Dnia 9 lutego 2006 roku Naczelny Sąd Administracyjny w osobie: Sędziego NSA Zygmunta Zgierskiego po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2006 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia M. C. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 30 września 2005 roku, sygn. akt III SA/Po 217/05 oddalające wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi M. C. na uchwałę Rady Miasta Poznania z dnia 6 lipca 2004 roku Nr [...] w przedmiocie rozpatrzenia odwołania od rozstrzygnięcia Miejskiej Komisji ds. Wyborów Osiedlowych odrzucającego protest przeciwko ważności wyborów do Rady Osiedla [...] p o s t a n a w i a: oddalić zażalenie
We wniosku z dnia 14 kwietnia 2005 roku M. C. zawarła żądanie przyznania jej prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu wniosku skarżąca podniosła, iż znajduje się w trudnej sytuacji materialnej i nie jest w stanie uiścić opłat sądowych. Jak wynika z oświadczenia o stanie rodzinnym, majątkowym i dochodach, skarżąca pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z mężem oraz dwojgiem dzieci. Zajmuje mieszkanie o powierzchni 64 m kw. Jedynym źródłem dochodów jest działalność gospodarcza męża skarżącej, który osiąga dochody w wysokości 3000 złotych miesięcznie. Z zeznania podatkowego męża skarżącej za rok 2004 wynika, iż uzyskał on dochód w wysokości 47.606,39 złotych, zaś w okresie od stycznia do kwietnia 2005 roku dochód wyniósł 12.739,74 złotych. Skarżąca wskazała, iż ponosi stałe miesięczne wydatki w znacznej wysokości, na co składają się wydatki na edukację dzieci (1000 złotych), czynsz (600 złotych), energię elektryczną (100 złotych), Internet (100 złotych) oraz opłaty za karty do telefonów komórkowych (100 złotych).
Postanowieniem z dnia 30 września 2005 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił wniosek skarżącej. W uzasadnieniu stwierdzono, iż sytuacja finansowa skarżącej umożliwia jej poniesienie kosztów sądowych bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Sąd podkreślił, że środki na uiszczenie kosztów sądowych strona może wygospodarować, rezygnując z pewnych wydatków, które nie mogą być uznane za niezbędne dla koniecznego utrzymania (np. karty do telefonów komórkowych.
Na postanowienia Administracyjnego dnia 30 września 2005 r. M. C. wniosła zażalenie, podnosząc "zarzut naruszenia prawa materialnego przez jego niewłaściwe zastosowanie, błędne ustalenie stanu faktycznego, tj. nieuwzględnienie wszystkich okoliczności w sprawie, które uzasadniałyby niemożność poniesienia kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny".
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do przepisów art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270 z późn. zm.) osobie fizycznej przyznaje się, na jej wniosek, prawo pomocy w zakresie całkowitym, jeżeli wykaże ona, iż nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, a w zakresie częściowym, jeżeli wykaże, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Wykazanie powyższych okoliczności powinno nastąpić poprzez złożenie stosownego oświadczenia obejmującego dokładne dane o stanie rodzinnym i majątkowym. Zatem to w interesie skarżącego leży przedstawienie wszelkich okoliczności, które wskazywałyby na fakt pozostawania w trudnej sytuacji materialnej.
Jak wynika z powyższych przepisów, warunkiem przyznania prawa pomocy jest wykazanie przez stronę, iż występują przesłanki uzasadniające jej udzielenie. Ocena przez Sąd sytuacji materialnej nie sprowadza się tylko do stwierdzenia, że skarżący uzyskuje lub nie uzyskuje dochodów, ale również wiąże się ze zbadaniem, czy skarżący posiada majątek oraz czy posiada obiektywnie rozumianą zdolność do zdobycia potrzebnych środków finansowych.