Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Joanna Brzezińska po rozpoznaniu w dniu 7 sierpnia 2015 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku T. P. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi T. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w T. z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności postanawia przyznać T. P. prawo pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego.
T. P. - dalej skarżąca wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w T. z dnia [...]r. nr [...], którą uchylono decyzję Prezydenta G. z dnia [...] znak [...] o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w prawo własności i przekazano sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji.
W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu sądowego od skargi skarżąca wniosła o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie pełnomocnika z urzędu wskazując na swoją trudną sytuację materialną. W formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy wskazała, że jest osobą samotną, której miesięczny dochód wynosi [...] zł netto z tytułu świadczenia rentowego. Jako majątek wskazała mieszkanie o powierzchni [...] m2. Nie wykazała przy tym żadnego majątku nieruchomego, wartościowych rzeczy ruchomych ani zgromadzonych zasobów pieniężnych (oszczędności, papierów wartościowych itp.). Wskazała także, że uzyskiwane środki przeznaczane są na bieżące utrzymanie i opłaty.
Skarżąca została wezwana do uzupełnienia przedstawionych informacji na temat sytuacji materialnej, jak również wyjaśnienia wątpliwości wynikających ze złożonego oświadczenia. W odpowiedzi skarżąca opisała swoją sytuację materialną, nadesłała PIT-40 za 2014 r., z którego wynika że osiągnęła dochód w kwocie [...] zł oraz za 2013 r., z którego wynika że osiągnęła dochód w kwocie [...] zł. Ponadto przedstawiła wydatki ponoszone przez typowe gospodarstwo domowe, takie jak: prąd, komunikację itp.
Postanowieniem z dnia 25 lutego 2015 r. referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy przyznał skarżącej prawo pomocy w zakresie zwolnienia od wpisu sądowego oraz oddalił wniosek skarżącej o przyznanie prawa pomocy w zakresie ustanowienia pełnomocnika.
Od powyższego postanowienia skarżąca sprzeciw zaskarżając punkt drugi postanowienia oraz wniosła o zwolnienie od kosztów sądowych w całości. Podkreśliła, że uzyskuje świadczenie rentowe, które jest niższe od najniższego wynagrodzenia i w związku z powyższym "stoi na granicy ubóstwa".
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy postanowieniem z dnia 17 kwietnia 2015r. przyznał skarżącej prawo pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w całości oraz oddalił wniosek w pozostałym zakresie, uznając, że skarżąca nie wykazała, że jej sytuacja majątkowa nie umożliwia poniesienia jakichkolwiek kosztów postępowania.
W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżąca zarzuciła naruszenie art. 28 pkt 3 Konwencji (Dz.Urz. Eu L 339), podnosząc, że w analogicznej sytuacji w sprawach o sygn. akt II SA/Bd 702/14 i II SA/Bd 704/12 przyznano jej prawo pomocy w zakresie całkowitym.
Postanowieniem z 8 lipca 2015r. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt I OZ 741/15) uchylił powyższe postanowienie. W uzasadnieniu wskazał, że jak podnosi skarżąca, przyznano jej prawo pomocy w zakresie całkowitym w sprawach o sygn. akt II SA/Bd 702/14 i I SA/Bd 704/12. W pierwszym ze wskazanych postanowień prawo pomocy zostało przyznane skarżącej pomimo, że jej miesięczny dochód kształtował się podobnie do wskazanego w niniejszej sprawie (wówczas [...]zł netto), natomiast z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia nie wynika, jakie okoliczności sprawiły, aby odmiennie niż wcześniej obecnie nie przyznać skarżącej prawa pomocy w zakresie całkowitym. W ocenie NSA adresat uzasadnienia zaskarżonego postanowienia zasadnie może zatem pozostawać w poczuciu niezrozumienia w stosunku do działania sądu pierwszej instancji. Odstępując od swojej dotychczasowej linii orzeczniczej w sprawach przyznania prawa pomocy T. P., sąd pierwszej instancji powinien był wskazać w uzasadnieniu motywy, jakie za tym zabiegiem przemawiają, tak aby zarówno zasada równości (art. 32 ustawy zasadniczej), jak i informowania (przekonywania) strony (wywiedziona implicite z art. 141 § 4 w zw. z art. 166 p.p.s.a.) - pozostały zrealizowane. Powyższe jednak nie oznacza, że Sąd nie może odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, mimo że takie prawo pomocy było skarżącej wcześniej przyznawane w innych sprawach. Wniosek w tym zakresie rozpoznawany jest bowiem każdorazowo indywidualnie i oddzielnie, a przyznane prawo pomocy nie "rozciąga" się swym zakresem na inne sprawy z udziałem tej samej strony. Sąd powinien jednak wskazać na przyczyny, czemu zmienił swoje zapatrywanie względem wcześniejszej sytuacji, co ułatwia także kontrolę instancyjną ze strony Naczelnego Sądu Administracyjnego.