Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jerzy Stelmasiak (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Robert Sawuła, Sędzia del. NSA Janina Kosowska, , Protokolant starszy asystent sędziego Tomasz Godlewski, po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Marszałka Województwa Wielkopolskiego z dnia [...] marca 2014r. nr [...] o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Marszałkiem Województwa Wielkopolskiego a Prezydentem Miasta Poznania w przedmiocie rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych postanawia: oddalić wniosek.
Pismem z 5 marca 2014 r. Marszałek Województwa Wielkopolskiego wniósł o rozstrzygnięcie sporu o właściwość przez wskazanie Prezydenta Miasta Poznania jako organu właściwego w sprawie rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych na odcinku rzeki Warty brzeg lewy w mieście Poznań.
W uzasadnieniu Marszałek wskazał, że Prezydent Miasta Poznania pismem z 22 sierpnia 2013 r. przekazał według właściwości Marszałkowi Województwa Wielkopolskiego wniosek D.W., dotyczący ustalenia linii brzegu rzeki Warty na odcinku muru oporowego przylegającego do nieruchomości przy ulicy Szyperskiej i Garbary w Poznaniu. Prezydent powołał się na art. 15 ust. 2 pkt 2 ustawy z 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 145 - dalej jako "Prawo wodne"). Wskazał, że ustalenie linii brzegu dotyczy rzeki Warty, która na wskazanym odcinku stanowi śródlądową drogę wodną zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 10 grudnia 2002 r. w sprawie śródlądowych dróg wodnych (Dz.U. Nr 210, poz. 1786).
W ocenie Marszałka, Prawo wodne określa prawo własności wód oraz prawo własności gruntów znajdujących się pod śródlądowymi wodami powierzchniowymi, do których zalicza się rzekę Wartę. Istotnym jest rozróżnienie pojęć gruntu pokrytego wodami powierzchniowymi stosowanego w ustawie Prawo wodne oraz gruntu pod wodami stosowanego w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. Nr 38, poz. 454). W art. 9 ust. 1 pkt 4a ustawy Prawo wodne przez grunty pokryte wodami powierzchniowymi rozumie się grunty tworzące dna i brzegi cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych, w granicach linii brzegu, a także grunty wchodzące w skład sztucznych zbiorników wodnych, stopni wodnych oraz jezior podpiętrzonych, będące gruntami pokrytymi wodami powierzchniowymi przed wykonaniem urządzeń́ piętrzących. Takie grunty zaliczono do osobnego "zbioru" gruntów na podstawie art. 14a Prawa wodnego. Do gruntów tych nie stosuje się przepisów ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651, ze zm.), dlatego grunty takie nie podlegają obrotowi cywilnoprawnemu (art. 14 ust. 2 ustawy Prawo wodne). Oznaczenie nieruchomości gruntowej w ewidencji gruntów jednym z symboli: Wrn, Wp, Ws, Wsr lub W nie oznacza, że grunt ten jest gruntem z wyodrębnionego zbioru określonego w art. 14a ust. 1 ustawy Prawo wodne, dla którego nie stosuje się przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. W celu ustalenia zasięgu gruntu określonego jako grunt pokryty wodami powierzchniowymi (9 ust. 1 pkt 4a ustawy Prawo wodne) należy wyznaczyć linię brzegu. Zgodnie z przepisem art. 15 ustawy Prawo wodne linię brzegu ustala się dla cieków naturalnych (zdefiniowanych w art. 9 ust. 1 pkt 1c ustawy Prawo wodne), jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych, według kryteriów określonych w art. 15 ust. 5 i 6 ustawy Prawo wodne. Rzeka Warta jest ciekiem naturalnym, jednak obecnie nie ma możliwości wyznaczenia linii brzegu na przedmiotowym odcinku, ponieważ w miejscu tym wykonano budowlę w postaci muru oporowego nie będącego urządzeniem regulacyjnym. Zdaniem Marszałka, nie istnieje zatem żadne z kryteriów określonych w art. 15 ust. 5, 6 i 7 ustawy Prawo wodne, przewidzianych przez ustawodawcę do wyznaczania przebiegu linii brzegu, a obecny zasięg wody nie jest naturalny. W sytuacji, kiedy nie wyznaczono "granicy" między gruntami pokrytymi wodami powierzchniowymi od gruntów przyległych poprzez wyznaczenie linii brzegu przed zmianami, jakie nastąpiły w wyniku wykonania muru, ustawodawca przewidział inny tryb rozgraniczenia. Tryb ten wynika z art. 15a ust. 2 i 3 ustawy Prawo wodne i opiera się na innych kryteriach niż przyjęte do wyznaczenia linii brzegu. W przypadku istniejącego już muru, zamiast wyznaczenia linii brzegu w oparciu o przepisy art. 15 ustawy Prawo wodne, dokonuje się rozgraniczenia gruntów w oparciu o przepisy art. 15a ustawy Prawo wodne. Zgodnie z art. 15a ust. 1 ustawy Prawo wodne organem właściwym do dokonania takiego rozgraniczenia gruntów jest starosta.