1. Pełnomocnik ustanowiony w ramach przyznanego stronie prawa pomocy otrzymuje wynagrodzenie, o którym mowa w art. 250 § 1 p.p.s.a jedynie, w związku z faktycznym udzieleniem pomocy prawnej. Jeżeli pełnomocnik w I instancji nie dokonał żadnej czynności procesowej, w tym nie zapoznał się z aktami sprawy, nie ma podstaw do przyznania wynagrodzenia z tego tytułu.
2. Jeżeli pełnomocnik z urzędu nie dokonał żadnej czynności procesowej w toku postępowania przed sądem I instancji, ale był wyznaczony do jej prowadzenia i złożył wniosek o przyznanie wynagrodzenie z tego tytułu, złożenie przez niego opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej należy potraktować jak czynność dokonaną przez adwokata, który prowadził sprawę w I instancji.
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku Wydziału II: Barbara Romanczuk, po rozpoznaniu w dniu 9 maja 2018 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku adwokata A. P. o przyznanie wynagrodzenia za zastępstwo prawne wykonane na zasadzie prawa pomocy w zakresie postępowania przed sądem I instancji i sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej w sprawie ze skargi M. B. J. na uchwałę Rady Miejskiej w S. z dnia [...] września 2017 r. Nr [...] w przedmiocie rozpatrzenia skargi na Burmistrza S. p o s t a n a w i a 1. przyznać adwokatowi A. P. wynagrodzenie za zastępstwo prawne wykonane na zasadzie prawa pomocy w zakresie sporządzenia i wniesienia opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej w wysokości 147,60 zł (sto czterdzieści siedem 60/100 złotych). 2. odmówić przyznania wynagrodzenia w pozostałym zakresie.
Postanowieniem z dnia 7 lutego 2018 r. referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku przyznał M. B. J. prawo pomocy w zakresie obejmującym m.in. ustanowienia adwokata. Stosownie do powyższego Okręgowa Rada Adwokacka w B. wyznaczyła adwokata A. P. (k. 38).
Adwokat A. P. wniósł o przyznanie wynagrodzenia za zastępstwo procesowe wykonane na zasadzie prawa pomocy w zakresie postępowania w I instancji oraz sporządzenia opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej od postanowienia z dnia 22 marca 2018 r. wydanego w sprawie niniejszej oświadczając, że koszty tego zastępstwa nie zostały opłacone w całości, ani w żadnej części. Do akt sprawy przedłożył jednocześnie opinię (k.59-60). Adwokat był wyznaczony w toku postępowania przed sądem I instancji tj. w dniu 14 lutego 2018 r. (pismo z informacją od Okręgowej Rady Adwokackiej do sądu wpłynęło w dniu 22 lutego 2018 r. k. 38), ale do dnia 22 marca 2018 r. (data wydania postanowienia odrzucającego skargę) nie dokonał żadnej czynności procesowej w postępowaniu przed sądem I instancji, w tym nie zapoznał się z aktami sprawy.
Zgodnie z art. 250 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.) wyznaczony adwokat otrzymuje wynagrodzenie według zasad określonych w przepisach o opłatach za czynności adwokatów w zakresie ponoszenia kosztów nieopłaconej pomocy prawnej oraz zwrotu niezbędnych i udokumentowanych wydatków.
Podkreślić jednak należy, iż pełnomocnik ustanowiony w ramach przyznanego stronie prawa pomocy otrzymuje wynagrodzenie, o którym mowa w art. 250 § 1 p.p.s.a jedynie, w związku z faktycznym udzieleniem pomocy prawnej. W przedmiotowej sprawie pełnomocnik skarżącej w I instancji nie dokonał żadnej czynności procesowej, w tym nie zapoznał się z aktami sprawy.
Biorąc pod uwagę przedstawione powyżej okoliczności należy mieć na uwadze treść orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym wskazano, iż "decyzja o przyznaniu pomocy prawnej oznacza, że Skarb Państwa przejmuje na siebie ciężar finansowy, związany z wynagrodzeniem pełnomocnika z urzędu i że sąd, jako dysponent środków publicznych, odpowiada za zasadności i legalność ich wydatkowania. Oznacza to uprawnienie i obowiązek Sądu ustalenia, czy pomoc prawna rzeczywiście została udzielona (por. postanowienie NSA z 22.12.2004 r., OZ 720/04, ONSA i WSA nr 5(8)2005, poz. 93)".
Mimo bowiem literalnej wykładni art. 250 p.p.s.a., przepis ten nie nakłada na sąd obowiązku uwzględnienia każdego wniosku pełnomocnika o zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Jak zaznaczono powyżej, wniosek o przyznanie pełnomocnikowi wynagrodzenia podlega ocenie sądu także pod kątem jakości usług świadczonych w ramach pomocy prawnej (vide: postanowienie NSA z 16.06.2010 r. sygn. akt II FZ 143/10 i postanowienie NSA z 15.10.2014 r. sygn. akt II FSK 2459/12). W związku z tym wynagrodzenie może być przyznane jedynie w sytuacji, gdy pomoc prawna świadczona była przez pełnomocnika.