Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak, Sędziowie: NSA Grzegorz Czerwiński, del. WSA Piotr Broda (spr.), po rozpoznaniu w dniu 4 października 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Wójta Gminy T. z dnia 22 czerwca 2017 r. znak: [...] o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Wójtem Gminy T. a Starostą T. w przedmiocie przywrócenia stosunków wodnych na gruncie postanawia: wskazać Wójta Gminy T. jako organ właściwy w sprawie.
Wójt Gminy T. wnioskiem z dnia 29 czerwca 2017r. zwrócił się o rozstrzygnięcie negatywnego sporu kompetencyjnego, poprzez wskazanie Starosty T. jako organu właściwego w sprawie dotyczącej wykonania nasypu ziemi na działce nr [...]2 (obręb S.) w wyniku którego wstrzymano swobodny odpływ wody z terenu w/w działki do pobliskiego rowu melioracyjnego R-B.
W uzasadnieniu wniosku Wójt wskazał, że na działce nr [...]2 wykonany został nasyp z ziemi, który stanowi urządzenie wodne w rozumieniu art. 9 ust. 1 pkt 19 lit. a ustawy Prawo wodne, a konkretnie budowlę piętrzącą. Jednocześnie przedmiotowy nasyp uniemożliwia prawidłowe odprowadzanie wód do rowu będącego urządzeniem melioracji szczegółowej, co uzasadnia właściwość Starosty T.
W odpowiedzi na wniosek Starosta T. wskazał, że nasyp został wykonany w odległości 2,5- 5 m od rowu R-B i wbrew twierdzeniom Wójta nie służy do piętrzenia wody, a jedynie uniemożliwia powierzchniowy spływ wód opadowych z terenu działki nr [...]2, ingerując w naturalny stan wody na danym terenie, co daje podstawę do zastosowania sankcji z art. 29 ust. 3 Prawa wodnego.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
W świetle dyspozycji art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 z późn. zm. - dalej: "p.p.s.a.") sądy administracyjne rozstrzygają spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej. Natomiast spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego rozstrzyga co do zasady wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a dopiero w razie braku takiego organu - sąd administracyjny (art. 22 ust. 1 § 1 k.p.a.). Ponadto rozstrzygnięcie sporu poprzez wskazanie organu właściwego do załatwienia sprawy jest możliwe tylko wówczas, gdy organem właściwym jest jeden z organów pozostających w sporze. Organami pozostającymi w sporze są natomiast organ, do którego skierowano określone żądanie i który uznał się za niewłaściwy, oraz organ, któremu to żądanie zostało przekazane do załatwienia w trybie art. 65 § 1 k.p.a. i który uznaje, że przekazanie to nastąpiło wbrew jego właściwości określonej w stosownych przepisach.
Na wstępie należy stwierdzić, że właściwość ogólna organów w sprawach z zakresu prawa wodnego została określona w art. 4 ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne ( tekst jedn. Dz. U. z 2017r. poz. 1121 z późn. zm.). Ponadto już w odniesieniu do poszczególnych kategorii spraw jak i poszczególnych zadań, właściwe organy określane są poprzez dalsze przepisy ustawy. Dlatego też zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, dla rozstrzygnięcia tej sprawy konieczna jest ocena prawna relacji przepisów art. 29 oraz art. 77 Prawa wodnego.
Należy podkreślić, że art. 29 ust. 1 ustawy Prawo wodne stanowi, że właściciel gruntu, jeżeli przepisy tej ustawy nie stanową inaczej, nie może zmieniać stanu wodny na gruncie, a zwłaszcza kierunku odpływu znajdującej się na jego gruncie wody opadowej ani kierunku odpływu ze źródeł - ze szkodą dla gruntów sąsiednich (pkt 1) oraz odprowadzać wód oraz ścieków na grunty sąsiednie (pkt 2). Ponadto na właścicielu gruntu ciąży także obowiązek usunięcia przeszkód oraz zmian w odpływie wody, powstałych na jego gruncie wskutek przypadku lub działania osób trzecich, ze szkodą dla gruntów sąsiednich (art. 29 ust. 2). Natomiast jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może, w drodze decyzji, nakazać właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom (art. 29 ust., 3 ustawy Prawo wodne). Z kolei art. 77 Prawa wodnego jednoznacznie stanowi, że utrzymanie urządzeń melioracji wodnych szczegółowych należy do zainteresowanych właścicieli gruntów, a jeżeli urządzenia te są objęte działalnością spółki wodnej - do tej spółki (art. 77 § 1). Ponadto z dyspozycji art. 77 § 2 Prawa wodnego wynika że, jeżeli obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie jest wykonywany, właściwy organ do wydania pozwolenia wodnoprawnego ustala, w drodze decyzji, proporcjonalnie do odnoszonych korzyści przez właścicieli gruntu, szczegółowe zakresy i terminy jego wykonywania (art. 77 § 2).
W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że na działce nr [...]2 nasypana została ziemia w sposób, który uniemożliwia swobodny spływ wód opadowych. Wielkość nasypu jego kształt oraz umiejscowienie wykluczają przyjęcie, że stanowi on urządzenie służące do piętrzenia wody. Powołane okoliczności oraz skutek w postaci zmiany stanu wody na przedmiotowym gruncie uzasadniają wszczęcie postępowanie w trybie art. 29 ust. 3 ustawy Prawo wodne. Jest więc oczywiste, że nie jest to kompetencja Starosty T..
Z powyższych względów Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 15 § 2 p.p.s.a. orzekł jak w postanowieniu.