Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz po rozpoznaniu w dniu 22 września 2011 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J.Z. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 lipca 2011 r., sygn. akt VII SA/Wa 1467/10 o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej w sprawie ze skargi J.Z. na postanowienie Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] 2010 r., znak [...] w przedmiocie odmowy wstrzymania czynności egzekucyjnych postanawia: 1. uchylić zaskarżone postanowienie, 2. przywrócić termin do wniesienia skargi kasacyjnej.
Postanowieniem z dnia 11 lipca 2011 r., sygn. akt VII SA/Wa 1467/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił J.Z. przywrócenia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej od wydanego w sprawie w dniu 10 listopada 2010 r. wyroku.
W uzasadnieniu Sąd powołał się na przepis art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej jako p.p.s.a., i wskazał, że strona skarżąca nie uprawdopodobniła, że uchybienie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej nastąpiło bez jej winy. Wprawdzie pełnomocnik skarżącej argumentował, że dopiero w dniu 20 czerwca 2011 r. uzyskał informację na temat sprawy wraz z otrzymaniem kserokopii akt, jednakże Sąd zauważył, że w dniu 23 maja 2011 r. pełnomocnik ten został poinformowany przez Radę Adwokacką o wyznaczeniu pełnomocnikiem skarżącej, zaś w dniu 24 maja 2011 r. był w sądzie i czytał akta osobiście. Tego dnia złożył również wniosek o sporządzenie kserokopii akt. Zdaniem Sądu, wniosek o przywrócenie terminu, aby mógł uzyskać skutek powinien być wniesiony najpóźniej do dnia 22 czerwca 2011 r.
W ocenie Sądu strona nie przedstawiła okoliczności faktycznych, które wskazywałyby na brak możliwości zapoznania się z aktami sprawy, tym samym nie można uznać by dopełnienie obowiązku stało się niemożliwe z powodu przeszkody nie dającej się przezwyciężyć. Dlatego też Sąd odmówił skarżącej przywrócenia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej.
Zażalenie na powyższe orzeczenie wniosła J.Z. zaskarżając je w całości i zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 86 w zw. z art. 87 p.p.s.a. poprzez nierozpoznanie istoty sprawy. Jednocześnie wniesiono o uchylenie zaskarżonego postanowienia w trybie art. 195 § 2 p.p.s.a. i rozpoznanie sprawy na nowo, względnie przekazanie Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu celem uchylenia zakwestionowanego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym.
W uzasadnieniu zażalenia strona skarżąca potwierdziła, że jej pełnomocnik otrzymał zawiadomienie o wyznaczeniu do pełnienia obowiązków pomocy prawnej świadczonej z urzędu w dniu 23 maja 2011 r., a dnia następnego, tj. 24 maja 2011 r. osobiście udał się do sądu celem złożenia wniosku o wydanie niezbędnych kart z akt sprawy celem sporządzenia skargi kasacyjnej lub opinii o braku podstaw do jej wniesienia. Kserokopie te pełnomocnik skarżącej otrzymał w dniu 20 czerwca 2011 r.
Zdaniem skarżącej w niniejszej sprawie zostały spełnione wszystkie niezbędne przesłanki do przywrócenia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, albowiem pełnomocnik dołożył należytej staranności celem pozyskania kserokopii akt sprawy, gdyż bez akt niemożliwe jest sporządzenie skargi kasacyjnej. Zatem przerzucanie odpowiedzialności za opieszałe działanie sekretariatu sądu na pełnomocnika z urzędu stanowi rażące naruszenie prawa strony do sądu. Zdaniem pełnomocnika nie sporządzenie kserokopii akt sprawy, o co wnosił, należy uznać jako okoliczność faktyczną uniemożliwiającą dopełnienie obowiązku z powodu przeszkody, której nie da się przezwyciężyć. Strona skarżąca podkreśliła nadto, że samo jednorazowe przeczytanie akt sprawy nie daje podstaw do sporządzenia jakiegokolwiek środka zaskarżenia. Ponadto stanowisko, wedle którego pełnomocnik ustanowiony z urzędu ma 30 dni na sporządzenie skargi kasacyjnej od momentu otrzymania informacji o ustanowieniu go w danej sprawie prowadzi do nierówności stron, bowiem przeważnie brak jest realnej możliwości zachowania powyższego terminu, co czyni instytucję pomocy prawnej świadczonej z urzędu fikcją, zaś pracę ustanowionego pełnomocnika zbędną.