Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Alicja Plucińska-Filipowicz po rozpoznaniu w dniu 20 października 2005 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia A. D. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 czerwca 2005r. sygn. akt IV SA/Wa 414/05 o przyznaniu A. D. prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez ustanowienie adwokata z urzędu i o oddaleniu w pozostałym zakresie wniosku o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi A. D. na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 listopada 2000r. Nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji postanawia: - oddalić zażalenie.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 24 czerwca 2005r., sygn. akt IV SA/Wa 414/05 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie częściowo uwzględnił wniosek A. D. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym. Uwzględnienie wniosku w części polegało na przyznaniu wnioskodawcy prawa pomocy w zakresie częściowym, poprzez ustanowienie adwokata. Jednocześnie w postanowieniu Sądu I instancji wskazano, iż sytuacja majątkowa wnioskodawcy i uzyskiwane dochody pozwalają na przyjęcie, że nie spełnia on przesłanek z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), które uzasadniałyby przyznanie mu prawa pomocy w zakresie całkowitym.
Na powyższe postanowienie zażalenie złożył A.D., w którym wniósł o jego uchylenie i przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym. Zarzucił, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie "dokonał nierzetelnej, błędnej i sprzecznej z prawem oceny faktycznego stanu jego ubóstwa", gdyż jedynym jego dochodem jest renta inwalidzka w kwocie 347 zł miesięcznie, a oprócz tego pobiera dodatek pielęgnacyjny w wysokości 144 zł miesięcznie. Ponadto nie jest on właścicielem lokalu mieszkalnego o pow. 58,9 m2 w Szczecinie, gdyż lokal ten należy do jego żony, a zawarta umowa małżeńska wyłącza wspólność majątkową. Sytuację materialną wnioskodawcy pogarsza stan jego zdrowia po leczeniu operacyjnym oka oraz stan zadłużenia wobec dawnego pracodawcy. Dodatkowo wniósł o ustanowienie adwokata w miejscu zamieszkania - za pośrednictwem Okręgowej Rady Adwokackiej w Szczecinie, gdyż nie ma możliwości kontaktowania się z pełnomocnikiem w Warszawie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Sąd może na wniosek osoby fizycznej przyznać prawo pomocy w zakresie całkowitym, jeżeli osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Sąd I instancji dokonał prawidłowej sytuacji wnioskodawcy i biorąc także wziął pod uwagę stan zdrowia wnioskodawcy, uznał za zasadne ustanowienie pełnomocnika z urzędu, stwierdzając jednocześnie, iż może on ponosić pozostałe koszty sądowe. Stanowisko to należy uznać za słuszne, przy czym w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego dodatkowo należy wskazać na fakt, że żona skarżącego uzyskuje stałe dochody w wysokości umożliwiającej pokrycie części kosztów postępowania sądowego. Wbrew zarzutom zażalenia stwierdzić należy, że małżonkowie mają obowiązek wzajemnej pomocy, rozciągający się na prowadzone z ich udziałem sprawy przed organami administracji publicznej i sądami. Wymaga przy tym podkreślenia, że obowiązku tego nie uchyla zniesienie wspólności ustawowej między małżonkami (por. postanowienie SN z dnia 5 maja 1967r., sygn. akt I CZ 37/67, LEX nr 6155).
Także prośba o wyznaczenie adwokata w innej Okręgowej Radzie Adwokackiej, niż ta z siedzibą w Warszawie, nie może być uwzględniona, gdyż wyznaczanie adwokatów (radców prawnych) spoza miast, w których znajduje się siedziba sądu, w którym prowadzona jest sprawa, powodowałoby istotny wzrost kosztów, które ponoszone są ostatecznie przez Skarb Państwa. Uprawniony do korzystania z usług adwokata (radcy prawnego) ustanowionego z urzędu nie musi kontaktować się z nim osobiście, lecz może to czynić za pośrednictwem powszechnie dostępnych środków łączności, jak telefon, fax, poczta tradycyjna, poczta elektroniczna itp.
Z powyższych przyczyn orzeczono jak w sentencji, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.