Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Małgorzata Stahl po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2014 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 stycznia 2014 r., sygn. akt II SA/Wa 2/14 o odmowie wstrzymania wykonania zaskarżonego zarządzenia zastępczego w sprawie ze skargi J. P. na zarządzenie zastępcze Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] października 2013 r., nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego postanawia: oddalić zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 28 stycznia 2014 r., sygn. akt II SA/Wa 2/14 odmówił wstrzymania wykonania zaskarżonego przez J. P. zarządzenia zastępczego Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] października 2013 r. w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd wskazał, że dla rozpatrzenia złożonego wraz ze skargą wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonego zarządzenia zastępczego kluczowe znaczenie ma treść art. 98 ust. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.), zgodnie z którym rozstrzygnięcia nadzorcze stają się prawomocne z upływem terminu do wniesienia skargi bądź z datą oddalenia lub odrzucenia skargi przez sąd. Na mocy art. 98a ust. 3 ww. ustawy przepis ten stosuje się odpowiednio do zarządzeń zastępczych. Wobec powyższego Sąd stwierdził, że uwzględnienie wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonego zarządzenia zastępczego nie jest możliwe, jako że akt ten nie jest wykonywany w przypadku zaskarżenia go do sądu administracyjnego.
W zażaleniu na powyższe postanowienie J. P., reprezentowany przez radcę prawnego, podniósł, że generalna zasada sformułowana w art. 52 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej: p.p.s.a.) określa, że skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie. Oznacza to, że kognicją sądu administracyjnego są objęte akty administracyjne o charakterze ostatecznym, podlegające wykonaniu. W treści art. 61 § 1 p.p.s.a. ustanowiono zasadę, że zainicjowanie postępowania przed sądem administracyjnym nie powoduje wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu. Mając powyższe na uwadze należałoby zmienić, ewentualnie uchylić skarżone postanowienie oraz rozpatrzyć wniosek o wstrzymanie wykonania zawarty w skardze, mając na uwadze przedstawione uzasadnienie tego wniosku.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z treścią art. 61 § 1 p.p.s.a. wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Stosownie zaś do art. 61 § 3 tej ustawy, po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Przepis art. 61 § 1 p.p.s.a. nie ma charakteru bezwzględnego. Oznacza to, że przepisy szczególne mogą wprowadzać odmienne uregulowania tej kwestii. Z takim przypadkiem mamy do czynienia w niniejszej sprawie.
Jak prawidłowo wskazał Sąd I instancji, przepis art. 98 ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, iż rozstrzygnięcia nadzorcze stają się prawomocne z upływem terminu do wniesienia skargi albo z dniem oddalenia lub odrzucenia skargi przez sąd. Odpowiednie stosowanie wskazanego przepisu art. 98 do zarządzeń zastępczych gwarantuje natomiast przepis art. 98a ust. 3 cytowanej ustawy. Zgodnie z przyjętym orzecznictwem sądów administracyjnych, prawomocność zarządzenia zastępczego należy łączyć z jego wykonalnością. To oznacza, iż zarządzenie zastępcze wojewody staje się wykonalne dopiero z chwilą uzyskania prawomocności, czyli z momentem rozpoznania przez sąd skargi wniesionej na to zarządzenie lub z momentem bezskutecznego upływu terminu do wniesienia skargi (por. powołane przez Sąd I instancji postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 czerwca 2000 r. sygn. akt II SA 1331/2000, II SA 1332/2000 publ. OSP 2000/9 poz. 136 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 listopada 1999 r. sygn. akt I SA 1483/99 publ. ONSA 2000/4 poz. 174).
Tym samym skorzystanie przez skarżącego z prawa wniesienia skargi do sądu administracyjnego oznacza, iż zaskarżone zarządzenie zastępcze w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego nie jest prawomocne, a zatem nie podlega wykonaniu, co zasadnie wywiódł Sąd I instancji w zaskarżonym postanowieniu.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji postanowienia.