Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Marzenna Linska - Wawrzon po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Rady Miejskiej Strzelina od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 15 listopada 2017 r., sygn. akt III SA/Wr 745/17 w przedmiocie przywrócenia terminu w sprawie ze skargi R. D. na uchwałę Rady Miejskiej Strzelina z dnia [...] sierpnia 2017 r., nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego postanawia: oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 15 listopada 2017 r., sygn. akt III SA/Wr 745/17 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu przywrócił R. D. termin do wniesienia skargi na uchwałę Rady Miejskiej Strzelina z dnia [...] sierpnia 2017 r., nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd wskazał, że pismem z dnia 9 października 2017 r. skarżąca wniosła o przywrócenie terminu do wniesienia skargi wskazując, iż w treści uchwały, jej uzasadnieniu, jak również w piśmie przewodnim z dnia 30 sierpnia 2017 r. nie została pouczona o przepisach szczególnych regulujących inicjowanie postępowania sądowoadministracyjnego w tej sprawie. O szczególnych regulacjach Kodeksu wyborczego została dopiero poinformowana w dniu 9 października 2017 r. przez osobę trzecią.
Sąd wskazał, że ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2017 r. poz. 15, ze zm.) w art. 384 § 1 stanowi, że od uchwały rady i postanowienia komisarza wyborczego o wygaśnięciu mandatu radnego z przyczyn, o których mowa w art. 383 § 1 pkt 2-5 i 7, zainteresowanemu przysługuje skarga do sądu administracyjnego w terminie 7 dni od dnia doręczenia uchwały albo postanowienia. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, który stwierdził wygaśnięcie mandatu. Jednocześnie ustawodawca w art. 9 § 1 Kodeksu wyborczego zastrzegł, że ilekroć w kodeksie jest mowa o upływie terminu do wniesienia skargi, odwołania lub innego dokumentu do sądu, organu wyborczego, urzędu gminy, konsula albo kapitana statku, należy przez to rozumieć dzień złożenia skargi, odwołania lub innego dokumentu w sądzie, organowi wyborczemu, w urzędzie gminy, w konsulacie lub kapitanowi statku. Niniejszą normą ustawodawca wprowadził odmienne i szczególne uregulowanie dotyczące zachowania terminu do wniesienia skargi od przewidzianego w art. 83 § 3 p.p.s.a., zgodnie z którym oddanie pisma m.in. w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu. Z art. 9 § 1 Kodeksu wyborczego wynika bowiem, że o zachowaniu terminu do wniesienia skargi decyduje data złożenia pisma do właściwej instytucji (sądu, organu wyborczego, urzędu gminy, konsulatu lub kapitana statku), czyli data wpływu pisma do wskazanego w przepisie organu, nie zaś data jego nadania w urzędzie pocztowym. Nadto z powyższą regulacją koresponduje art. 9 § 3 Kodeksu wyborczego, stanowiący, że w przypadku braku w kodeksie innych uregulowań w tym zakresie, czynności wyborcze określone kalendarzem wyborczym oraz czynności, o których mowa w § 1, są dokonywane w godzinach urzędowania sądów, organów wyborczych, urzędów gmin oraz konsulatów.
W realiach badanej sprawy skarżącej doręczono zaskarżoną uchwałę z uzasadnieniem oraz pismem przewodnim w dniu 18 września 2017 r. W uzasadnieniu zawarto pouczenie, iż od zaskarżonej uchwały "na podstawie art. 384 § 1 Kodeksu Wyborczego zainteresowanemu służy skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu. Skargę wnosi się za pośrednictwem Rady Miejskiej Strzelina w terminie 7 dni od dnia doręczenia uchwały". Organ zaniechał już jednak poinformowania o brzmieniu cytowanego wyżej art. 9 Kodeksu wyborczego, który zawiera odmienną od generalnie stosowanej i określonej w p.p.s.a. reguły ustalania zachowania terminu do złożenia skargi na uchwałę w przedmiocie wygaśnięcia mandatu skarżącego. Zdaniem Sądu stanowi to okoliczność uzasadniająca przywrócenie terminu do wniesienia skargi. Sąd podzielił bowiem stanowisko judykatury, zgodnie z którym na organie uchwałodawczym jednostki samorządu terytorialnego ciąży obowiązek pouczenia radnego o przysługujących mu środkach zaskarżenia i sposobie wniesienia do sądu administracyjnego skargi na uchwałę podejmowaną w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego. Pouczenie takie powinno być wyczerpujące, tak aby zainteresowany w oparciu o jego treść został poinformowany nie tylko o prawie zaskarżenia, ale również sposobie inicjowania postępowania, w tym kwestiach związanych z zachowaniem terminu. Tylko bowiem w takim przypadku można mówić o rzeczywistym, a nie iluzorycznym uczynieniu zadość obowiązkowi pouczenia. Twierdzenie to wydaje się tym bardziej zasadne w sytuacjach - jak ta mająca miejsce w niniejszej sprawie - gdzie przepisy szczególne odmiennie od p.p.s.a. regulują kwestie związane ze sposobem obliczania upływu terminu do wniesienia skargi.