Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w następującym składzie: Przewodniczący: Sędzia WSA Mariola Jaroszewska po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2019 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi E. N. i R. N. na postanowienie Wojewody z dnia 30 września 2019 r., nr [...] w przedmiocie ponaglenia na niezałatwienie sprawy w terminie postanawia: odrzucić skargę.
E. N. i R. N., reprezentowani przez syna P. N., wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku skargę na opisane postanowienie Wojewody, w którym organ ten stwierdził, że Prezydent Miasta nie dopuścił się bezczynności ani przewlekłego prowadzenia postępowania w sprawie wniosku o udostępnienie dokumentów archiwalnych oraz dokonania odpisów dotyczących ściany południowej budynku przy ul. B. w S. stycznej do działki nr [...] i usadowionego na niej budynku przy ul. M. Uzasadnienie postanowienia zawierało pouczenie, że nie przysługuje na nie zażalenie.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej odrzucenie, wskazując że kontrola sądowa nie obejmuje postanowień wydanych w postępowaniu administracyjnym, na które nie przysługuje zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga podlega odrzuceniu jako niedopuszczalna.
Przedmiot skargi do sądu administracyjnego jest ściśle określony przepisami prawa. Sąd administracyjny kontroluje legalność działalności organów administracji publicznej sprawowanej we władczych formach wymienionych w art. 3 § 2 pkt 1 - 9 oraz § 2a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm., dalej jako p.p.s.a.). W szczególności, w odniesieniu do kontroli rozstrzygnięć wydawanych przez organy administracji w formie postanowień - a właśnie taki akt uczyniono przedmiotem skargi - zgodnie z art. 3 § 2 pkt 2 p.p.s.a., kontrola ta obejmuje orzekanie w sprawach skarg na postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty (podkreślenie sądu).
W związku z tym, w celu ustalenia, czy postanowienie będące przedmiotem skargi może być kontrolowane przez sąd administracyjny, należy sprawdzić, czy mieści się ono w ww. kategorii postanowień, a więc czy jest ono zaskarżalne zażaleniem, czy kończy postępowanie, bądź też jest postanowieniem rozstrzygającym sprawę co do istoty. Niewątpliwie, postanowienie zawierające wskazanie, że organ pierwszej instancji nie dopuścił się bezczynności, wydawane w trybie art. 37 § 6 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 2096, dalej jako k.p.a.) nie jest postanowieniem kończącym postępowanie, a także nie jest to postanowienie orzekające o istocie sprawy, jako mające charakter wyłącznie procesowy.
Ocenić zatem należy, czy postanowienie to jest zaskarżalne zażaleniem.
W postępowaniu administracyjnym obowiązuje zasada, że na wydane w toku postępowania postanowienie służy stronie zażalenie, gdy Kodeks postępowania administracyjnego tak stanowi (art. 141 § 1 k.p.a.) lub gdy przewiduje to przepis szczególny. Jak wskazuje się w orzecznictwie, postanowienie wydane w wyniku rozpatrzenia ponaglenia jest rozstrzygnięciem podejmowanym w ramach nadzoru organu wyższego stopnia nad organami niższego stopnia. Nie jest zatem postanowieniem rozstrzygającym sprawę co do istoty, jako że jego celem jest jedynie spowodowanie, aby tego rodzaju rozstrzygnięcie (co do istoty) zostało podjęte w sytuacji, gdy organ administracji pozostaje w bezczynności lub w sposób przewlekły prowadzi postępowanie, albo też poinformowanie strony, że jej zarzuty w tym zakresie ocenione zostały jako niezasadne. Jak wskazano powyżej, nie kończy też ono postępowania administracyjnego, a jednocześnie - art. 37 § 6 k.p.a. nie zawiera normy, która uprawniałaby adresata postanowienia do wniesienia zażalenia. Wobec tego w orzecznictwie przyjmuje się, że postanowienie tego rodzaju jest niezaskarżalne (por. postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 15 stycznia 2019 r., sygn. akt II SA/Po 1139/18 Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Podobne stanowisko wyrażano także przed zmianą treści art. 37 k.p.a., który do dnia 1 czerwca 2017 r. przewidywał środek prawny pod nazwą zażalenie na niezałatwienie sprawy w terminie, a także na gruncie wcześniej obowiązujących przepisów o postępowaniu sądowoadministracyjnym.
W konsekwencji tego należy zgodzić się, że postanowienie będące przedmiotem niniejszej skargi nie stanowi aktu, który podlega kontroli sądów administracyjnych, bowiem nie stanowi aktu wymienionego w art. 3 § 2 pkt 2 p.p.s.a..
W tej sytuacji, zgodnie z art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a., skargę należało odrzucić jako niedopuszczalną.
Na marginesie sąd wyjaśnia, że skarżącym nadal przysługuje skarga na bezczynność Prezydenta Miasta, którą mogą wnieść do wojewódzkiego sądu administracyjnego w każdym czasie, skoro wyczerpali tryb przewidziany w art. 37 § 1 pkt 1 k.p.a.
Wobec powyższego Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku stwierdzając, że skarga, jako obejmująca akt niewymieniony w art. 3 § 2 p.p.s.a., jest niedopuszczalna, odrzucił ją na podstawie 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a.