Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2005 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia M. W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 15 września 2005 r., sygn. akt II SA/Rz 443/05 o zwolnieniu skarżącej od obowiązku poniesienia 4/5 pełnej wysokości kosztów sądowych a w pozostałym zakresie odmawiającym przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi M. W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie z dnia 24 lutego 2005 r., Nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania postanawia oddalić zażalenie
Wnioskiem z dnia 13 czerwca 2005 r. M. W. wystąpiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, tj. o całkowite zwolnienie od kosztów sądowych. Wniosek ten złożono w sprawie II SA/Rz 443/05, wszczętej ze skargi wyżej wymienionej na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Rzeszowie stwierdzające niedopuszczalność odwołania.
W dniu 15 czerwca 2005 r. referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie rozpoznał wniosek M. W., zwalniając ją od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych do kwoty 50 zł i odmawiając przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie. Wskutek wniesienia sprzeciwu przez M. W. postanowienie z dnia 15 czerwca 2005 r. utraciło swoją moc, zgodnie z art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
W wyniku ponownego rozpoznania sprawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie postanowieniem z dnia 15 września 2005 r. zwolnił skarżącą od obowiązku poniesienia 4/5 pełnej wysokości kosztów sądowych a w pozostałym zakresie odmówił przyznania prawa pomocy.
Sąd wskazał, iż w przypadku M. W. miesięczny dochód rodziny stanowią świadczenia otrzymywane z ZUS przez skarżącą i jej męża, w łącznej wysokości 2037 zł. M. i A. W. nie mają na utrzymaniu innych osób, posiadają dom mieszkalny o pow. 64 m2, budynek gospodarczy i nieruchomość o pow. 1,55 ha.
Oceniając całokształt sytuacji majątkowej wnioskodawczyni Sąd uwzględni i wskazywany przez nią fakt ponoszenia znacznych wydatków na zakup lekarstw, jak również i nadzwyczajną okoliczność poniesienia strat związanych ze zniszczeniem upraw w wyniku ubiegłorocznych podtopień i powodzi. Biorąc pod uwagę wszystkie te okoliczności zdaniem Sądu nie można przyjąć , że skarżąca nie jest w stanie w ogóle pokryć kosztów sądowych prowadzonego postępowania.
Wniosek skarżącej dotyczy prawa pomocy w zakresie częściowym, tj. zwolnienia od kosztów. W takiej sytuacji, zgodnie z art. 246 §1 pkt 2 przyznanie prawa pomocy następuje, gdy osoba ubiegająca się wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Zasadą jest zatem, że strona powinna partycypować w kosztach postępowania, jeżeli ma jakiekolwiek środki majątkowe, a pomoc Państwa ogranicza się do sytuacji naprawdę krytycznych i wyjątkowych.
W przypadku skarżącej zarówno ona, jak i jej mąż osiągają dochody, posiadają również nieruchomości. Sytuacja majątkowa M. W. nie jest zatem na tyle zła, by nie mogła ona ponieść choćby częściowo kosztów wszczętego przez siebie postępowania. Zważyć należy, że na obecnym etapie postępowania skarżąca jest zobowiązana do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w wysokości 100 zł. Sąd uznał, że zapłata takiej kwoty w przypadku skarżącej oznaczałaby poniesienie uszczerbku utrzymania i z tego względu zwolnił ją od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych w 4/5 części. Oznacza to, że M. W. na obecnym etapie postępowania będzie zobowiązana do pokrycia kwoty 20 zł tytułem wpisu sadowego od skargi.