Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Maria Rzążewska (spr.) Sędziowie sędzia NSA Jan Paweł Tarno Sędzia del. WSA Leszek Kamiński Protokolant Marcin Rączka po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia [...] lutego 2008 r. o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Zachodniopomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków a Burmistrzem Gminy Chojna przez wskazanie Burmistrza Gminy Chojna jako organu właściwego do załatwienia sprawy postępowania o wydanie zezwolenia na wycinkę drzew rosnących na terenie działki nr [...] w B. gm. C. postanawia: 1. wskazać Burmistrza Gminy Chojna jako organ właściwy do rozpoznania wniosku o zezwolenie na wycięcie drzew 2. zasądza od Gminy Chojna na rzecz Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie kwotę 100 (słownie: sto) złotych tytułem zwrotu kosztów
Pismem z dnia 25 lutego 2008r. Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków wystąpił z wnioskiem o rozstrzygnięcie negatywnego sporu kompetencyjnego pomiędzy nim a Burmistrzem Gminy Chojna w przedmiocie wskazania organu właściwego do wydania zezwolenia na wycinkę drzew rosnących na terenie działki nr [...] w B. gm. C.
W uzasadnieniu wskazano, że dnia [...] grudnia 2007r. Parafia Rzymskokatolicka [...] wystąpiła do Urzędu Miejskiego w Chojnie z wnioskiem o wydanie zezwolenia na usunięcie pięciu akacji, jednego wiązu i jednego kasztanowca rosnących na działce nr [...] w B. gm. C.. Burmistrz Gminy Chojna postanowieniem z dnia [...] stycznia 2008r. nr [...] przekazał sprawę do Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie celem załatwienia według właściwości. Organ gminy stwierdził, że nieruchomość, na której rosną drzewa będące przedmiotem wniosku wpisana jest do rejestru zabytków województwa zachodniopomorskiego pod numerem [...] na podstawie decyzji z dnia [...] lipca 1956r. nr [...]. Wobec tego zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004r. Nr 92, poz. 880 z późn. zm.) zezwolenie na wycinkę drzew wydaje wojewódzki konserwator zabytków.
Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków podniósł, iż w "Orzeczeniu o uznaniu za zabytek" z dnia [...] lipca 1958 r. wpisano Kościół [...]. Organ konserwatorski uznał zatem za zabytek sam Kościół a nie nieruchomość (działka [...]), na której się znajduje. Skoro działka nr [...] obręb B. nie stanowi nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków to, w ocenie Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nie jest on właściwy do rozpoznania wniosku o wydanie pozwolenia na usunięcie drzew. Dlatego też złożył wniosek do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozpoznanie negatywnego sporu kompetencyjnego pomiędzy nim a Burmistrzem Gminy Chojna przez wskazanie Burmistrza jako organu właściwego w sprawie. Wniósł również o zwrot kosztów postępowania.
W odpowiedzi na wniosek Burmistrz Gminy Chojna podniósł, że działka o nr ew. [...] jest terenem zabytkowym. Swoje twierdzenie oparł na następujących faktach: ogrodzeniem nieruchomości jest fragmentaryczny mur z kamienia powstały prawdopodobnie w tym samym czasie co kościół, teren wokół kościoła stanowi dawny cmentarz przykościelny, gdzie do dnia dzisiejszego zachowały się fragmentaryczne zarysy nagrobków. W ocenie Burmistrza zarówno kościół jak i cmentarz wokół należy traktować jako jedną funkcjonalną całość, będącą zabytkiem posiadającym wartości historyczne i kulturowe. Dalej w piśmie procesowy podkreślono, iż orzeczenie z dnia [...] lipca 1956r. nie zawiera precyzyjnego określenia granic nieruchomości, nie podaje numeru ewidencyjnego działki, na której znajduje się kościół. Także w "Rejestrze zabytków nieruchomych" gminy Chojna nadesłanym do gminy przy piśmie z dnia 19 maja 2008r. nie zawarto precyzyjnego określenia granic nieruchomości np. iż Kościół [...] położony jest na części nieruchomości oznaczonej nr [...]. Burmistrz wywiódł także, że twierdzenie wojewódzkiego konserwatora zabytków jakoby tylko obiekt kościoła jest zabytkiem nie może się ostać. Prowadziłoby to do stwierdzenia, że wszystkie prace wykonywane poza budynkiem nie wymagają zgody konserwatora. Dla przykładu podał prace prowadzone poniżej fundamentów budynku. Takie założenie prowadziłoby do działań niezgodnych z prawem i ideą ochrony zabytków zawartą w Prawie budowlanym i ustawie o ochronie zabytków. Przyjmując definicję legalną budynku, zawartą w ustawie Prawo budowlane, że jest to obiekt trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowanych, posiadający dach i fundamenty, nie można w żadnym razie oddzielić przedmiotowego kościoła od działki, na której jest posadowiony. Wobec tego rozpoznając wniosek o wycinkę drzew należy traktować działkę o nr [...] jako całość będącą zabytkiem, a nie tylko obiekt kościoła w oderwaniu od gruntu. Dlatego też właściwym do rozpoznania wniosku Parafii Rzymskokatolickiej o wycinkę drzew jest Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków.