Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA: Zofia Flasińska (spr.), Sędzia NSA: Andrzej Gliniecki, Sędzia WSA (del.) Jacek Kuza, po rozpoznaniu w dniu 25 sierpnia 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w O. a Wojewodą O. w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku W.M. o stwierdzenie nieważności decyzji Kierownika Urzędu Rejonowego w N. z [...] lutego 1995 r. w przedmiocie nieodpłatnego przyznania na własność działki gruntu postanawia: wskazać Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O. jako organ właściwy w sprawie.
Wnioskiem z dnia 9 maja 2017 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O. wystąpiło do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego między Kolegium a Wojewodą O. w sprawie z wniosku W. M. o stwierdzenie nieważności wydanej z upoważnienia Kierownika Urzędu Rejonowego w N. decyzji z [...] lutego 1995 r. w przedmiocie nieodpłatnego przyznania na własność S. i P. K. działki gruntu nr [...], o powierzchni [...] ha, położonej w Z.
W uzasadnieniu wniosku Kolegium wskazało, że pismem z 29 lutego 2016 r. W. M. zwróciła się do Starosty N. o "podjęcie działań dot. działki oznaczonej nr [...] położonej w Z. gm. N.", wskazując, że jest jej właścicielem, lecz nie może zostać wpisana jako właściciel w księdze wieczystej. Starosta N. przy piśmie z 4 marca 2016 r. przesłał wniosek do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O., wskazując że Kierownik Urzędu Rejonowego w N. decyzją nr z [...] lutego 1995 r. przyznał przedmiotową działkę nieodpłatnie na własność S. i P. K. w niewydzielonej części i współwłasności z J. Z., oraz że działka ta została podzielona na działki ewidencyjne nr [...] i nr [...] decyzją Burmistrza N. z [...] października 1998 r. Organ podkreślił, że S. i P. K. nie są osobami zstępnymi osoby uprawnionej do nadania tej działki, zatem decyzja ta została wydana z rażącym naruszeniem prawa art. 156 § 1 pkt. 2, co stanowi podstawę do nieważności decyzji.
Kolegium zwróciło wniosek Staroście, informując, że organem właściwym w sprawie jest Wojewoda O. (pismo z 7 lipca 2016 r.). Jak wynika z akt sprawy, wniosek W. M. został przekazany przez Starostę N. Wojewodzie O. pismem z 10 sierpnia 2016 r. Z kolei Wojewoda przy piśmie z 26 października 2016 r. przekazał wniosek w trybie arl. 65 § 1 k.p.a. Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu. Kolegium po otrzymaniu wniosku pismem z 7 lutego 2017 r. wezwało W. M. do sprecyzowania żądania. W odpowiedzi strona oświadczyła, że wnosi o unieważnienie decyzji Kierownika Urzędu Rejonowego w N.
Kolegium wskazało, że podstawą decyzji z [...] lutego 1995 r. były regulacje art. 118 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1993 r. Nr 71, poz. 342 z późn. zm.; obecnie Dz. U. z 2016 r. poz. 277). Przepis art. 118 ust. 4 stanowił, że decyzje w sprawach nieodpłatnego przyznania własności działki gruntu, określonych w ust. 1-2a, wydaje rejonowy organ rządowej administracji ogólnej. Zgodnie z ustawą z dnia 22 marca 1990 r. o terenowych organach rządowej administracji ogólnej (Dz. U. Nr 21, poz. 123 z późn. zm.) określone w ustawach szczególnych zadania i kompetencje rządowej administracji ogólnej wykonywali kierownicy urzędów rejonowych (art. 36 ust. 1), natomiast organem wyższego stopnia w postępowaniu administracyjnym w stosunku do kierowników rejonowych urzędów rządowej administracji ogólnej był wojewoda (art. 3 ust. 2 pkt 1). Również art. 17 pkt 2 k.p.a. w ówczesnej wersji mówił, że organami wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu w stosunku do kierowników rejonowych urzędów rządowej administracji ogólnej są wojewodowie. Od 1 stycznia 1999 r. zaczęła obowdązywać ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wejściu w życie ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy o administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 99, poz. 631), która uchyliła ustawę o terenowych organach rządowej administracji ogólnej. Organ w postaci kierownika urzędu rejonowego został zniesiony, a jednocześnie na skutek nowelizacji ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, dokonanej ustawą z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz, U. Nr 106, poz. 668) orzekanie w ww. sprawach powierzono staroście.