób się zgodzić, bowiem właściwość organów egzekucyjnych w analizowanej sprawie była już przedmiotem orzekania zarówno Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie jak i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie. Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 20 listopada 2002 r. sygn. akt IV SA 3474/02 wydanym na skutek sporu kompetencyjnego pomiędzy Podkarpackim Wojewódzkim Inspektorem Nadzoru Budowlanego w Rzeszowie, a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Rzeszowie, w przedmiocie zażalenia na bezczynność organu, wskazał Samorządowe Kolegium Odwoławcze jako organ właściwy do rozpatrzenia zażalenia K.W. na bezczynność Prezydenta Miasta Rzeszowa w przedmiocie wszczęcia postępowania egzekucyjnego w celu wykonania obowiązku rozbiórki obiektu budowlanego, wynikającego z decyzji udzielającej, pozwolenia na budowę z dnia [...] listopada 1978 r. Podobnie WSA w Rzeszowie w postanowieniu z dnia 14 listopada 2013 r. sygn. akt II SAB/Rz 103/13 odrzucającym skargę określonych osób na bezczynność Prezydenta Miasta Rzeszowa w przedmiocie egzekucji nakazu rozbiórki obiektów tymczasowych przesądził, iż "skarżącym (...) przysługuje prawo złożenia skargi do właściwego organu wyższego stopnia w stosunku do Prezydenta Miasta Rzeszowa (wierzyciela), czyli do Samorządowego Kolegium Odwoławczego". Skoro sądy administracyjne na gruncie analizowanej sprawy prawomocnie przesądziły o właściwości Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie, jako organu wyższego stopnia w stosunku do Prezydenta Miasta Rzeszowa, to nie można na dalszych etapach postępowania skutecznie kwestionować właściwości tego organu. Nie do zaakceptowania byłaby sytuacja, iż kwestia właściwości organu byłaby odmiennie oceniana i w kolejnych orzeczeniach organu, czy sądu. W ocenie wnioskodawcy za zasadnością wskazania SKO w Rzeszowie, jako organu właściwego do rozpoznania zażalenia na postanowienie Prezydenta Miasta Rzeszowa z dnia [...] czerwca 2014 r. nakładające grzywnę w celu przymuszenia do wykonania obowiązku rozbiórki tymczasowego obiektu budowlanego wybudowanego na podstawie pozwolenia na budowę z dnia [...] listopada 1978 r. Nr [...] przemawia także i to, że ustawa z dnia 17 września 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie wskazuje jednoznacznie organów właściwych do załatwienia zażaleń na postanowienia wydane w toku postępowania egzekucyjnego. Przy czym przepis art. 18 u.p.e.a. stanowi, że jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej, w postępowaniu egzekucyjnym mają odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. W myśl art. 20 § 1 pkt 2 ustawy organem egzekucyjnym w zakresie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze niepieniężnym jest właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego w zakresie zadań własnych, zadań zleconych i zadań z zakresu administracji rządowej oraz obowiązków wynikających z decyzji i postanowień z zakresu administracji publicznej wydawanych przez samorządowe jednostki organizacyjne. Stosownie do art. 127 § 2 k.p.a. w zw. z art. 144 k.p.a. właściwy do rozpatrzenia zażalenia jest organ administracji publicznej wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny organ zażaleniowy. Zgodnie zaś z art. 17 pkt 1 k.p.a. organami wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu są w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego - samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej. Przepis ten ustanawia więc zasadę, zgodnie z którą organami wyższego stopnia w rozumieniu k.p.a. nad organami samorządu terytorialnego są samorządowe kolegia odwoławcze. Wyjątki od tej zasady muszą wynikać z ustaw szczególnych i takim wyjątkiem byłaby regulacja, przyznająca wojewodzie status organu wyższego stopnia w określonych sprawach dotyczących egzekucji obowiązków niepieniężnych, w których organem pierwszej instancji jest organ samorządu terytorialnego. Takiej regulacji nie zawiera ani ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ani żaden inny akt prawny dotyczący tych kwestii. Powołany przez SKO przepis art. 82 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2013 poz. 1409 ze zm.) stanowi istotnie wyjątek od zasady ustalonej w art. 17 pkt 1 k.p.a., jednakże wyjątek ten dotyczy wyłącznie spraw określonych w tej ustawie. Prawo budowlane nie reguluje zaś żadnych kwestii związanych z egzekucją administracyjną. W związku z przedstawionymi okolicznościami Wojewoda Podkarpacki wniósł o rozstrzygnięcie zaistniałego sporu kompetencyjnego poprzez wskazanie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie jako organu właściwego do rozpoznania zażalenia.